Сигма – 1 рецептор (S1R) – көптеген неврологиялық жағдайлармен, соның ішінде патологиялық аурулармен байланысты тірі жүйелердің бірегей плюрипотентті модуляторы. Сигма – 1 рецепторларының антагонистері кеміргіштердің неврологиялық ауыруының қарқындылығын азайтады. Жұлын миындағы S1R локализациясы мотонейрондардың таралуын көрсетеді, бұл белгілі бір дәрілік заттарды қолдану арқылы ауырсыну қарқындылығын төмендетуге мүмкіндік береді. Біз сигма – 1 рецепторлардың болуына тінтуір мен егеуқұйрықтардың жүйке жұлын түйіндерін зерттедік және ақуыз деңгейі мен ПТР тест нәтижелеріне қарағанда, жұлын жүйке түйіндерінде жұлын миымен, ми қабығымен және өкпе, бірақ бауырға қарағанда аз сигма – 1 рецепторлардың бар екенін анықтадық. Алдын ала дайындалған антиденелерді пайдалана отырып, біз егеуқұйрықтардың және тышқандардың жұлын ганглияларындағы сигма – 1 рецепторлардың күшті иммунофлюоресценциясының болуын, gfap – оң глиальды жерсеріктік жасушаларды қоспағанда, NSE маркерімен жұлын нерв түйіндерінің нейрондарын Co – оқшаулауды көрсеттік. Сонымен қатар, s1r теріге және жұлынның алдыңғы мүйізінде орталықтандырылған терминдарда кездескен жоқ. Иммундық – электрондық микроскопияны пайдалана отырып, біз s1r ядролық мембранада және жұлын жүйке түйіндерінің эндоплазмалық торабында табылғанын көрсеттік. Басқа жасушалардан айырмашылығы, S1R, сондай – ақ жұлын ганглий нейрондарының плазмалық мембранасында тікелей орналасқан. Жұлын жүйке түйіндерінің барлық нейрондарының ядролық мембранасында S1R болуы нейрондық процестердің реттегіші және гендер экспрессиясы ретінде s1r әлеуетті рөлін болжайды, бұл физиологиялық ауруды афференттік нейрондарға мақсатты әсер ету жолымен реттеуге мүмкіндік береді. 2016 IBRO. Elsevier Ltd. Шығарылған Барлық құқықтар қорғалған.

Мақалада эмбриональдық даму мерзімі әркелкі қозылардың жүн жамылғысының қасиеттері және морфологиялық сипаты сарапталған. Зерттеу жұмыстары Оңтүстік Қазақстан облысының қаракөл қойын өсіретін шаруашылықтарында жүргізілді. Эмбриональдық даму мерзімі әркелкі төл топтарының мәліметтерін салыстырғанда олардың арасындағы айырмашылық төмен деңгейде болды. Қаракөл қозыларда жүн жамылғысының жібектілігі елтірінің сапасын арттырады, ал табиғат жағдайында қозылардың жүн талшықтарының құрғап кетуден сақтайды. Жібектілік дәрежесі жеткілікті қозылардың денесіне жаңбыр суының өтіп кетпеуін қамтамасыз етеді. Алынған барлық төлдің өнімдік сапасын, соның ішінде қозының жүн жамылғысының морфологиялық көрсеткіштерін анықтайтын «Қаракөл қойын асылдандыру нұсқауы» бойынша жүргізілді. Эмбриональдық даму мерзімі әркелкі қаракөл қозыларының жүн жамылғысының морфологиялық құрамы эмбриональдық даму мерзімінің әркелкі топтағы қаракөл қозыларының жүн жамылғысының морфологиялық құрамындағы талшық ұзындығына ықпалы байқалды. Қаракөл қойын өсіретін шаруашылықтар селекциялық жұмыстарда қолданады.

Жұмысымыздың басты мақсаты – зертхана жағдайында атиптік микобактериялармен сенсибилезденген және вирулентті штамдарымен жұқтырылған теңіз шошқаларының патологиялық материалдарынан туберкулез антигендерін нүктелі иммунды ферменттік талдаудың тікелей қойылыммен анықтау.
Жұмыс барысында атиптік және вирулетті микобактериялармен жұқтырылған теңіз шошқаларының патологиялық материалдары қолданылады. Барлық теңіз шошқаларын жұқтырғаннан кейін, 3 айдан соң жарып – сойып, патморфологиялық өзгерістерін зерттеп, талдау жасадық. Теңіз шошқаларының патологиялық материалдарынан (бауыр, өкпе кесінділері, лимфа бездері, зәр) туберкулез антигендерін анықтау үшін нүктелі ИФТ – дың нәтижелерін патморфологиялық өзгерістердің көріністермен салыстыра отыра бағаладық.
Нәтижесінде М. Bovis 8 штамымен жұқтырылған теңіз шошқаларының алынған патологиялық материалдардың барлықтарынан қоздырғыш антигендері нүктелі иммунды ферменттік талдауда айқындалса, ал олардың зәрін тексеру барысында тек 1 – і ғана оң нәтиже көрсетті. Атипті микобактериялар мен М. Tuberculosis жұқтырылған зертханалық жануарлардан алынған үлгілерінің барлықтары теріс нәтиже берді. Патологоанатомиялық өзгерістерге көңіл аудару барысында микобактериялармен жұқтырылған барлық теңіз шошқаларының ағзаларынан өзгерістер байқалды. Ал патологоанатомиялық зерттеу нәтижелері нүктелі ИФТ – дың тек Мycobacterium bowis түрін анықтау нәтижелерімен сәйкестеніп, нүктелі ИФТ – дың телімділігін дәлелдей түсті. Үлгілердегі туберкулез антигендерінің телімді конъюгатпен әрекеттесу сезімталдылығы лимфа бездерінде 1:8 – 1:16, өкпеде 1:64 – 1:128, бауырда 1:32 – 1,64 титр аралығында болса, ал зәрде бұл көрсеткіш 1:16 титрді құрап отыр.
Демек, өкпе мен бауырда туберкулез антигендерінің телімді коньюгатпен әрекеттесу барысында жоғары сезімталдық көрсетті. Телімді пероксидазамен таңбаланған моноклоналды антиденелер негізінде әзірленген нүктелі иммунды ферменттік талдаудың тікелей қойылымымен патологиялық материалдардың туберкулез антигендерін анықтауға болатындығы айқындалды.

Соңғы уақытта функционалдық өнімдерді өндіру үшін негізгі шикізат ретінде ешкі сүтіне ғылыми қызығушылық байқалады. Адам өміріне қажетті бағалы құнарлы қасиеттерге ие ешкі сүті соңғы жылдары көптеген сұранысқа ие. Ешкі сүтінің сиыр сүтіне қарағанда адам денесінің физиологиялық сипаттамаларына көбірек сәйкес келетіндігі белгілі. Ешкі сүтінің құрамында сиыр сүтімен салыстырғанда, қаныққан моно және көп мөлшерде қанықпаған май қышқылдары бар, оның ішінде линоль және линолен алмастырылмайтын қышқылдары бар, бұл ағзадағы холестеринмен күресуге мүмкіндік береді. Мақалада жұмсақ ірімшік сорттарын өндіру үшін түрлі ешкі тұқымдарының сүтінің технологиялық және физика – химиялық қасиеттерін зерттеу нәтижелері келтірілген. Әртүрлі тұқымдардағы ешкі сүтін салыстырмалы талдау жүргізілді, сондай – ақ сарысу сүтінің құрамы мен қасиеттері анықталды. Заанендік мен алпі тұқымының ешкілерімен салыстырғанда Павлодар облысының аборигендік ешкі сүтінің және сортының негізгі сипаттамалары анықталады.

Мақалада Солтүстік Қазақстан облысының аумағының геоэкологиялық бағалауы Уалиханов ауданының мысалын қарастырады. Жерді пайдаланудың негізгі мәселелеры анықталды, бұл топырақтың құнарлылығын төмендетуге әкеледі. Солтүстік Қазақстанның әкімшілік аймақтарының қолайлы жағдайлары және одан әрі теңгерімді жерді пайдаланудың алғышарттары бағаланады. Ауыл шаруашылығы әсер салалық құрылымында тетіктері аймақтағы геоэкологиялық жағдайды анықтайды. ауыл шаруашылығы және облыстың геоэкологиялық мемлекеттің салалық құрылымының динамикасын арасындағы байланыс. Аймақтық геоэкологиялық талдау табиғи – аумақтық кешендер (пейзаждар), нақты аймақтарда адам қызметінің экономикалық және әлеуметтік жағдайларына антропогендік (техногендік) әсерлер жағымсыз әсерін төмендету немесе жою, алдын алуға бағытталған. Жоғары экологиялық әлеуетке ие дала мен тік аймақтардың әртүрлі ландшафтары адамның экономикалық қызметіне бұрыннан бері қатысады: қазіргі кезеңде олар жоғары антропогендік қысым жағдайында дамиды. Геоэкологиялық талдау жер ресурстарына антропогендік әсер ету көздері мен факторларын бақылау жүйесімен, олардың өзгерістерін уақтылы анықтау, сондай – ақ теріс процестердің бағалары мен прогноза салдары ретінде пайдаланылады. Өңірде өзгертілген және өзгертілген РТС басымдыққа ие, оның құрылымында және табиғи ерекшеліктерімен ерекшеленетін жұмыс ерекшеліктері. Осындай жағдайларда эко – диагностиканың тереңдігі аймақтың ландшафтық – экологиялық жағдайын болжау және табиғатты пайдалануды басқару үшін негіз болып табылады. Солтүстік Қазақстан облысында ландшафтарды оңтайландыру және орнықты дамыту үшін ауылшаруашылық жерлерін ішінара пайдалануды бағалау қажет, бұл мал шаруашылығының төмен жерлерінен жайылымдарға селективті көшуді білдіріп, бұл аймақтың табиғи аумақтық кешенінің экологиялық жағдайын тұрақтандыруға әкеледі.

Денсаулық сақтаудың ең маңызды міндеттерінің бірі тиімділігі жоғары дәрілік құралдарды жасау және ол арқылы медицинаның қажеттіліктерін қамтамасыз ету. Осыған байланысты перспективтілігі жоғары дәрілік өсімдіктерді және биологиялық белсенді заттарды синтездеу бойынша жоғары потенциалдыққа ие популяциялар мен түрлердің табиғи флораларынан сынама іздеу қажеттілігі туындайды. Бұл жұмыс тал тұқымдастарының, атап айтқанда көк терек пен терек қабықтарының ағашөңдеу биологиялық белсенді қосылыстарының химиялық құрамың медицинада қолдану және өсімдік текті дәрілік препараттар өндірісі үшін болашақ шикізат ретінде зерттеуге арналған. Өсімдік шикізатынан алынған препараттардың синтетикалық дәрілермен салыстырғанда бірқатар артықшылықтары бар. Олардың улылығы төмен және сирек қосалқы әсер көрсетеді. Қүрамы бойынша күрделі бола тұра, онда оларға құнды қасиеттер беретін және ағзаға әрқайсысы жеке – жеке әсер еткеннен күштірек болатын көпқырлы әсерді қамтамасыз ететін көптеген ингредиенттер болады. Осы жұмыста біз сапалы түрде беттік белсенді заттар ретінде липидті құрам, фенолқышқылдары, флавоноидтар, көмірсулар, аминқышқылдарын анықтадық, мұның көмегімен болжанған дәрілік шикізат маңызды дәрілік мәнге ие болады. Терек және көктерек қабығындағы беттік белсенді заттардың химиялық құрамын зерттеуді «Silufol» маркалы пластинкада жұқа қабатты хроматографияның және қағаздық хроматографияның көмегімен жүргіздік. Жұмыс барысында көктерек және теректің қабықтарының сапалық құрамы жағынан бір – бірінен айырмашылығы жоқ екені дәлелденді. Олардың құрамында беттік белсенді заттардың бай комплексі бар: липидтер, фенолқышқылдары, флавоноидтар, көмірсулар, аминқышқылдары. Сол себепті осы өсімдіктерді фитопрепараттар дайындау үшін дәрілік шикізаттар ретінде қолдануға ұсынуға болады.

Жылқы төлдерін кеш себілген рапс пен сұлының жасыл массасымен азықтандырудың ғылыми шаруашылық тәжірибенің нәтижесі ұсынылған. Бұл дақылдардың жасыл массасы жайып семірту кезінде және алаңда азықтандыру кезінде берілді. Кеш себілген рапс пен сұлы егістерінде қысқа мерзім аралығында күзгі жайып семіртудің тиімділігін анықтау үшін «АБИ – ЖЕР» ЖШС ғылыми – шаруашылық тәжірибе жүргізілді. Шаруашылықта жылқыларды жаюға арналған табиғи жайылымдар жеткіліксіз, осыған байланысты аязға төзімді рапс пен сұлы дақылдарының кеш егістері себілді, олармен жылқылар күз – қыс мезгілдерінде азықтандырылды. Жылқыларды қысқа мерзімдік белсенді азықтандыруға дейін, алдын ала еркін жайып семіртудің көмегімен жақсы орташа семіздік деңгейіне жеткізу керек. Егер жас жануарларды бірден күшті азықтандыратын болсақ, онда ағзаға майдың бекуі күшті жүреді, ал бұлшық ет массасы өспейді, мұндай малдардың етінде тері астындағы және ішкі майдың мөлшері шамадан артық болады, ал етінің сапасы төмендейді. Белсенді азықтандыру мен жайып семіртуді қатар қолданғанда еттің жиналуы көбейеді, оның сапасы артады, сату бағасы көтеріледі және өнім бірлігіне кететін шығын мөлшері азаяды.
Қысқа мерзімдік азықтандыруды жүргізу үшін мал тұратын қорада 23 жеке азықтандыру қапасы, және төлдер мен семіртілетін жылқыларды қамайтын 6 топтық қапас жасалынды. Алғашқыда жайып семіртуден кейін жылқылар топтық қапастарда тұрады, кейін ақтық азықтандыру үшін индивидуалды қапастарға көшіріледі. Жүргізілген зерттеулердің нәтижелері келесі түрде болды, семіртілетін мал бастарына жайып семірту мен қысқа мерзімдік азықтандыруды үйлестіріп қолдану технологиясы, азық рационына рапс пен сұлының жасыл массасын енгізу жылқылардың орташа тәуліктік салмақ қосуына және тірі салмағының артуына жағдай жасады. Берілген тәсілдің тиімділігі қосымша тірі массаның артуына және сою көрсеткіштерінің жақсаруна байланысты.

Өткен ғасырдың 80 – ші жылдарынан бастап Батыс Сібірдің оңтүстігінде ходулочниктердің ареалын кеңейту үрдісі байқалады, бұл көрініс көптеген басылымдармен расталады. Батыс Еуропада ходулочниктердің ұя салуына да ертерек назар аударылған.
Солтүстік Қазақстанның далалық көлдері үшін көптеген су – батпақ құстарының ареалының өзгеру құбылысы тән, яғни арелдардың шекараларының жүздеген шақырымға дейін кеңейуі және тарылуы. Бұл Батыс Сібір көлдерінің мерзімді сулануымен және кебуімен тығыз байланысты, осы құбылысты көптеген авторлар көрсетіп отыр. ХХ ғасырдың 80 – ші жылдарынан бастап, Петропавл қаласының маңыңда біздің жерімізге тән емес тропик пен субтропиканың құстары – ходулочниктердің (Himantopus himantopus) пайда болуына назар аударылды. Байқау жылдарында осы түрдің ұшып келуі мен ұшып кетуінің ұялық биологиясы мен фенологиясы зерттелген, ходулочниктердің эмбрионалдық және постэмбрионалдық өлімінің себептері түсіндірілді.
Соңғы жылдары Петропавл қаласының маңында осы құстардың колониялық мекендері құрылмады және оның себебі ареалдың табиғи пульсациясы болып табылмайды. Үшінші мыңжылдықтың басында, экономиканың аграрлық секторының белгілі бір төмендеуінен кейін, Солтүстік Қазақстанда ауыл шаруашылық өндірісінің қайтадан өсуі байқалды, бұрынғы егістік жерлер қалпына келтіріліп, мал басы өсіп келеді.
Адамдардың қызметінің әр түрлі көріністерінің негізінде жатқан негізгі себептердің бірі, игерілген жерлерде халық санының өсуі, өнеркәсіптік және азаматтық құрылыс үшін табиғи жерлерді қолдану. Бұл қалыптасқан жағдайда, су маңы құстарының санының өзгеруін, су қоймаларының әртүрлері бойынша таралуының себептері мен заңдылықтарын, репродуктивті әлеуеттері мен факторларын анықтау су – батпақ құстарының биологиялық әртүрлілігін және санын сақтау бойынша шараларды тиімді жоспарлауға мүмкіндік берер еді.
Осы мақалада Петропавл қаласының маңында балшықшылардың колониялық қоныстарының жоғалып кетуінің шынайы себептері талқыланады.

Мақалада Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенінің ғылыми – технологиялық дамуы шеңберінде ЭЫДҰ стандарттарын (Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы, Франция, Париж) қолдану туралы кейбір мәселелер қарастырылған. Ел Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстандағы ЭЫДҰ стандарттарын енгізу және одан әрі қолдану қажеттілігі туралы ұсыныстарына айрықша көңіл бөлінеді. Біздің еліміздегі агроөнеркәсіптік кешеннің инновациялық дамуына қатысты заманауи отандық зерттеушілердің әртүрлі көзқарастары ұсынылған. Қазақстан Республикасының ғылыми – техникалық саласының ағымдағы жағдайын көрсететін статистикалық ақпарат талданады. Сонымен бірге еліміздің аграрлық секторының инновациялық дамуын сипаттайтын көрсеткіштерге ерекше көңіл бөлінеді. Олардың ішінде ЖІӨ, зерттеулер мен әзірлемелердің ішкі шығындары (ҒЗТКЖ), ҒЗТКЖ ішкі шығындарының ІЖӨ – ге қатынасы. Қорытындылай келе, Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенінің инновациялық әлеуетін арттыратын авторлық ұсыныстар берілген.

Бұл мақалада тарих ғылымының рөлі мен маңызы, оны жалпы гуманитарлық және дүниетанымдық бағыттағы ғылым ретінде зерттеу қажеттілігі қарастырылған. Қазақстан Республикасында, атап айтқанда, ғылыми әлемде, жеке отандық тарихқа деген қызығушылықтың өсуі туралы.
Автор Қазақстандықтардың ойлауын өзгерту, олардың дүниетанымы және мінез – құлықтық уәждемелердегі перспективалы нәтижелермен әлем көзқарастары, Мемлекет басшысының еңбектерінде ашылған экономика және қоғамның әлеуметтік дамуы саласындағы нәтижелердің сапалық өзгеруі, «Болашаққа көзқарас: қоғамдық сананы жаңғырту» бағдарламалық мақаласында, «тарих толқынында» жұмысында, «Тәуелсіздік дәуірі» кітабында көрсетілген.

«Алаш» жалпыұлттық қозғалысының Қазақстан мемлекеттілігін жаңғыртудағы рөлін терең зерттеуге, қазақтардың ұлттық санасын нығайтуға, Ұлы дала халқының толеранттылық пен достығының негіздерін дамытуға ерекше назар аударылды. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаев бөлген қазіргі заманғы адамгершілік – дүниетанымдық анықтаудың маңызды мәселелері салыстырылды. «Алаш» партиясының идеялық бағдарламасы. «Алаш» және қоғамдық сананы жаңғырту; «Алаш» партиясының идеялық мұрасы және қазақстандық қоғамда азаматтық бірегейліктің негіздерін қалыптастыру; қазіргі қазақстандықты азамат және патриот ретінде тәрбиелеу бойынша мектептегі және жоғары оқу орындарында оқытудың міндеттері.

Шағын бизнес дамуының біршама қиындықтарды өткеріп жатқаны мақалада көрсетілген. Оның себептерінің бірі – осы салада жұмыс істеп жатқан контингенттің маркетингтік зерттеулер жүргізу, тауалар мен қызмет айналымына байланысты мәселелерді шешу, ірі компаниялармен бәсекелестік күресін жүргізуде тиімді стратегия мен тактиканы қолдану үшін қажетті экономикалық және заңды білімдерінің болмауы. Франчайзингтік қатынастар негізінде әрекет ететін шағын және орта бизнесті кешенді зерттеу негізінде франчайзинг «бизнес – ортаны» ұйымдастырудың ерекше нысаны ретінде анықталған. Олар фирманың нарықтағы позициясын қалыптастыруға және қолдауға көмектеседі.
Франчайзинг шағын фирмаларға нарықтағы нақты бір өнім бойынша өзінің алдыңғы қатарлы позицияларын қолдауға бағытталған қызметтер жиынтығын ұсынады. Сонымен қатар, Қазақстан Республикасындағы франчайзинг нарығы дамуында орын алған мәселелер анықталған. Шағын бизнес субъектілерінің басынан өтіп жүрген негізгі мәселелер қаржылық қиындықтар, сондай – ақ басқарушылық, заңдық, маркетингтік және консалтингтік қызметтерді жүзеге асыратын білікті жұмыс күшінің жоқтығы.
Қазақстандағы франчайзингті дамытуда мемлекетке жауапты рөл бекітілген. Қазақстан Республикасының Үкіметі, жергілікті атқарушы органдар және басқа да ұйымдармен жүргізілетін шағын бизнестің дамуын қолдауға бағытталған іс – шаралар кешені көрсетілген.
Қорытынды негізінде авторлармен Қазақстан Республикасындағы франчайзинг нарығының даму моделі әзірленген. Онда дамудың нақты бағыттары, іс – шаралары, дамудың жауапкершілік жақтары және мәселелерді шешу жолдары көрсетілген. Франчайзинг даму моделінің әрекет етуі үшін франчайзингтік қатынастардың бір субъектісі қалыптастыратын жағдайлар, өз кезегінде, барлық субъектілерге әсер етеді. Әзірленген модель мемлекет бюджетінің қаржысын мақсатсыз жұмсауды жойып, кәсіпкерлікті қолдау үшін сапалы мемлекеттік бағдарламалар құруға мүмкіндік береді.

Шағын бизнес дамуының біршама қиындықтарды өткеріп жатқаны мақалада көрсетілген. Оның себептерінің бірі – осы салада жұмыс істеп жатқан контингенттің маркетингтік зерттеулер жүргізу, тауалар мен қызмет айналымына байланысты мәселелерді шешу, ірі компаниялармен бәсекелестік күресін жүргізуде тиімді стратегия мен тактиканы қолдану үшін қажетті экономикалық және заңды білімдерінің болмауы. Франчайзингтік қатынастар негізінде әрекет ететін шағын және орта бизнесті кешенді зерттеу негізінде франчайзинг «бизнес – ортаны» ұйымдастырудың ерекше нысаны ретінде анықталған. Олар фирманың нарықтағы позициясын қалыптастыруға және қолдауға көмектеседі.
Франчайзинг шағын фирмаларға нарықтағы нақты бір өнім бойынша өзінің алдыңғы қатарлы позицияларын қолдауға бағытталған қызметтер жиынтығын ұсынады. Сонымен қатар, Қазақстан Республикасындағы франчайзинг нарығы дамуында орын алған мәселелер анықталған. Шағын бизнес субъектілерінің басынан өтіп жүрген негізгі мәселелер қаржылық қиындықтар, сондай – ақ басқарушылық, заңдық, маркетингтік және консалтингтік қызметтерді жүзеге асыратын білікті жұмыс күшінің жоқтығы.
Қазақстандағы франчайзингті дамытуда мемлекетке жауапты рөл бекітілген. Қазақстан Республикасының Үкіметі, жергілікті атқарушы органдар және басқа да ұйымдармен жүргізілетін шағын бизнестің дамуын қолдауға бағытталған іс – шаралар кешені көрсетілген.
Қорытынды негізінде авторлармен Қазақстан Республикасындағы франчайзинг нарығының даму моделі әзірленген. Онда дамудың нақты бағыттары, іс – шаралары, дамудың жауапкершілік жақтары және мәселелерді шешу жолдары көрсетілген. Франчайзинг даму моделінің әрекет етуі үшін франчайзингтік қатынастардың бір субъектісі қалыптастыратын жағдайлар, өз кезегінде, барлық субъектілерге әсер етеді. Әзірленген модель мемлекет бюджетінің қаржысын мақсатсыз жұмсауды жойып, кәсіпкерлікті қолдау үшін сапалы мемлекеттік бағдарламалар құруға мүмкіндік береді.

Ағылшын тілі сабағында қолданбалы өнерді пайдалану қазіргі заманауи оқытудағы танымал әдістемелердің бірі болып табылады. Шығармашылық ой бастапқы және бейнелерге тартылатын , ана тілінің сөздер қабығында емес, бұл ана тілінде қарым – қатынас ойлаудан алшақ бейнелі етіп, ол қолданбалы қызметте негізделген креатив коммуникациялық атмосфераны жасауға мүмкіндік береді. Тілдік өзара іс – қимыл процесі тілдік және грамматикалық құрылымдарды пайдалануды қамтиғандықтан, оқылатын тілде тікелей коммуникативтік ортаны құру – бұл оқушылардың бір – бірімен өзара әрекеттесуі арқылы іздену мақсатына жетудің ең жақсы жолы. Оқушыларға жаңа сөздер мен құрылымдарды игеруге көмектесетін белгілі ақпарат оларға көрнекті материалдар арқылы белгісіздікті ашатын базасы болып табылады. Оқушы өзінің бақылауын жақсы қосқанда, көмек қажет болған кезде ғана оқытушы түсініктеме береді. Бұл жағдайда өнер – оқушыларды татуластырудың тамаша құралы болып табылады, өйткені тілді оқыту үдерісінде барлық қатысуын бағалауға мүмкіндік беретін ерекше атмосфераны құруға көмектеседі.Оқушыларды тең мөлшерде біріктіретін өнер немесе әдебиет форматында бірегей туындылар жасауда, оқылатын тілде өз сыныбымен бөлісе алатын басқа қызмет түрін табу мүмкін емес.

Мақалада қазақ тарихи романдарындағы әйелдер бейнесінің сомдалуы қарастырылады. Әйел бейнесінің сомдалуына байланысты Ғабит Мүсірепов пен Задан Жұмағалидың пікірлері негізге алынып, әйелдер бейнесіне тән қасиеттерді көрсетуде алуан түрлі көркемдік тәсілдерді қолдану қажеттілігі айтылады.
Ілияс Есенберлиннің «Көшпенділер» трилогиясындағы Жаған бике, Аққозы, Күнімжан, Рабиу – Сұлтан Бегім, Гүлбаһрам патшайым бейнелерінің сомдалуындағы автордың суреткерлік шеберлігі талданады. Бұл бейнелердің көркем бейне және зерделенген тарихи кейіпкерлер екеніне назар аударылады. Әйелдер бейнесі арқылы заманның ең бір жауапты, шешуші сәттеріндегі олардың болмыс – бітімі, іс – әрекеті ғана емес, сол дәуірдегі қоғамдық, әлеуметтік, тарихи, саяси оқиғалар шынайы түрде бейнеленуі көрсетіледі.
Жазушы «Көшпенділер» романында қаһарманның мінез қырларын, ерекшелігін байқата отырып, олардың түпкі мақсатын, көздеген мұраттарын аңдатуда монологпен қатар жүретін диалог тәсілін шебер қолданғаны айқындалады.

Мақалада «Қазақ тілі» және «Кәсіби қазақ тілі» сабақтарында қолданылатын оқытудың инновациялық тәсілдерінің бірі болып табылатын ойын технологиясы, оны өткізу формалары, ойынды ұйымдастырудың тиімді тұстары, тілдік пәнді оқыту барысында білім алушылардың қызығушылығын арттыра отырып, олардың еркін тілдік қатынасқа түсуі үшін жағдаяттар ұйымдастырудың жолдары қарастырылады. Сондай – ақ, Қазақстан Республикасының Тіл туралы тұжырымдамасында айтылған мәселелерге шолу жасалады. Мақалада іскерлік және рөлдік ойындардың болашақ мамандарды болашақ кәсіптеріне бейімдеудің бір жолы ретінде тиімді және нәтижелілігі атап көрсетіледі. Білім алушылар жағдаяттық әрекет барысында бір – бірімен қарым – қатынасқа түсіп, тілдік оралымдарды, кәсіби терминдерді дұрыс пайдалану дағдылары қалыптасады. Мақала авторы өз сөзінде рөлдік ойын қатысымдық технологияны негізге ала отырып, оның барысындағы білім алушының әрекеттерінің жүйеленіп ұсынылатынын баяндайды. Мақала авторы ойынның кезеңдеріне тоқтала келіп, олардың әрқайсысына түсініктеме береді. Сабақта оқытудың ойын технологиясының пайдаланылуы маңызды әдістемелік міндеттердің орындалуына ықпалын тигізетіні атап көрсетіледі.

Өнеркәсіп өндірісі өнімдері қоғамның тұтыну өнімдері және өндірістің өнімдерді өндіретін фирмалар, зауыттар мен кәсіпорындар және акционерлік қоғамдар, сонымен қатар, өнеркәсіп халық шаруашылығының салаларының бірі болып табылады
Нақты мақалада аймақта өнеркәсіпті дамытудың экономикалық мәні мен факторлары зерттелген. Өнеркәсіптердің орналасуына әсер ететін көптеген факторлар да ел экономикасының дамуына сәйкес әрдайым өзгерісте болатындығы жайлы айтылған. Әсер етуші техникалық, технологиялық, әлеуметтік, құқықтық, экономикалық, инвестициялық, инновациялық, қаржылық факторларға көңіл бөлінген.
Өнеркәсіп өндірістерінің саясатының мақсаты жаңа техникалар мен технологиялардың және материалдардың базалық өндірістерін сақтау мен дамыту, жандандыру болуы тиіс. Осы өндірістер Қазақстанның әлеуметтік – экономикалық дамуының және мемлекет экономикасының дамуының негізін құраушысы болып табылады.
Аймақ өнеркәсібін дамудың құрылымына үлгі ұсынылған. Аймақ өнеркәсібін дамыту және оған әсер ететін факторлар анықталған. Аймақ өнеркәсібін дамытуды жүзеге асыру ерекшелігі қарастырылған. Оңтүстік Қазақстан облысы өнеркәсібінің Республикалық деңгейдегі өнеркәсіп саласының жағдайы мен орны және маңыздылығы Оңтүстік Қазақстан облысы өнеркәсіптерінің жағдайы және өнеркәсібінің дамуына жан жақты талдау жасалынған.
Қорытынды жасау үдерісінде теориялық талдаудың арнайы әдістері (жүйелік – құрылымдық, салыстырмалы – құқықтық), қисынды танымның негізгі әдістері (анализ, синтез, жалпылау), тарихи, әлеуметтік, теориялық, эксперименталдық әдістер қолданылды.

Нақты мақалада Қазақстан Республикасындағы тұтынушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау мәселесі қарастырылған. Мақалада 2017 жылы Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі табиғи монополияларды реттеу, бәсекелестікті және тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитетінің жүргізген әлеуметтік және аналитикалық зерттеулердің мәліметтері қолданылған. Атап өтетін жайт, нақты зеттеу соңғы үш жылда өткізіліп жүр. Әлеуметтік зерттеулер Қазақстан Республикасының барлық 16 амағында өтеді. Нәтиже көрсетіп отырғандай, зерттеу қорытындылары шамалы ғана өзгеріске ұшырайды. Нақты жағдайдың мемлекеттік деңгейде қатты өзгеріске ұшырамағандығының айғағы. Бірақ алға жылжулар да бар: мемлекет бизнесті ырықтандыруға тырысады, негізсіз тексерулерге тыйым салады, салықтарды төмендетеді, лицензиялауды алып тастап, бизнесті дамытуды ынталандырудің басқа да жолдары мен тәсілдерін бастамашылыққа алып жатыр. Қорытынды жасау үдерісінде теориялық талдаудың арнайы әдістері (жүйелік – құрылымдық, салыстырмалы – құқықтық), қисынды танымның негізгі әдістері (анализ, синтез, жалпылау), тарихи, әлеуметтік, теориялық, эксперименталдық әдістер қолданылды. Сонымен қатар, сауалнама түрінде көрініс тапқан әлеуметтік әдіс – зерттеуде қорытындыланған кейбір мәліметтерді нақтылау үшін қосымша ретінде қолданылды. Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы нормативтік құқықтық актілердің тиімділігі де қарастырылды (атап айтса, ҚР Конституциясы, «Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы» ҚР Заңы), сот инстанцияларына түскен азаматтардың өтініштері қарастырылды. Зерттелініп жатқан сала бойынша республика азаматтарының өздерінің тұтынушылық құқықтарымен қандай дәрежеде ақпараттандырылғандары анықталды. Сондай – ақ тұтынушылардың құқықтарын қорғау жөніндегі қоғамдық бірлестіктердің даму деңгейін анықтауға мүмкіндік жасалды. Жүргізілген зерттеу нәтижесінде автормен Қазақстандағы тұтынушылардың құқықтарын қорғау жөніндегі мәселелер бойынша негізгі қорытындылар қалыптасқан.

Мақалада кәсіпкерліктің қоғамдағы экономикалық үдерістерді дамытушы күш екендігіне көңіл бөлінген. Бірақ нақты фактордың, бүгінгі таңдағы, даму қарқыны жоғары емес. Қазақстан Республикасында кәсіпкерліктің заңнамалық базасы қалыптасқан, халықаралық рейтингтік көрсеткіштер көрсетіп отырғандай, мемлекет тарапынан қолдау көрсетіледі. Бұл үдерістерге біршама динамикалық импульс беру қажет және осы жерде негізгі орынды университеттерге берген жөн.
Университеттік кәсіпкерлік ортаның дамуына тосқауыл қойып отырған негізгі себептер анықталаған. Университеттер білім генераторы бола және оны білім алушыларға жеткізе отырып, оларды бизнес – ортаға бейімдеуге белсене қатыспайды.
Мақала авторы «кәсіпкерлік түріндегі университет» ұғымына түсінік берген. «Кәсіпкерлік» терминіне жаңадан сапалы анықтама дайындаған. Бұл бағыттарды біріктіру үшін Генри Ицковицтің «үш спираліне» ұсыныс жасаған. Яғни кәсіпкерлікті дамыту үшін университет, мемлекет және бизнес – орта өзара қатар әрекеттесуі тиіс. Негізгі бағыт ретінде кәсіпкерлік түріндегі университеттерді құру көрсетілген.
Тарихқа көз жүгіртетін болсақ, әрекет еткен ғылыми – өндірістік бірлестіктер (ҒӨБ) нақты бағыттың даму болашағының бар екендігін көздейді. Осындай ғылыми – өндірістік кластерді СҚМУ қабырғасында, жаңадан құрылған аграрлық факультетте қалыптастыруға болады. Оның тиімділігі бизнес – ортаның элементі ретінде ғана емес, сонымен қатар ауылшаруашылық, педагогикалық және инженерлік мамандықтарды оқыту базасы ретінде де анықталған.
Жоғары оқу орындарын одан әрі жетілдірудің болашағы бар бағыты ретінде «кәсіпкерлік түріндегі университеттердің» ғылыми, білім және ұйымдастырушылық қызметтері анықталған. Білім мекемелер мен бизнес – құрылымдарды одан әрі интеграциялау қажет.

Бұл мақала бүгінгі әлеуметтік – мәдени жағдайының ахуалында жастардың эстетикалық даму бағыттарын қарастырады. Қазіргі қоғамда жастар шынайы рухани құндылықтарға деген қызығушылықты нәрлендірмейді деп санауға болады, бірақ жастардың талғамы олардың ата – аналарынан төмен емес, ал көркемдік қызығушылықтары әлдеқайда әр түрлі. Қазіргі жастар өнерге деген көзқарастың әр түрлі талғамдары мен түрлі эстетикалық талғамдары бар. Жылдан жылға біз эстетикалық мүдделерге өзгерістер артып келе жатқанын көріп отырмыз: жастарда "күрделі кино" мен маңызды өнерге, өзектілікке, азаматтық дыбысталуға, мәселелікке және әлеуметтік мағынаға толы күш пайда болады.
Өзектілігі өнер уақыт үндесіп, қазіргі заманғы түсінуге көмектеседі. Өнер – танымның маңызды құралдарының бірі. Ол бізге өмірдің барлық байлығын жеткізуге және адам рухының сұлулығы мен күшін көрсетуге қабілетті бейбітшілік пен адамның шынайы байланыстарын білуді береді. Ұл балалар мен қыздар өздері үшін өнерде рухани тәлімгерлерді жиі таңдайды.
Бірақ әлі күнге дейін қоғамда мынадай қарама – қайшылықтар байқалады: эстетикалық тұтынудың жоғары деңгейі әлеуметтік қайтарымның төмен деңгейімен, айналасындағыларға деген айқын жоғары сұраныстар – өз тұлғасына деген өте төмен талаптармен, эстетикалық өзін – өзі танытуға ұмтылу – эстетикалық құралдардағы айырмашылықпен, сондықтан жастардың эстетикалық дамуының кейбір аспектілерін қарастыру қажеттілігі жиі туындайды.

Жылжымалы компьютер дәстүрлі мобильді компьютерге қарағанда архитектураға қатаң шектеулер қояды. Нақты құрылымы компьютер қарағанда едәуір күрделі құрылымы бойынша мобильдік компьютерлер. Қазіргі компьютерлерде, атап айтқанда, дербес, көбінесе, қалдық дәстүрлі сәулет фон Нейман, келісілген талпыныс жасаушылардың және пайдаланушылардың сапасын арттыру және өнімділігі компьютерлер. Сапасы ЭЕМ сипатталады көптеген көрсеткіштері. Бұл жиынтығы команда – компьютер қабілетті түсіну, және жылдамдығы жұмыс орталық процессор, саны перифериялық құрылғылар енгізу – шығару қосылатын. Сәулет миниатюризация, тұтынылатын қуатты бақылау, жаһандық аз қуатты құрылым және қолдану үшін жарамдылық терминдерінде сипатталған. Бір корпуста (SiP) әдетте ұқсас, сандық, жоғары жиілікті және микро – электромеханикалық жүйелер сияқты әртүрлі жүйелерді қамтиды. Бұл мақалада біз SIP моделін және SIP – ті толық микро жүйе ретінде орауды ұсынамыз.

Жұмыста дәнекерлеу үдерістерін автоматтандыру рөлінің дәнекерлеп біріктіру сапасына әсер етуі ғылыми тұрғыда зерттеліп көрсетілген. Аталған мақалада дәнекерлеп біріктіру сапасын қамтамасыз етудің жалпы сұрақтары, дәнекерлеу үдерістерін басқарудың автоматтандырылған жүйесі жұмысының қағидалары қарастырылған. Сондай – ақ, сапасына бақылау жасау тәсілдеріне және дәнекерлеу жігінің негізгі параметрлерін зерттеуге назар аударылған. Мақалада дәнекерлеу үдерістерін реттеудің автоматты тұйықталған жүйелерінің жұмыс істеуіне мысалдар келтірілген, олардың жұмысына параметрлердің әсер ету қағидасы қарастырылған. Дәнекерлеу үдерістерін автоматтандырудың мақсаты мүмкіндігінше ең аз адамның қатысуымен аса үздік экономикалық көрсеткіштер кезінде сапалы дәнекерленген жалғанулар болып табылады. Дәнекерлеу автоматтарымен ЭЕМ және микроконтроллерлерді пайдаланып автоматтандырылған басқару жүйесі дәнекерлеу өндірісінде қол еңбегінің үлесін айтарлықтай азайтуға, өнімділікті арттыруға және дәнекерлеу жіктерінің апасын жақсартуға мүмкіндік береді. Сертификаттау дәнекерленген жалғанулар сапасымен қатар бұйымның өзіне де, оның қызмет ету мерзімін арттыра отырып оң әсерін тигізеді, бұл өз кезегінде бюджетті үнемдеуге ықпал етеді. Осылайша, қазіргі уақытта дәнекерленген жалғануларды құрастыра отырып тиімді және экономикалық пайдалы автоматтық басқару жүйесін жасау практикалық, сондай – ақ, ғылыми мүддені көздейді.

Бұл жұмыс тұрғын үй – коммуналдық шаруашылықтағы диспетчерлік басқарудың автоматтандырылған жүйелерін пайдаланудың тиімділігін бағалауды ғылыми зерттеу болып табылады. Осы мақалада автоматтандырылған басқару жүйелерін қолданумен диспетчерлік қызмет көрсету қағидаларының өзекті мәселелері қаралды. Жұмыста автоматтандырылған диспетчерлiк қызметтердiң жұмысының мысалдары келтiрiлген, iрi өнеркәсiптiк кәсiпорындарда осындай жүйенiң тиiмдiлiгiн бағалаудың негiзгi аспектiлерi көрсетiлген. Объектілі – бағытталған талдау әдісі ақпараттық жүйені жаңғырту үрдісін жоспарлау және іске асыру жұмыстарында қолданылады. Зерттеудің тақырыбы автоматтандырылған басқару жүйесі болып табылады. Зерттеу нысаны сервис саласында пайдаланылатын автоматтандырылған басқару жүйелері болып табылады. Автор автоматтандырылған басқару жүйелерін, олардың кіші жүйелерін, мәліметтер қорын, қалалық тұрғын үй – коммуналдық  шаруашылыққа қатысты автоматтандырылған жұмыс орындарын пайдалану, пайдалану және ұйымдастыру туралы негізгі ақпаратты айқындайды. Объектілерді және байланыс жүйелерін автоматтандырылған сәйкестендіру жүйелерінің негізгі сипаттамаларына ерекше көңіл бөлінеді. Кәсіпорындардың ақпараттық ресурстарымен жұмыс істеу тиімділігін арттыру үшін шешімдер жоспарлау және бақылау процесінде. Зерттеудің жаңалығы – ақпараттық жүйені жобалауға жүйелі көзқарас қолдану және технологиялық ғана емес, сонымен бірге экономикалық факторларды да ескеру. Корпоративтік автоматтандырылған диспетчерлік басқару жүйелерін қолдану арқылы өндірістік процестерді оңтайландыру әдістері зерттелді. Өндірістік процестердің тиімділігін бағалаудың математикалық моделі жасалды. Өндірістік процестердің тиімділігін арттыру бойынша ұсынылатын шаралар Қазіргі уақытта жұмыс орынды және сұранысқа ие.

Адамзат қоғамының орнықты дамуын қамтамасыз ету табиғи ортаны тұрақты күйдеусіз мүмкін емес. Су – өмір сүру ортасының қажетті бөлігі және адам денсаулығына айтарлықтай әсер етеді. Бұл әсіресе ауыз сумен жабдықтау бөлігіне қатысты. Соңғы жылдарда жер үсті сумен қамтамасыз ету көздерінің су сапасының төмендеуі байқалды, бұл таза ауыз су мәселесін арттырадыЖұмыста халықтың тұтынатын су сапасына әсерін бағалаудың негізгі мәселелері зерттелді. Осы мақалада қарастырылған өзекті мәселелер Солтүстік Қазақстан облысының экологиялық проблемалары болып табылады. Мысалдар келтірілген және бағалау әдістері, сондай – ақ суды сапалы бағалау бойынша статистикалық зерттеулер жүргізу әдістері. Бүгінгі күні бұл жұмыс өзекті болып табылады және ғылымның әр түрлі салаларын қамтиды.

Мақала дәстүрлі халық мәдениеті негіздеріне тұлғаны дамытудың қазіргі заманғы тұжырымдамаларының мәселесіне, тәрбиелеу теорияларыкың құндылықтар бағдарын қайта ойлау мәселесіне, халық мұрасын меңгеру тәсілдеріне, дәстүрлі халық мәдениеті негіздеріне баланы қоғамға табиғи жолмен тәрбиелеуге, ол төзімді мәдениетті тұлғаның дамуына ықпал етеді. Мәдениетті білім беру этносаралық интеграцияға бағытталған қазіргі заманғы жалпы білім берудің және жастарды өзара сыйластыққа тәрбиелеу, жанында тұратын халықтардың мәдени құндылықтарын, өмір салтын, жалпы және айтарлықтай (бірегей) салт-дәстүрлерін түсінуге деген маңызды ықпал ететін құрамдас бөлігі болып табылады. Әрбір адам жеке тұлға ретінде бір мезгілде екі ипостасяхтан шығады: ол өзіне адами өкілі түрінде және, сонымен қатар, белгілі бір этнос, ұлт мүшесі ретінде қабылдайды. Адамзат тегінің өкілі ретінде, жеке тұлға, индивид ретінде жалпы адамзаттық құндылықтар тасығышы сапында шығады. Мұғалім мен оқушының қалыптасуында білім берудің бастауыш деңгейінде төзімділікке оқыту; мәдени айырмашылықтарға оқушылардың төзімділіктерін дамытуды болжайды.

Мақала ағылшын тілі сабақтарында жартылай мәдени мектеп білім кеңістігіне арналған. Осы мақалада ағылшын тілі сабақтарында жартылай мәдениетті білім беру кеңістігін дамыту алғышарттары белгіленген. Жартылай мәдениетті білім беру кеңістігі жағдайында білім беру мекемесіне басым міндеттер қаралады. Жартылай мәдениетті білім беру кеңістігі саласындағы теориялық зерттеулер нәтижелері. Білім берудің диалогты тәсіліне ерекше назар аударылады. Теориялық зерттеу нәтижелері жартылай мәдениетті білім беру кеңістігі негізгі көрсеткіштері деп атап өтіледі. Ұлттық және әлемдік мәдениетке тұлғаның сәтті түрде ықпалдасуы жартылай мәдениетті білім беру кеңістігіне ұстанымын енгізу қаралады. Бұл мақалада жартылай мәдениетті білім беру кеңістігі ретінде білім беру және мәдени кеңістіктер бірлігі сияқты қарастырылады, онда көпұлтты мемлекет жағдайында білім беру жүйесін, ұлттық мәдениет, өңірлік және ұлттық салт – дәстүрді қорғауды және дамытуды қамтамасыз ететін мемлекеттік білім беру саясатының принципіне негізделеді. Ағылшын тілі сабағында кіші мәдениеттің негізгі идеясы түрлі мәдениеттер өкілдерімен белсенді және жемісті өзара іс – қимыл жасауға мүмкіндік беретін дағдыларын қалыптастыру және дамыту, студенттерге тиісті біліммен жабдытаумен қорытындыланады. Кіші мәдени білім берудің бірінші кезектегі міндеті мәдени айырмашылықтарға құрметтеуге тәрбиелеу болып табылады, сондай – ақ студенттерді кіші мәдениетті білім беру кеңістігінде шынайы өмірге дайындау. Қазіргі уақытта жартылай мәдениетті білім беру кеңістігі идеялары оқу орындары қарқынды еніп келеді. Жартылай мәдениетті білім беру арқылы білімдерін, іскерліктері мен қабілеттерін дамытуды алатын оқушылардың ұмтылуын ынталандыруға ұсынылады.

Бұл мақалада бейнелеу өнерінде тарихи оқиғалар бейнеленген шығармалардың ерекшеліктері мен суретшінің шеберлік деңгейін анықтау, оның ішінде өнер сынына қатысты мәселелер қарастырылады. Суретшінің шеберлік деңгейін анықтау, өнер сыншысының жаңа туындымен қарым – қатынастағы көркемдік – талдаушылық қызметімен сипатталады. Суретші шеберлігі оның білімінің деңгейіне, шығармашылық әрекеттер мен тәжірибелік қызметтің іскерлігі мен дағдысына тікелей байланысты болады. Шығармашылық шеберлік суретшінің жаңа туынды жасау іс – әрекеттерін жоспарлау, құрастыру, үйлестірумен байланысты сипатталады. Сондай – ақ, мақалада өнер сыншысының қызметі үлкен екі бағытты қамтитындығы: біріншіден – «шығарманың көркемдік ерекшеліктерін талдау» болса, екіншіден – «cуретшінің шығармашылық қызметін бағалау» болып анықталатындығы айтылады. Шығармашылық шеберлік суретшінің жаңа туынды жасау іс – әрекеттерін жоспарлау, құрастыру, үйлестірумен байланысты қарастырылады. Сонымен қатар, «шығармашылық қызмет», «шеберлік» «тарихи бейне» – ұғымдарына сипаттама беріледі. Кейбір картина белгілі бір тарихи дәуірдің тынысы мен келбетін білдірсе, Қазақстан бейнелеу өнерінде бір картина, белгілі бір тарихи кезеңді бейнелеген шығарма ретінде халыққа кеңінен танымал екендігі, қарастырылады.

Мақала мүмкіндігі шектеулі адамдарға толеранттық қарым – қатынасты дамытуға әсер етуші толеранттылықты дамытуды зерттеуше арналады. Соңғы жылдары «төзімділік» жалпы қолданылатын ғана емес, халықаралық термин болды, бірақ ең өзекті мәселелердің бірі – қазіргі заманғы гуманитарлық ғылымдар, оның ішінде және психологияның тақырыптарында кеңінен қолданылады. Тұлғалар аралық және топтар аралық қатынастармен байланысты мәселелер тұрғысынан, төзімділік әлеуметтік психологияда әзірленеді. Басқа тұлғаның төзімді қарым – қатынасы жеке басын ғана емес, басқа да емес, бар болуы мүмкін басқа тану және түсінуді көздейді.
Физиологиялық төзімділік – науқастарға, мүгедектерге, физикалық толық қалыптаспағандарға, сыртқы кемшіліктері бар адамдарға және т. б. қатынасы. Біздің зерттеуде біз келесі гипотезаны тексердік: егер педагогикалық мамандықтар студенттеріне төзімділікті дамытуға бағытталған түзету – дамыту бағдарламасын жүргізеді, онда бұл қарым – мүмкіндіктері шектеулі адамдарға төзімділік қатысының дамуына ықпал ететін болады. Біздің зерттеудің мақсаты мүмкіндіктері шектеулі адамдарға педагогикалық мамандықтар студенттерінің төзімділік қарым – қатынасын дамыту болып табылады.

Мақалада «ынталандыру», «мотивациялық үдеріс» ұғымдары қарастырылып, информатика сабақтарында уәждемелерді дамытуға ықпал ететін әдістемелік ұсынымдар ұсынылған. Міндеттердің сипатын күрделілік тұрғысынан есепке алу және қызметтің нәтижесін қорытындылау қажеттілігі қарастырылады. Оқушылардың оқу материалдарының мазмұнын пайдалануға, проблемалық жағдайларды қалыптастыруға, ойлауды белсендіруге, өзара көмек көрсетуге, шағын және орта топтарда студенттердің өзара іс – қимылын жүзеге асыруға, мектептегі пәндерге оң көзқарас қалыптастыруға бағытталған, танымдық белсенділікті басқарудың әртүрлі әдістерін оқушылардың қызығушылығын арттыру жолдары, басқа студенттермен қарым – қатынас. Мұғалімнің өз оқушыларының жетістіктеріне  қызығушылығы, әрбір студенттің жеке қасиеттерін көру қажеттілігі, тек пәнді оқыту процесінде ғана емес, әрі қарай мансаптық бағытталуы үшін де сыни және әртүрлі ойлауды дамыту үшін белсенді когнитивті белсенділік танытуға түрткі болу. Біз бүгінгі күннің өзінде нақты міндетімізді мінез – құлықтың себептерін қарастыратын мұқтаждықтарды психо – программалау міндеті деп санаймыз. Мұнда мәселе қойылған: мұндай мәселелерді тұжырымдау мүмкін бе, оның қаншалықты моральдық екендігі және оны мектеп бағдарламасына енгізу нәтижесінде адамзатқа не береді.

Қазіргі әлемде білім беру жүйесінің басты міндеттерінің бірі креативтілікті дамыту болып табылады. Креативтілігі – (ағыл. create – жасау, creative – жасампаз, шығармашылық) – дәстүрлі немесе қабылданған ойлау схемаларынан ауытқитын және тәуелсіз фактор ретінде дарындылық құрылымына кіретін принципті жаңа идеяларды жасауға дайындықпен сипатталатын шығармашылық қабілеттер, сондай – ақ статикалық жүйелердің ішінде туындайтын проблемаларды шешу қабілеті. Креативтілік көптеген артықшылықтарға ие. Креативтілік қойылған міндеттерді шешуге мүмкіндік береді, жақсы идея қиын жағдайдан шығуға көмектеседі. Креативті ойлау тұлғаның ең ерекше даму жолдарын табуға көмектеседі. Шығармашылық өмірді шексіз алуан етеді. Креативтілік шығармашылық ойды іске асыруға мүмкіндік береді. Креативтілік өзін – өзі іске асыру жолдарын табуға көмектеседі.
Берілген мақалада дипломдық жұмыстарды орындау процесіндегі студенттердің креативті ойлауын дамыту қарастырылады. Креативті ойлауды дамытудың мәні көрсетілген. Дипломдық жұмыстарды орындау процесінде студенттердің креативті ойлауын дамыту әдістемесін дайындау кезінде қолдануға болатын әдістер сипатталған. Жұмыс бүгінгі күні өзекті және сұранысқа ие болып табылады.