Бұршақ тұқымдасының өкілдері (Fabaceae) биоценоздардың қалыптасуында маңызды рөл атқарады және табиғи қауымдастықтарда жүретін процестерді реттеу үшін акцессорлық жағдайлар жасайды. Бұршақ дақылдары-Солтүстік Қазақстан облысының аумағында нашар зерттелген бұршақ тұқымдас екі жарнақты өсімдіктердің ең ірі тұқымдастарының бірі. Зерттеу нәтижесінде Солтүстік Қазақстан облысы Есіл ауданы, Ясновка ауылдық округінің маңындағы флораға талдау жүргізілді, бұл өкілдердің сандық және сапалық құрамын зерделеуге, кездесулердің мәртебесін анықтауға мүмкіндік берді.

Бұл мақала Солтүстік Қазақстанның аумақтық-әкімшілік бірліктері бөлінісінде көші-қон өсімінің, көші-қон айналымының, көші-қон келуінің және көші-қон шығуының коэффициенттерін қамтитын көшіқон көрсеткіштерін зерттеуге арналған. Зерттелетін өңірдің облыстары, аудандары мен қалалары бөлінісінде 2002-2011 және 2012-2021 жылдардағы статистикалық көші-қон көрсеткіштерінің есептеулеріне салыстырмалы талдау жүргізілді. Алынған төрт көші-қон коэффициентінің есептеулері негізінде Солтүстік Қазақстанды типологиялық топтастыру жүргізіліп, көші-қон процестері көрсеткіштерінің негізгі тенденциялары мен өңірішілік аумақтық диспропорциялары анықталды, сондайақ ArcGIS бағдарламалық қамтамасыз етуді қолдана отырып, геоақпараттық картографиялау әдісі қолданылды.

Астровтар тұқымдасының шөптесін өсімдіктерінің ботаникалық сипаттамасы, таралу аймағы және биологиялық қасиеттері туралы ғылыми мәліметтерге талдау келтірілген: түймедақ дәріханасы, кәдімгі мыңжапырақ, дәрілік календула. Өсімдік шикізатын медициналық мақсатта практикалық қолдану мүмкіндіктері көрсетілген. Дәріхана түймедақының, кәдімгі мыңжапырақ пен дәрілік календуланың химиялық құрамына салыстырмалы талдау берілген. Өсімдіктердің құрамында липидтер, аминқышқылдары, флавоноидтар, фенол қышқылдары, дәрумендер анықталды. Липидтер мен флавоноидтардың сандық талдауы жүргізілді. Зерттеу нәтижесінде өсімдік шикізатындағы липидтердің мөлшері 2,09-дан 3,24% - ға дейін, сондай-ақ кверцетинге есептегенде флавоноидтардың мөлшері 3,52-ден 4,08% - ға дейін анықталды.

Бұл мақалада орман шаруашылығындағы өзгерістерді түсіну үшін Google Earth Pro пайдалану туралы шолу берілген. Ол Google Earth Pro-да ормандағы өзгерістерді, соның ішінде зерттелетін аумақты таңдауды, спутниктік суреттерді таңдауды және өзгерістерді талдауды бақылау үшін таңдау мүмкіндігін пайдалану қадамдарын сипаттайды. Сондай-ақ, мақалада ормандарды басқаруда және оларды сақтауда осы құралды қолданудың әлеуетті мүмкіндіктері талқыланады, мысалы, ормандардың деградация аймақтарын анықтау, заңсыз ағаш кесу әрекеттерін қадағалау және ормандарды қалпына келтіру жұмыстарының тиімділігін бағалау.

Жалпы білім беретін мектептерде нашар көретін балаларды қалыпты көретін балалармен қатар оқыту сапалы білім беруге әкелмейді. Жоба негізінде мектептерде көру қабілеті бұзылған балаларға арналған инклюзивті сыныптар құрылады. Кәдімгі балаларды оқытқанда математика, физика, химия пәндерін оқытқанда айырмашылық анық байқалады, ал нашар көретін және нашар көретін оқушылар үшін әртүрлі оқыту құралдары қолданылады. Сондықтан барлық мұғалімдер көру қабілеті бұзылған балаларды оқытудың педагогикалық әдістерін меңгеру қажеттігін айта бастады. Біздің мақаламыз көру қабілеті бұзылған балалармен түзету және дамыту жұмыстарын талдауға арналған. Мүмкіндігі шектеулі балалармен білім сапасын арттырудың әдістері мен жолдары көрсетілген.

Эмоционалды денсаулықтың нашарлауы байқалатын күрделі қоғамда 6В01101 «Педагогика және психология» бағыты бойынша білім алушылардың эмоционалды интеллектісін дамыту мәселесі өзекті болып табылады.

Мәселе, ЖОО білім беру үдерісінде когнитивті көзқарастың басым болуы мен эмоционалды өзінөзі реттеумен байланысты білім мен құзыреттіліктерге деген сұраныстың артуымен байланысты.

Мақалада М. Қозыбаев ат. Солтүстік Қазақстан университетіндегі өткізген зерттеу материалдары ұсынылған. Оның мақсаты – болашақ педагог-психологтардың эмоционалды интеллектісін дамыту бағдарламасын әзірлеу, негіздеу және енгізу.

Ғылыми-педагогикалық зерттеу әдіснамасының шолу, әлемдік тәжірибені талдау және бенчмаркинг, педагогикалық бақылау, сауалнама және эксперимент, бақылау және өлшеу сияқты әдістерін ұстану бірқатар нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік берді. Нәтижелер: 1) кәсіби-педагогикалық қалыптасу ерекшеліктерін ескеретін, білім алушылардың эмоционалды интеллект параметрлеріне сәйкес және конструктивті дамытуға ұсынылған бағдарламаның белгіленген ықпалымен; 2) білім алушылардың психологиялық әл-ауқаты мен академиялық жетістіктері үшін эмоционалды интеллект ресурстарын нақтылаумен; 3) кәсіби қарым-қатынас ортасында эмоционалды өзін-өзі реттеудің ең тиімді стратегияларын анықтаумен байланысты.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы ЖОО білім алушылары мен болашақ мектеп психологының эмоционалды интеллект профилінің әлеуметтік-педагогикалық ынтымақтастықтың академиялық ортасы мен мектеп қоғамдастығының ортасында көріну ерекшеліктерін нақтылаумен анықталады.

Зерттеу нәтижелері бойынша қорытынды тұжырымдалды: Эмоционалды интеллект параметрлерін дамыту педагогтің кәсіби құзыреттілігін қалыптастыруға конструктивті түрде сәйкес келеді, сонымен бірге өзін-өзі басқаратын білім алушының педагогикалық ойлауы мен жеке және кәсіби қасиеттерін арттыру үшін эмоционалды реттеу стратегияларын саналы және дәйекті қолдануды қамтиды.

Қазақстан Республикасының нарықтық экономикаға көшуіне, жаһандану үдерістерінің өсуіне және жоғары білікті мамандарға деген қажеттіліктің артуына байланысты бакалаврларды даярлау мен жұмыс берушілердің заманауи талаптары арасындағы сәйкессіздік барған сайын айқын болуда. . Бұл болашақ маманға кәсіби іс-әрекетті неғұрлым толық және сенімді түрде жүзеге асыруға мүмкіндік беретін кәсіби құзіреттіліктің жаңа компоненттерінің пайда болуына әкеледі. Сондықтан университетте тиісті оқу саласындағы негізгі БББ басқа, нақты уақыт режимінде өзекті болатын қосымша бағдарламаларды енгізу қажет және оларды іске асыру формальды білім беру шеңберінен шығады. Осыған орай, біздің зерттеу жұмысымыздың мақсаты «Педагогика ғылымдары» бағыты бойынша студенттердің кәсіби құзыреттілігін дамытуда бейресми білім берудің рөлін негіздеу болып табылады.

Біздің зерттеуіміздің өзектілігі қазіргі жағдайда студенттердің кәсіби құзіреттілігін тиімді және уақтылы дамыту үшін формальды білім берумен қатар басқа да нысандарды – бейресми және аралас оқытуды пайдалану қажеттігінде. Бұл формалар арқылы жұмыс берушілердің қажетті кәсіби құзыреттіліктерді дамыту туралы өтініштеріне уақтылы «жауап» алуға болады.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы бейресми білім беру аясында жоо студенттерінің кәсіби құзыреттілігін дамытуға бағытталған бағдарламаны жасау болды.

Банктер-қазіргі заманғы ақша шаруашылығының ажырамас бөлігі, олардың қызметі ұдайы өндіру қажеттілігімен байланысты. Банктер, елдің экономикасы қызмет ететін нарықтық тетіктің негізін құрады. Коммерциялық банктер барлық ақша ағындарының, бірінші кезекте несие ағындарының қозғалысын реттеуге, қоғамның қаржы ресурстарын неғұрлым ұтымды пайдалануды және салымдардан қайтарым барынша жоғары болатын елдің шаруашылық салаларына капиталдың құйылуын қамтамасыз етуге ықпал етуге бағытталған. Банктің нақты жағдайын анықтау банктің өзі үшін ғана емес, көптеген акционерлер мен салымшылар үшін де маңызды. Олар, оларға дамуы нақты пайда әкелетін нақты банктің қаржылық әлауқатына сенімді болуы тиіс.

Қазіргі экономикалық талдау банктің жұмысын объективті бағалау және басқару шешімдерін қабылдау негізінде жатыр. Осыған байланысты банк қызметі саласында терең зерттеулер, сондай-ақ отандық және шетелдік тәжірибені түсіну қажеттілігі туындайды.

Бұл мақалада «Қазақстан Халық Банкі» АҚ қаржылық жағдайына талдау келтіріледі: Банктің негізгі қаржылық көрсеткіштеріне баға берілді, «Қазақстан Халық Банкі» АҚ капиталының өзгеруіне талдау және бағалау жүргізілді. Сонымен қатар, клиенттер қаражаттарының өзгеруіне талдау және банк міндеттемелерінің өзгеруіне талдау жасалды. Сондай-ақ, мақалада банктің кредиттік портфелін талдау және оның ЕДБ-ның жалпы кредиттік портфеліндегі үлесі қаралды, «Қазақстан Халық Банкі» АҚ кірістері мен шығыстары қаралды және талданды.

Мақала 1999-2009 жылдары Қазақстан Республикасының солтүстік өңірі тұрғындарының көші-қон көңіл-күйін зерттеуге арналған. Мақалада авторлар елдің солтүстік облыстары халқының көші-қон көңілкүйіне талдау жүргізді, Қазақстан Республикасының солтүстік облыстары аумағындағы көші-қон процестері 1999 жылдан 2009 жылға дейін көрсетілген кезеңде көші-қон процестерін тұрақтандыру тәуелсіз мемлекеттің демографиялық, көші-қон саясатының нәтижесі болды. Көші-қон процестері халық санының, оның қоғамдық еңбек өнімділігінің деңгейіне, аймақтың әлеуметтік-экономикалық дамуына, халықтың сапалық құрамына әсер ететін жас-жыныстық құрылымының өзгеруі арқылы еңбек ресурстарының қалыптасуына әсер етеді.

Вирустың бүкіл әлемде таралуын тежеу үшін бұрын – соңды естімеген бір нәрсе жасалды-әртүрлі аймақтардағы экономиканың жабылуы, кейбір жағдайларда екі рет, нәтижесінде ондаған миллион адам жұмыссыз қалды, ал миллиондаған бизнес өз қызметін тоқтатты. Бұл адамдар мен компаниялар - бұл банктердің клиенттері, сондықтан олардың банктер алдындағы міндеттемелерін орындай алмауының нәтижесінде дефолттардың саны күрт артуы мүмкін.

Өткен көптеген күйзелістерден айырмашылығы, COVID-19 дағдарысы тек банктік емес, нақты экономикалық дағдарыс болып табылады. Әрине, банктер зардап шегеді, өйткені несиелер бойынша шығындар экономика бойынша өтеді және банктік қызметтерге сұраныс төмендейді. Бірақ проблемалардың себептері банктерде емес. Әлемдік Банк жүйесі дағдарысқа жақсы капиталдандырумен кірді және 12 жыл бұрынғыға қарағанда әлдеқайда тұрақты болды.

2020 жылы Қазақстанның қаржы секторы қосарланған шоктың әсерімен дамыды: мұнай бағасы төмендеді және коронавирус пандемиясына байланысты енгізілген шектеу шараларының нәтижесінде іскерлік белсенділік төмендеді.

Биылғы жылы соңғы 20 жылдағы экономикалық өсімнің айтарлықтай төмендеуі болжануда. ҚР Ұлттық экономика министрлігінің болжамдары бойынша ЖІӨ-нің төмендеуі жыл қорытындысы бойынша - 2,1%-ды, ал ХВҚ бағалауы бойынша - 2,7%-ды құрайды. Осы және келесі жылы елдің қаржы секторының даму траекториясының анықтаушы факторы пандемияның таралуы мен оны жеңу мүмкіндігі, оның іскерлік белсенділік пен нарықтық қатынастарға әсері болып табылатыны анық

Банк секторы пандемияның басталуына үлкен капитал қорымен келді, бұл банк жүйесі активтерінің 87%-ын құрайтын 14 ірі банк бойынша активтердің сапасын тәуелсіз бағалау (AQR) арқылы дәлелденді.

Жоғарыда аталған 14 ірі банктердің қатарында «ForteBank» АҚ кіреді. Банктің пандемия кезеңінде негізгі қаржылық көрсеткіштері төмен түскен жоқ, Банктің алған табысы да өсіп отырды.

Мақалада, отандық тарих ғылымының қалыптасуына және жаңа бағыттың негізін салуда еңбек еткен академик, ғалым-қайраткер Манаш Қабашұлы Қозыбаевтың ғылыми-шығармашылығына талдау жасалады. Тарих ғылымы саласында еңбек еткен ғалымның 1948-2002 жж. аралығындағы зерттеулері көптеген тың тақырыптарды зерттеуге арналды. ХХ ғ. ұлт-азаттық көтерілістер тарихынан бастап, ашаршылық, ұжымдастыру мен ақтаңдақтар мәселесі жаңаша көзқарас тұрғысынан жазылып, ғылыми ортада үлкен бағаға ие болды. Зерттеушінің тарих ғылымының дамуына қосқан үлесін зерттеу объективтілік және сараптау принциптеріне негізделеді. Сонымен қатар, жинақтау, жүйелеу және текстологиялық талдау әдістері қолданылды. М. Қозыбаевтың шығармашылық мұрасынан тәуелсіздік, ұлт мәселесіне қатысты жазылған еңбектерін саралау арқылы сол кезеңдегі саяси үдерістерге баға бере аламыз. Мақаланың өзектілігі зерттеу бағытының тарихнамалық тұрғыдан талдау мен маңыздылығын ашып көрсету сипатында қамтуында.

Мақала мазмұны Тұшпара өнімдерінің пайдалы көрсеткіштерін арттыру және ноқат ұнынан жасалған қамыр дайындап оның биологиялық құндылығы мен органолептикасын зерттеуден тұрады. Алынған нәтижелер бойынша қорытынды жасалған.

Орман питомниктерінде тамшылатып суаруды қолдану мақсатында суарудың сапасы мен тиімділігін арттыру, сондай-ақ тыңайтқыштар мен суару жүйесіне техникалық қызмет көрсету шығындарын азайту мақсатында питомниктің мектеп бөлімшесінің тамшылатып суару жүйесінің қосымша негізгі тораптары қарастырылған. Қосымша негізгі түйінмен тамшылатып суару жүйесін жетілдіру (бак+тыңайтқыштар, қоректік қоспалар) бальзам терегінің отырғызу материалының өсуі мен дамуына тыңайтқыштар мен қоректік заттардың уақыты мен шығынын азайтуға мүмкіндік береді.

Тұқымдық материалды өндіру мен көбейту өлемін ұлғайту үшін биотехнологияның әртүрлі әдістерімен картопты оңтайландыру және жеделдетілген көбейту мәселелері туындайды. Вируссыз картоп тұқымын жеделдетіп көбейту әдістерін қолдана отырып, оларға әртүрлі өсіру жағдайларын жасау, in vitro жағдайында өсірілетін вируссыз картоп тұқымының материалдары алынды.

Азық-түлік сапасын арттыру және халықтың тамақтану құрылымын жетілдіру жолдарының бірі рационға өсімдік шикізатының жаңа дәстүрлі емес түрлерін енгізу болып табылады. Жасалған өнімдерде ақуыздардың, липидтердің, минералдардың, дәрумендердің, балластты заттардың теңдестірілген кешені болуы керек және жоғары қоректік және дәмдік қасиеттерге ие болуы керек. Қазақстанда дәнді дақылдардың ет өнімдерінің құрамында олардың жоғары тағамдық құндылығы мен ерекше функционалдық-технологиялық қасиеттерінің (ФТҚ) арқасында пайдалану мүмкіндігі ерекше өзектілікке ие болып отыр.

Дәнді дақылдар өндірісі бойынша әлемдегі ең танымал және екінші дақыл – күріш. Күріш дәндері жоғары ФТҚ-ге ие және диеталық өнім болып табылады: олардың құрамындағы ақуыздар мен майлар бидай, қарабидай, қарақұмық, жүгері немесе соя дәндеріне қарағанда айтарлықтай аз. Күріш ақуызы аминқышқылдарының құрамы бойынша жақсы тепе-теңдігімен ерекшеленеді. Күріш дәнінде толық ақуыз бар және ісіну қабілеті жоғары. Күріш ұны сонымен қатар бейтарап дәмге ие және құрамында май жоқ (соя ұны мен соя изолятынан айырмашылығы), бұл ет өнімдерін термиялық өңдеуден кейін өзінің дәмін сақтауға мүмкіндік береді. Күріш ұнының айрықша ерекшелігі – ол крахмалды (шамамен 80%) шикізатқа жатады, яғни құрамында глютен жоқ болып келеді. Бұл мақалада оның химиялық құрамы мен функционалдық-технологиялық қасиеттері зерттелді, күріш ұнының әртүрлі мөлшерде үлгілерді зерттеу нәтижелері көрсетілді. Зерттеу жұмысы бойынша қорытындылар жасалды.

Мақаланың мақсаты - мобильді коммерцияның дамыған және дамып келе жатқан әлем экономикасына әсерін сипаттау. Жұмыста төлемдер мен басқа да транзакцияларды жүзеге асыру үшін ұялы телефондарды қолдану перспективалары ұсынылған.

Мақала жел толқынының бұзылуының адам тұрмайтын суасты көлігін басқару сапасына әсері мәселесіне арналған. Мәселе өзекті болып табылады, өйткені мұндай әсердің нәтижесінде су асты аппаратының балласт камерасына суды белгілі бір тереңдікте ұстап тұру үшін айдауды және айдауды жүзеге асыратын қозғалтқыштың жұмысына электр энергиясының шығындары артады, бұл тұтастай алғанда аппараттың су астында болу уақытын қысқартуға әсер етеді. Зерттеу жел толқынының бұзылуының әсерін оның баллына қарай бағалады және төмен жиілікті сүзу түріндегі электр энергиясының шамадан тыс шығындарын жою құралы ұсынылды.

Бұл мақалада штангалық ұңғыма сорғы қондырғыларының қазіргі жағдайы көрсетілген. Мұнай өндіретін тереңдік сорғыларына қызмет көрсету, іріктеу және сатып алу шығындарын азайтудың негізгі жолдары негізделген. Сорғылардың қызмет ету мерзімін ұзартудың ең тиімді әдістерінің бірі-олардың тозуға төзімділігін арттыру. Сорғы ресурсын арттырудың негізгі бағыты оның құрылымдық шешімдерін модельдеу болып табылады.

Жұмыста кездейсоқ әсерлері бар кездейсоқ параметрлері бар техникалық объектілердегі кернеулердің ықтималды сипаттамаларын анықтау мәселесін шешу кезеңдері келтірілген. Алынған нәтижелердің әрқайсысы қарастырылып отырған кездейсоқ параметрді (шығыс мәні) іске асыру ретінде қарастырылады. Әрі қарай, математикалық статистика әдістері зерттелетін параметрдің ықтималды сипаттамасын алады. Ең толық сипаттама таралу заңын анықтау болып табылады. Шешімнің әр кезеңінің есептерін автоматтандыру мүмкіндіктері қарастырылады. Осы мақсатта Matlab, ANSYS стандартты бағдарламалық кешендерін, сондай-ақ ANETR арнайы регрессиялық талдау бағдарламасын пайдалану ұсынылады. Кіші бағдарламалардың, алгоритмдердің сипаттамасы келтірілген, ANSYS компьютерін интерактивті режимде қолдана отырып, ықтималдылықты есептеуге арналған командалар көрсетілген.