Трансбронхиальды электроплетизмография мен өкпе артериясының катетеризациясы арқылы еркек Вистар егеуқұйрықтарына жүргізілген эксперименттерде биік таулы аймақ жағдайларына бейімделу кезінде ерлер Вистар егеуқұйрықтарындағы ауырлық векторына қатысты дене жағдайының өзгеруіне байланысты кіші шеңбердің гемодинамикасының өзгеруі 60 және 150 күндер аралығында анықталды. Жазықта ұқсас эксперименттерді бақылау ретінде қызмет етті. Таудағы өкпеде қанның толуы мен қан ағымының гравитациялық қайта таралуы жазыққа қарағанда аз байқалатыны көрсетілген. Бұл өкпенің артериялық тамырлы қабатының қаттылығының жоғарылауына және сәйкесінше гидравликалық қарсылықтың реактивті компонентінің ұлғаюына байланысты. Дене күйінің өзгеруі кезінде өкпе артериясындағы қысым реакциясы жазықта да, тауда да жақсы көрсетілген. Жазықта пассивті ортостатикалық позицияға ауысу систолалықтың да, диастолалық қысымның да пайызының төмендеуімен бірге жүрді, ал пассивті антиортостатикалық жағдайға ауысу өкпедегі қысымның жоғарылауымен жүрді. Алынған нәтижелер, әдетте, өкпедегі қан айналымының аймақтық бұзылуы тұжырымдамасына сәйкес келеді, соған сәйкес қан толтыру мен өкпеде қан ағымының градиентінің мәндері ауырлық күшінің әсерінен анықталады және кез келген позицияда болады, дегенмен қанның қанмен толтырылуы көлденең күйде (артқы жағында) және жазықта болса да, тауда кеңістіктегі дененің егеуқұйрықтардан сенімді түрде гравитациялық айырмашылығын таппадық.

Бұл мақалада 1920 жылдары Кермак пен Маккендрик ұсынған бірлескен модельдер мысалында математикалық модельдеу қарастырылған. Мысал ретінде SIRS және SEIR-HCD модельдері келтірілген, олар басқа күрделі модельдер үшін негіз болып табылады. Бұл модельдердің ерекшеліктері-олар дифференциалдық теңдеулер жүйесіне негізделген. Мақалада осы модельдердің артықшылықтары да, кемшіліктері де келтірілген. Нәтижесінде біз теңдеулер жүйесін ұсындық.

Бүгінгі жаңартылған білім беру жүйесінде оқушыларға жан-жақты білім беріп, алған білімдерін тәжірибеде қолдана білуге үйрету үлкен маңызға ие болып отыр. Мектеп курсында оқытылатын геометрия пәнінің де баланың өзін қоршаған ортаны танып-білуіне, кеңістіктегі заттардың қасиеттерін зерттеуде тигізер үлесі мол. Мақалада геометрия ғылымының бір саласы – стереометрияның өзіндік ерекшеліктері қарастырылып, планиметрия саласына ұқсайтын жерлері мен өзгешеленетін тұстары қарастырылды. Сондай-ақ, стереометрия саласының мектеп курсында оқытылуының мақсаты мен мәні көрсетіліп, оқушыларға беретін пайдасы талданды.

Мақалада студенттерді шет тілінде сөйлеуге үйрету кезінде аудио материалдарды қолдану ерекшеліктері, шет тілдерін оқытуда инновациялық технологияларды практикаға енгізу сипаттамасы, оқу процесінде сабақтарда аудио әдістерді қолдану ерекшеліктері талданады. Жұмыстың мақсаты – студенттерді ауызекі сөйлеуге үйретудің оңтайлы жағдайларын анықтау, сонымен қатар ауызекі сөйлеуді дамытуға негізделген аудио әдістерді барынша толық ашу болып табылады. Мақалада шет тілі сабағында ауызекі сөйлеуді жүзеге асыру жолдарын іздеу мәселелері шешіледі; аудио әдісті қолдану кезінде оқушылардың сөйлеу дағдыларын жетілдірудің оңтайлы бағыттары ұсынылады. Мақаланың ғылыми және практикалық маңыздылығы аудио тәсілдерді әзірлеу және оны сөйлеуді оқытудың педагогикалық практикасына енгізу болып табылады. Мақалада оқытуда қолдануға мақұлданған дидактикалық материалдар ұсынылған. Сондай-ақ, сөйлеу тілін дамытуға негізделген аудиовизуалды әдіс жаттығу жүйесінің мысалы келтірілген. Мақалада тілдік дағдыларды жетілдіру құралы ретінде аудио әдістердің тиімділігіне баса назар аударылады. Зерттеу нәтижелері аудиоматериалдар шет тілін үйрену кезінде ауызекі тілді тереңірек меңгеруге мүмкіндік беретінін дәлелдейді.

Жоғары оқу орындағы орыс топтарына жүргізілетін қазақ тілі курсының өзіндік ерекшелігі болады. Мектеп бағдарламасынан меңгеріп келген тілдік дағдыларын ары қарай дамытып, өз бетінше жетілдіру қажеттілігі туындайды. Орта деңгей, ортадан жоғары деңгей нәтижелеріне қол жеткізу маңызды біліктілікті талап етеді. Тілді игерудегі оңтайлы тәсілдердің біразы білім алушыларға оң ықпал етеді. Шығармашылыққа бейімдей отырып оқыту – қазіргі жастардан талап етілетін тілдік сауаттылықтың бір көрінісі. Бұл өзінің жүйелілігінің, мақсаттылығының нәтижесінде пәннің оқытылу сапасына тікелей әсер ете алатындығымен, студенттің білімі мен білік деңгейін анық та дәл көрсететіндігімен, бағалауға оңтайлылығымен, студент бойындағы түрлі құзыреттердің қалыптасу дәрежесі мен оның болашақтағы даму мүмкіндіктерін белгілеуге бағыт бере алатындығымен ерекшеленеді. Сонымен қатар танымдық, тәрбиелік, ақпараттық тапсырмаларды да өздік жұмыс ретінде жүйелі бере отырып, қазақ тілін жетік білуге ынталандыра аламыз. Бұндай тәсілдер өзгетілді дәрісханадағы қазақ тілін меңгертуде студенттерінің ақыл-ойын және қазақша ойлауы мен сөйлеу мәдениетін тәрбиелеу, тұлғалық қабілеттерін қалыптастыру бағытында қолданудың маңызы зор.

Қазіргі кезде ерекше білімді қажет ететін балаларды ортаға бейімдеу барысында инкюзивті білім беру жүйесі ұйымдастырылған. Бұл процесс әлемде және елімізде өте өзекті болып отыр.

Инкюзивті білім беру жағдайында отбасы мен мектептің өзара іс-әрекеті атты мақаланың негізгі мақсаты болып ерекше білім беруді қажет ететін баланы тәрбиелеп отырған ата-ана мен білім беретін орта мектеп ұжымы арасындағы тығыз байланысты орнату, мектеп педагогтарымен сенімді әрі берік қатынасты ұйымдастыру болып табылады.

Инкюзивті білім беру жүйесіне қатысушы негізгі субьек бала, мектеп ұжымы және ата-ана.

Ерекше білімді қажет ететін баланы оқытуда, баланы ортаға бейімдеуде айрықша орын алатын тұлға ата-ана болып есептеледі. Осы орайда, ата-аналарға психологиялық-педагогикалық көмекті мектеп ұжымы ұйымдастырады. Мамандардың (педагогтар, психолог, логопед, дефектолог, әлеуметтік педагог) өара бірлескен іс-қимылы баланың дамуында орасан зор септігін тигізеді.

Түзете-дамыту сабақтары барасында ата-аналардан баласы туралы жеке ақпараттар алынады, атааналарға арналған арнайы кеңестер беріледі. Ата-аналар баланың түзете-дамыту сабақтарына белсенді қатысып, сабақтан тыс уақыттарда (үйде зерттелген материалды бекіту, дәрі-дәрмекпен емдеу) мамандарға ілесе қайталау сабақтарын жүргізіп отыруы шарт.

Қазіргі таңда қазақ тілінің қолданыс аясы туралы бұхаралық ақпарат құралдарында, әлеуметтік желілерде, қоғамдық орындарда аз айтылып жүрген жоқ. Өткен жылдармен салыстырғанда соңғы бесалты жылда айтарлықтай жақсы көрсеткіштерге қол жеткіздік деуімізге болады. Тәуелсіздік алғаннан кейін қазақ тілінің әлеуметтік-экономикалық, ғылыми-техникалық және жалпы мәдениет саласындағы қызметі өсіп, қолдану ауқымы мейілінше кеңейе түсті. Әсіресе жоғары оқу орнының өзге тілді топтарында қазақ тілін жүйелі оқыту талаптары жоғарылады. Осыған орай орыс бөлімдерінде оқитын студенттерге қазақ тілін меңгерту білім беру үдерісінде заманауи оқыту негіздерін басшылыққа алып отыр. Қазақ тілінің айтылым, тыңдалым, оқылым, жазылым құзыреттілігін сапалы, жүйелі, мәдениетті меңгеру – қазақстандық азаматтардың мәртебелі борышы екендігі белгілі. Халықаралық үдерістермен қатар жүруді, бірге дамуды көздеген білім жүйесі де барлық салаларды жаңаша ұйымдастыруды, оны басқа қырынан зерделеуді талап етуде. Ұлттық тарихи-мәдени дәстүрлерді, әлемдік өркениеттегі жаңашылдықты, тұлғалық қасиеттерін жетілдіруді көздейтін, танымы мен талғамы биік тіл жанашырларын дайындау қазір аса өзекті болып отыр. Тілді сауатты меңгеру арқылы ғана қазақ халқының болашағын жарқын етуге болады.

Қазіргі заманғы ғылыми және техникалық даму шеңберіндегі кез-келген қызмет саласы өзінің құрылымына жаңа түзетулер енгізіп, жалғастыруда. Білім беру саласының құрылымындағы өзгерістер, атап айтқанда, «Дене шынықтыру» пәні де ерекшелік емес.

Пән бойынша сабақтарды өткізу негізделетін негізгі құжаттама – пәннің оқу-әдістемелік кешені (ПОӘК), жұмыс оқу бағдарламасы (ОЖЖ), сондай – ақ олардың құрамдас бөліктері болып табылады.

Қазіргі қалыптасқан жағдайда (пандемия) білім беру, негізінен, қашықтықтан білім беру сияқты оқыту түріне көшуге мәжбүр болды. Мұғалімдер, жаттықтырушылар және дене шынықтыру оқытушылары сабақтарды өткізудің жаңа әдістері мен құралдарын іздеуге мәжбүр болды.

«Дене шынықтыру» пәні бойынша сабақтарды өткізу әдістемелерінің өзгеруі (тіпті координаттық) өзінің мақсаттылығын жоймайды. Мақсаты - студент жастарды тәрбиелеу, дамыту және олардың салауатты өмір салтын ұстануын қолдау, әлі де өзекті болып қала береді.

Банктердің тиімді инвестициялық қызметі үшін бағалы қағаздардың банктік портфелін оңтайландыру және басқару қажет.Портфельді басқарудың заманауи аппараты тиімді құралдардың жеткілікті арсеналына ие, олардың арасында бірқатар принциптер мен тәсілдер бар.

Қазақстан қор нарығының құбылмалылығы бухгалтерлік қызметтен кәсіптік қаржы агенттерінің (оның ішінде коммерциялық банктердің) негізгі функциясына - ресурстарды басқаруға баса назар аударуды талап етеді. Коммерциялық банктің заманауи инвестициялық портфелінің көп өлшемділігі дәстүрлі «бухгалтерлік» модель шеңберінен шығады,яғни портфельді басқару қызметінің нәтижелерін бухгалтерлік баланс жасау арқылы сипаттау.Тиісінше, қаржылық қызмет субъектісін ұйымдастыру шеңберінде инвестициялық портфельді басқару, моделін құру және технологиялық іске асыру проблемасы туындайды.

Портфель менеджменті саласындағы теориялық әзірлемелердің орасан зор әлеуетін ескере отырып, қазақстандық коммерциялық банктерде басқару модельдерін іс жүзінде енгізуде артта қалушылық бар. Коммерциялық банктердің стандартты ұйымдық құрылымы шеңберінде шешім қабылдау ресурстарды басқарудың заманауи мүмкіндіктері мен талаптарын көрсетпейді. Қазақстанда интернет пен ақпараттық технологиялардың дамуымен топ-менеджерлерге басқарушылық шешім қабылдауға бөлінетін уақыт күрт қысқарды.Осылайша, қаржы нарықтарындағы ресурстарды басқару моделін жасау ғана емес, оны практикалық іске асыру да коммерциялық банктің бәсекеге қабілеттілігінің факторына айналды. Зерттеудің өзектілігі - коммерциялық банктің ұйымдық құрылымын құрудан бастап, жетілдірілген ақпаратқа негізделген басқару модельдерін енгізумен аяқталатын инвестициялық портфельді басқару процесін практикалық іске асырудың кешенді тәсілінің болмауы.

Қостанай облысы мектептерінің 1941-1945 жылдары ел қорғанысына қосқан үлесіне байланысты мәселелер қарастырылуда. Ұлы Отан соғысы кезіндегі әлеуметтік-экономикалық қиындықтарға қарамастан, майданға көмек көрсетуге ұмтылуда мектеп оқушылары мен мұғалімдердің қызметі ерекше рөл атқарады.

Мемлекеттегі басты потенциал – халық. Халықтың көңілі толмаса, наразылық білдірудің бірнеше жолы бар. Ел ішіндегі толқулар сөз жоқ, билік басқарып отырғандардың саясатын дұрыс түсінбеушіліктен, оң қабылдамаудан орын алады. Уақытылы шешілмеген жайт түрлі наразылықтарға алып келеді. ХХ ғасырдың басында орын алған петициялар соның бір көрінісі. Бұл тақырып тарихшылар, саясаткерлер, журналистер, әлеуметтанушылар қатарынан зерттеліп келеді. Десек те, толық бағасын әлі алған жоқ.

20-ғасырдың басында-ақ тіл мамандары жазушылардың мифологияға деген қызығушылығының артқанын атап өтті, бұл оларды бұл құбылысты толығырақ зерттеуге итермеледі. Мифологияның іздерін әлем әдебиетінің бүкіл тарихында кездестіруге болады. Өйткені мифологиялық мотивтер бүкіл әлемге белгілі образдардың, тақырыптар мен сюжеттердің жасалуына ықпал етті. Әдеби шығарманың мифологиялық негізі – көркем шығарманың әдеби кенепіне оқырман қиялының мәдени сіңуі және интертекстуалдылықтың ең жоғары деңгейі. Мифологиялық образдарды талдау арқылы кез келген жазушының қосымша авторлық мәні мен идеялық идеясы ашылады. И.С. Тургенев эмоционалды боялған лексиканы таңдауда өте сараң, бірақ оның кейде символдарға айналатын жарқын бейнелері одан да құнды. «Прозадағы өлеңдер» әдеби ортада мифотектоника тұрғысынан зерттелмеген, бұл зерттеудің өзектілігін айқындайды. Мақалада ежелгі, славян және шығыс мифологиясынан шыққан Геркулес, кемпір мен шыбын бейнелері қарастырылады.

Мақалада қазақстандық теңгенің айырбас бағамын қалыптастырудағы негізгі факторлардың рөлі талқыланады. Зерттеу қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді болжау үшін қандай факторлардың негізгі екендігін талдайды. Сызықтық регрессия моделі құрастырылған, STEP функциясы 01.01.2005 және 01.06.2021 аралығындағы тоқсан сайынғы деректерге ашық бастапқы қолжетімділігі бар ақысыз статистикалық бағдарламалық құралды және R бағдарламалау тілін пайдалана отырып жасалған. STEP функциясы ең жақсы үлгіні таңдауға мүмкіндік береді. бір тәуелді және 14 тәуелсіз айнымалыдан. Қазақстан ұлттық валютасының номиналды айырбас бағамына әсер ететін негізгі факторлар арасындағы өзара байланыс дәрежесін (оң немесе теріс) анықтау үшін отандық және шетелдік зерттеулердің талдауы жүргізіледі. Номиналды айырбас бағамы мен мемлекеттің тікелей немесе жанама араласуы арасындағы байланыс зерттеледі. Деректерге қол жеткізу қазақстандық теңгенің номиналды айырбас бағамын сапалы болжау үшін негізгі мәселе болып табылады және модельдің болжамдық күшіне әсер етеді. Ұсыныс ретінде экономикалық агенттерге KASE деректерін ұсыну ұсынылады. Қорытындылай келе, Қазақстанда еркін өзгермелі айырбас бағамына көшуге кедергі болатын объективті алғышарттардың болуы туралы қорытындылар жасалады.

Мақалада түркі тілдеріндегі ерін дауыссыздарының архетиптік табиғаты сөз етіледі. Түркітану және алтайтану ғылымында дыбыстардың сәйкестігі біршама зерттелген мәселе болып табылады. Ерін дауыссыздарының қайсы архетип деген мәселеде әр ғалым әрқилы болжам айтады. Бұл мақаланың мақсаты – ерін дауыссыздарына қатысты ойларды жинақтау және ерін дауыссызарының дамуын сөйлеу онтогенезімен байланыстыру болып табылады.

1 жылдың 2019 қаңтарынан бастап Ресей Федерациясының аумағында кәсіби табыс салығы түрінде арнайы салық режимі қолданыла бастады. Бұл ғылыми жұмыс осы салық режимін енгізу механизмін, оның негізгі теориялық және практикалық ерекшеліктерін зерттеуге, шетелдік тәжірибеге және оның пайда болу тарихына сүйене отырып, осы құбылысты талдауға арналған. "Өзін-өзі жұмыспен қамту" институты соңғы бірнеше жылда салық құқығының негізгі институттарының бірі болып табылады, оған ғалымдар да, сол елдердің азаматтары да назар аудара бастады. Автор Ресей Федерациясының аумағында осы институтты заңнамалық енгізу кезеңдерін қарастырды, зерттелетін институт бағаланды, сонымен қатар бірқатар пікірталас мәселелері талқыланды.

Физикалық факторлардың және химиялық заттардың (азиридин немесе этилен имин, нитрозоэтилмочевина, нитрозоэтиленурея) мутагендік әсері селекциялық мақсатта тұқым қуалайтын өзгергіштік спектрінің ұлғаюына әкеледі, бірақ ол толық көлемде зерттелмеген. Химиялық элементтер мен олардың қосындылары арасындағы белгілі бір байланыстардың бұзылуына, топырақтағы ауыр металдардың концентрациясының жоғарылауына әкелетін антропогендік факторлардың әрекетін экологиялық зерттеу ауыр металдардың мутагендік және токсикалық қасиеттерін зерттеуді жеңілдетеді. Бидайдың генотипін жақсарту арқылы оның өнімділігін арттыру ауыл шаруашылығы мен экономиканың өзекті мәселелерінің бірі болып табылады. Қазіргі уақытта селекциялық-генетикалық зерттеудің дәстүрлі әдістерін, мысалы, бэккросс-селекция, дистанциялық будандастыру, эксперименттік мутагенезді қолдану арқылы бидайдың генетикалық түрлендірілген және жетілдірілген түрлерін алудың тиімділігі артты [1- 5]. Ауыр металдарға тығыздығы 5 г/см3 жоғары металдар жатады. Қауіпті дәрежесі бойынша үш класқа бөлінген жалпы 90 табиғи элементтердің 53-і ауыр металдар болып саналады және аз ғана биологиялық маңызы бар. Қоршаған ортада кадмий (Cd) сияқты ауыр металдардың жиналуы қазір қоршаған ортаның ластануының негізгі себебіне айналуда. Улы металдар ақуыздарды инактивациялауы мүмкін, металл кофакторларын ауыстырады, белсенді орталықтарды блоктайды немесе аллостериялық өзгерістерді тудыруы мүмкін. Сонымен қатар, олардың көпшілігі мутагендік өзгерістерді, ісіктерді тудыратын және макроскопиялық өзгерістерді тудыратын қабілеттерге ие. Ауыр металдардың уыттылығының молекулалық механизмі толық зерттелмеген. Cd өсімдіктердің өсуі мен дамуына теріс әсер ететін, электр станциялары, жылу жүйелері, металл өңдеу өнеркәсібі немесе қалалық көліктер арқылы қоршаған ортаға шығарылатын, биодеградациясыз дерлік жоғары кумулятивтік әсерге ие маңызды емес элемент. Өсімдіктерде устьицалардың ашылуы, транспирация және фотосинтез сияқты процестерге әсер етеді, соның салдарынан хлороз, жапырақ орамдары және өсу тоқтауы тамырдың қызаруымен, жапырақтың қызыл-қоңыр түсінің өзгеруімен жүретін өсімдіктердегі Cd уыттылығының негізгі белгілері болып табылады. Ол сондай-ақ өскіндердегі нитратредуктаза белсенділігін тежеу арқылы тамырдан өркенге дейін нитраттың сіңуін азайтады. Өсімдіктердің өсуіне Cd теріс әсері барлық органдарда құрғақ және жаңа масса қатынасының жоғарылауымен қатар жүрді. Бірнеше зерттеулер оттегінің бос радикалының түзілуін индукциялау немесе ферментативті және ферменттік емес антиоксиданттарды азайту арқылы тотығу стрессінің кадмий уыттылығына қатысуы мүмкін деп болжайды [6-9]. Екінші жағынан, индукцияланған мутагенезді қолдану өнімділігі жоғары, сапалы наубайхана, жатуға төзімділік, модификацияланған өсімдік биіктігі мен төзімділігі бар формаларды өндіруде жоғары тиімділікті көрсетті. Және бұл жұмыс біздің топтың осы бағыттағы нәтижелерін қорытындылау әрекеті болып табылады.

Мал шаруашылығы әрдайым мемлекеттің стратегиялық азық-түлік қауіпсіздігінің ажырамас элементі бола отырып, жұмыспен қамтуды және халықтың табысын қамтамасыз ете отырып, Қазақстанның аграрлық секторындағы басты бағыттардың бірі болып саналды. Елдің әл – ауқатын сипаттайтын негізгі көрсеткіштердің бірі – бұл мал шаруашылығы саласының өнімін жан басына шаққандағы тұтыну. Сондықтан ауыл шаруашылығын сапалы дамытуға, атап айтқанда мал шаруашылығын дамытуға және оның тиімділігін арттыруға тиісті назар аудару қажет.

Қазақстан мал шаруашылығын дамыту үшін зор мүмкіндіктерге ие, бұл бірінші кезекте елдің табиғи бәсекелестік артықшылықтарымен байланысты, олар: қолайлы табиғи-климаттық жағдайлар, жайылымдардың болуы, сондай-ақ өткізу нарықтарының жақындығы.

Зерттеудің мақсаты бенчмаркинг әдісімен Қазақстанда мал шаруашылығын дамытудың негізгі бағыттарын оңтайландыру болып табылады. Ғылыми және статистикалық материалдарды өңдеу бенчмаркинг элементтерін қолдана отырып, салыстырмалы талдау әдісімен жүргізілді. Зерттеу міндетіне ресурстық қамтамасыз ету және климаттық жағдайлар бойынша Қазақстанға неғұрлым жақын елдерде мал шаруашылығының даму деңгейін сипаттайтын техникалық-экономикалық және табиғи-климаттық көрсеткіштерді зерделеу кірді. Мақалада Моңғолия мен Канада сияқты елдердің салыстырмалы талдауы келтірілген, таңдалған салыстыру объектілері Қазақстанда мал шаруашылығын енгізу ерекшелігіне жақын екенін атап өткен жөн. Бенчмаркинг негізінде мал шаруашылығын одан әрі дамытуға байланысты проблеманы шешудің мұндай тәсілі жаңалықтың белгілі бір элементін қамтиды.

Жоспарлы көрсеткіштерді есептеу кезінде нормативтік, есептеу-аналитикалық және оңтайландыру әдістері қолданылды.

Ет шикізатын емдейтін тұзды ерітінділермен инемен айдау процесінің ерекшеліктері сипатталған. Итергіш конвейері бар көп инелі пневматикалық тұзды инжектор, сонымен қатар онымен тұтас ет ет өнімдерін өңдеу бойынша тәжірибелер сипатталған. Шошқа етін, сиыр ветчинасынан және шошқа мойынынан шығудың тасымалдау тарағының жылдамдығына тәуелділігі зерттелді. Карбонадтың ең жоғары шығымы 0,012–0,0125 м/с, ветчина үшін – 0,01–0,0115 м/с беру жылдамдығында алынды. Берілу жылдамдығының төмендеуімен мойынның шығуы төмендеді.

Құрылыс саласында қазіргі заманғы жоғары сапалы, экологиялық таза материалдарды, бұйымдар мен конструкцияларды енгізу құрылыс объектілерінің материалдары мен энергия тұтынуын едәуір азайтуға және құрылыс саласының өнімділігін едәуір арттыруға мүмкіндік береді. Құрылыстың заманауи бағыттарының бірі бірінші класты, ресурс үнемдейтін құрылыс материалдарын, бұйымдары мен конструкцияларын өндіру, сондай-ақ жоспарлау шешімдерінің ыңғайлылығын, экологиялылығы мен энергия тиімділігін үйлестіретін ғимараттарды жобалау және салу болып табылады.

Жол-көлік оқиғаларының пайда болу механизміне талдау жасалып, жол жағдайларын жақсарту және автомобильдің жылдамдық пен тежеу қасиеттерін, тұрақтылығы мен басқарылуын арттыру жол қозғалысының белсенді қауіпсіздігін арттырмайтындығы көрсетілген. Бұл шаралар тек жүргізуші көлікті қауіпсіз басқара алатын шекараларды жылжытады. Қозғалыс қауіпсіздігін сипаттайтын автомобильді пайдалану сапасының параметрлері анықталды. Қозғалыс қауіпсіздігінің әртүрлі деңгейлеріне сәйкес келетін автомобильді пайдалану сапасы параметрлерінің мәндері анықталды. Ұсынылған автомобиль жұмысының сапа параметрлерін жүргізушілер мен жол полициясының қозғалыс режимдерінің қауіпсіздігін бақылау үшін пайдалану үшін компьютер осы параметрлерді автомобильдің стандартты қалдықтары ретінде есептеу үшін қолданылуы керек. Жүргізілген зерттеулер жүргізу режимінің қауіпсіздігін сипаттайтын көлікті жүргізу сапасының үш көрсеткішін бөліп көрсетуге мүмкіндік берді: максималды жылдамдық – жылдамдық коэффициенті деп аталатын орташа жылдамдықтың максимумға қатынасы, көлік ағындарының теориясында жеделдету шуы деп аталатын көлік құралының бойлық үдеуінің орташа мәннен стандартты ауытқуы. Жүргізу сапасының жоғарыда көрсетілген көрсеткіштері сапар басталған сәттен бастап өлшенеді.

Мақалада есірткі құралдарының, психотроптық заттар мен олардың аналогтарының заңсыз айналымы үшін Интернет желісін белсенді пайдаланылу себептері ашық айтылған. Интернет арқылы есірткі сату тәсілдері сипатталған, жалпы интернет-дүкендердің жұмыс жасау принциптері көрсетілген.

Жазық ағаш кесетін пышақтардың қайрауының сапасы белгілі бір жолмен алынған мәліметтердің сапасына әсер етеді. Өте өткектендіру процесі тиісінше, өткірдің икемді қозғалысымен, салыстырмалы түрде бекітілген пышақпен жүзеге асырылады. Жаппай тасымалдау кері қайтарылған кезде, еркін тербелістер пайда болады (өтпелі процестер), бұл ГОСТ талаптарына сәйкес шіріген пышақтың кесілген жиегінің тікелей сызықты бұзылуына әкеледі. Процестің дірілінің азаюы және пышақтардың қажетті мөлшерін азайту Қозғалыс айналымының конструктивті шешімін ұсынады, онда кері түйінге негізделген үстелге және жаппай Айқындау вагоны бекітілген.

Мақалада технологиялық процестерді басқару автоматтандырылған жүйені құру және дамыту аспектілері қарастырылған. RD АЖ-ның негізгі түрлеріне салыстырмалы талдау, сондай-ақ оларды қолдану ерекшеліктері көрсетілген. Автоматты басқару жүйелерінің (АБЖ) даму кезеңдері және одан әрі дамуы анықталды және қарастырылды. Технологиялық процестерді басқарудың автоматтандырылған жүйелерінің құрылғылары және SCADA жүйелерін АБЖ құрылымына шоғырландыру зерттелді. Бар қиындықтар белгіленді және жетілдіру мен дамытудың ықтимал перспективалары ұсынылды. Технологиялық процестерді автоматтандырудың тиімділігін арттыру үшін жасанды интеллектті қолданудың ұтымдылығы туралы қорытынды жасалды.