ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ҒЫЛЫМДАР
Жоғары энтропиялы қорытпалар жабынының меншікті кедергісін анықтау үшін төрт зондты әдісті қолдану үшін, тот баспайтын болаттан жасалған алтыбұрышты үлгіге орналастырылған зондтар арасындағы потенциалдар айырмасын өлшеу негізінде меншікті кедергіні анықтау кезінде түзету функциялары есептелді. өткізгіш жабын. Өткізбейтін орта (ауа) бар шекаралардың болуы және өткізгіш жабыны бар өткізгіш субстраттың болуы ескерілді. Есептеу үшін айнадағы бейнелер әдісі қолданылды. Жұқа жабыны бар алтыбұрышты үлгі үшін түзету функциялары алынған.
Биологиялық белгілері, даму кезеңдері, жеке мүшелердің химиялық қасиеттері (жапырақтары, тамырлары, гүлдері және т.б.), ақбоз тұңғиықтан (Nymphaea candida J.Presl & C.Presl) бөлінген қосылыстардың биологиялық белсенділігі бойынша ғылыми деректерді талдау келтірілген. Дәрілік мақсатта өсімдік шикізатын практикалық пайдалану мүмкіндіктері көрсетілген. Қазақстанда түрдің өсу орындары гербарий үлгілері бойынша да, өзіндік зерттеулердің материалдары бойынша да көрсетілген. Зерттеу нәтижесінде «Көкшетау» мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің (Солтүстік Қазақстан) аумағында N. candida-ның өсу нүктелері анықталды. Олар «Орманды бұлақ» филиалының «Өмір суы» сарқырамасы және «Уварово» шатқалы, Арықбалық филиалының Төменгі-Бұрлық орманшылығы болып табылады. Таралымдардың аумағы әр су айдыны үшін 0,2 гектардан аспайды. Аймақтың су экожүйелерінің маңызды құрамдас бөлігі ретінде түрдің фитоценотикалық рөлі көрсетілген және оны сақтау бойынша ұсыныстар берілген.
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР
Әлем ғылым мен техниканың қозғаушы күші болып табылатын білімнің жаһандық жарылысын бастан кешіруде. Ғылым мен техника негізгі ғылыми біліммен жақсы қамтамасыз етілген шытырман жұмыс күшінен бастау алады. Физиканы оқыту сияқты ешбір пәнді оқшаулап оқыту мүмкін емес. Тиімді оқыту үшін физика пәнінің өзара байланысы мен қосымшаларының барлық артықшылықтарын пайдалануды қажет етеді. Физиканың басқа пәндерімен және күнделікті өмірімен байланысынан басқа, ғылыми пәндермен көптеген байланысы болуы мүмкін. Ғылымды әртүрлі салаларға жасанды бөлу - бұл қажеттілік емес, ыңғайлылық мәселесі. Осы негізде көптеген мұғалімдер әртүрлі пәндер арасындағы өзара байланысқа негізделген оқу бағдарламаларын енгізуді жақтайды. Оқу бағдарламасының бұл түрлері сыныптағы нұсқауларымызға көбірек мән береді. Біздің қоғамның физикалық дамуындағы әртүрлі өнертабыстар бар, сондықтан физика кейбір басқа пәндердің дамуына үлкен үлес қосып отырады. Қазіргі уақытта біз ғылым туралы білімді қажет етпейтін нәрсені таба алмаймыз, бұрын-соңды болмаған көптеген мамандықтар бар, олар үшін ғылымды зерттеу негізгі талап болып табылады, мысалы, медицина, инженерия, ауыл шаруашылығы, фельдшерлік, компьютерлер және т. б. Осылайша, кез-келген осындай кәсіби маман алу үшін адамның ғылым туралы білімі болуы керек, сондықтан мектеп бағдарламалары, яғни пәнді сипаттауда пән аралық байланыс жүйесін енгізіледі. Бұл елдің ғылыми ілгерілеуі үшін білім беру секторының ғылыми ақыл-ойы бар адамдарды дайындауы қажет екенін көрсетеді. Алайда, бүкіл әлемде қазіргі жастар білім беру орталықтарында жаратылыстану ғылымдарын, яғни физика мен биологияны байланыстырып оқытудың негізгі айырмашылығын түсіне бермейді. Осы тұрғыда мақаланың негізгі көкейкестілігін айқындап көрсетеміз.
Бұл мақалада мнемоникалық квадраттар мен мнемотректер сияқты арнайы оқу құралдарының көмегімен интеллектісі бұзылған оқушыларда біртұтас монологиялық сөйлеуді дамыту мәселесін шешу қарастырылады. Авторлар бұл құралдарды әзірлеудің және оларды интеллектісі бұзылған бірінші сынып оқушыларының сауаттылық сабақтарында қолданудың әртүрлі тәсілдерін ашады. Олар VIII типтегі арнайы (түзету) мектептің 1-сыныбында оқылатын тақырыптар бойынша сабақтардың үзінділерін ұсынады.
Бұл мақалада білім беру робототехника бойынша жобалық қызметті ұйымдастыру, қолдану бағыттары қарастырылған. Сонымен қатар робототехника сабақтарын ұйымдастырудың формаларымен, оқытудың тиімділігі бойынша ақпарат ұсынылған. Робототехника бойынша жобалық қызметті ұйымдастыру үлкен сұранысқа ие. Білім беру робототехникасы бойынша жобалық қызметтерді жүзеге асыру бүгінде оқушыларға үлкен мүмкіндік берді. Мектеп сабағы мен қосымша білім беру аясында LEGO робототехникалық кешендерін қолдану бағыттары, LEGO бағдарламасы арқылы жоба әзірлеудің негізгі кезеңдері көрсетілген.
Жобалау арқылы оқыту педагог пен оқушының ынтымақтастығына, шығармашылық қабілеттерін дамытуға бағытталған, үздіксіз білім беру процесінде бағалау нысаны болып табылады, оқушылардың кәсіби маңызды дағдыларын ерте қалыптастыруға мүмкіндік береді.
Білім беруді бағалаудың тиімділігін қамтамасыз ететін фактор оның формативті және жиынтық бағалау тәжірибелерінің интеграциясы болып табылады. Мақалада мектеп мұғалімдерінің сауалнамасының нәтижелері келтірілген, олардың талдауы мұғалімдерге бағалау шараларының тиімділігін арттыруға мүмкіндік беретін егжей-тегжейлі, теориялық негізделген ұсыныстарға деген қажеттілікті растайды. Осы мақаланың мақсаты оқушыларды математикаға оқытуды жиынтық және формативті бағалау практикасын біріктіру мүмкіндігіне авторлық көзқарасты ұсыну. Формативті және жиынтық бағалауды біріктірудің мүмкін әдістерін көрсететін әдістемелік ұсыныстармен қатар мақалада дескрипторларды әзірлеу процесіне студенттердің белсенді қатысуының мысалы көрсетілген. Жиынтық бағалауды оқушы да, мұғалім де оқытудың белгілі бір кезеңінің аяқталуы ретінде қабылдамауы керек, ол қалыптастырушы бағалаудың негізі болуы керек.
ӘЛЕУМЕТТІК-ГУМАНИТАРЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР
Немістердің КСРО-ның батыс аудандарын басып алу қаупі нәтижесінде мемлекет басшылығы халықты және стратегиялық маңызды кәсіпорындарды шығыс аудандарға көшіру туралы шешім қабылдады. 1941 жылдың жаз-күзінде «Большевичка» зауыты Херсоннан Қостанайға көшірілді. Жаңа межелі жерге келген сәттен бастап зауыт ұжымының жұмысын қайта құру процесі басталады. Мұрағат материалдарына сүйене отырып, мақалада осы кезеңдегі фабриканың жүйеленуі қарастырылады.
Жастар қоғамның негізгі қозғаушы күші. Әрбір қоғамда жастарға ерекше назар аударып отырған. Өйткені, елдің болашағы – жастар. ХХ ғ. басында да тарихи аренаға шыққан белсенді азаматтардың көпшілігі жастар еді. Олар ғасырлар бойы бодандықта болған елі үшін, жері үшін жандары ашып, қалың жұртты, әсіресе жастарды біліммен қаруланып, егемендікті алудың қамын ойлауға шақырды. Жастар жұмыстарының белсенділігінің нәтижесінде қазақ жастарының ұйымдары құрыла бастайды. Мақалада ХХ ғ. басындағы жастар ұйымдарының тарихы, ғылыми-ағартушылық қызметтері қарастырылады. Кеңестік кезеңнің тарихи оқиғалары Қазақстанның мәдениеті мен білім беру саласына елеулі ықпал етті. Отарлық жүйенің орнына жаңа құндылықтар жасау қажеттілігі туындады. С.Садуақасұлы ұлт мәселесін бірінші орынға қойған, қазақ халқының басын біріктірген, қоғамда ағартушылық, елдік идеяларының ұрығын сепкен алғашқы «Бірлік» атты жастар ұйымының тарихы мен тағлымына, қызметіне зерттеу жүргізілді. С. Садуақасұлының қайраткерлік қызметі мен қазақтың тұңғыш жастар ұйымының қызметі мұрағат деректері негізінде талдауға алынған.
Мұражай - мұраны анықтауға, сақтауға, зерттеуге және танымал етуге арналған маңызды әлеуметтік институт болып табылады. Ал туризм қазіргі қоғам дамуының ажырамас бөлігі. Мұражайлар заман талабына сай, туристер үшін тартымды болып әрі туристік бизнесті дамытуда үлкен роль атқаруы тиіс. Мақалада мұражайлар мен туристік бизнестің ынтымақтастығына, туризмнің осы түрін дамытудың ерекше маңыздылығы мен қажеттілігі көрсетіледі. Ғылыми әдебиеттерді, деректі және статистикалық дереккөздерді талдау негізінде Солтүстік Қазақстан мұражайларының туристік ресурстары қарастырылып, мұражай туризмін дамытудың негізгі проблемалары мен перспективалары анықталады. Мұражай туризмі аймақтың даму факторы, мұражайлар мен іргелес аумақтардың туристік әлеуеті, мұражайлардың миссиясын кеңейту мүмкіндігі ретінде қарастырылады.
Мақалада Солтүстік Қазақстан облысына қатысты тарихи оқиғалар мен құбылыстар, Отан тарихы егемен елдің ақаиқат тарихы ретінде, жаңа көзқарас, таптық түсініктен құтылған сергек ой қорытындылау бостандығы жағдайында даму барысын қамтиды. Солтүстік Қазақстан мемлекеттік архиві мен кітапхана қорындағы сақталған, мерзімді баспасөзде жарияланған бұрын ғылыми айналымға түспеген деректер қамтылған.
Мақалада еңбек нарығының жалпы жағдайы,жұмыссыздық мәселесі талданып, зерттелді. Еңбек нарығы – бұл экономика жағдайын көрсетудің айнасы. Ол тұрғындарды жұмыспен қамту көлемі мен динамикасын, жұмыссыздықтың сала бойынша деңгейін, кәсіби-біліктілік, демографиялық және басқа да көрсеткіштердің құрылымын байқатады. Қазақстанның еңбек нарығының негізгі индикаторларына талдау жасау, жұмыспен қамтылғандардың жасы жынысы бойынша үлесін анықту арқылы әйелдер және жастар арасындағы жұмыссыздықтың орын алу себептері анықтау. Қазақстандағы еңбек нарығының дамуы кәсіпорындарды сапалы кадрлармен қамтамасыз етеді, оның ішінде: әйелдер және жастар арасындағы жұмыссыздықтың себептерін анықтау тақырыптың өзектілігін көрсетеді. Әйелдер мен жастар арасындағы жұмыссыздықтың себептері анықталды. Еңбек нарығын дамыту және сапалы жұмыспен қамтамасыз ету бағыттары ұсынылды. Ол үшін жұмыс күшінің дамуын болжаудың ұлттық жүйесін құру; жұмыс берушілер қызметкерлердің білімі мен құзыреттеріне қойылатын талаптарды бекітетін ұлттық біліктілік жүйесін дамыту жөніндегі жұмысты жалғастыру; формальды және нәтижелі жұмыспен қамтуға жәрдемдесу; еңбек делдалдығының тиімді моделін құру секілді ұсыныстар келтірілді. Еңбек нарығында қазіргі қалыптасқан жағдай ұйымдастырылған әрекеттерді және кез келген факторларға тез бейімделуді талап етеді.
Мақалада Қазақстан Республикасындағы құс шаруашылығының ерекшеліктері мен дамуы қарастырылады. Бұл саланың еліміздегі және өңірдегі ерекшеліктері мен одан әрі дамуы мәселесіне қатысты отандық және шетелдік ғалымдар мен зерттеушілердің түрлі көзқарастары сараланады. Талдау үшін авторлар құс саны, құс етін өндіру, жұмыртқа өндіру, жан басына шаққандағы тұтыну нормасы: жұмыртқа, ет және ет өнімдері, өнімдердің бағасы сияқты көрсеткіштерді таңдады. Статистикалық деректер негізінде соңғы 5 жылдағы Қазақстан Республикасы мен Солтүстік Қазақстан облысындағы құс шаруашылығының жағдайына талдау жасалынды. Мақаланы жазу кезінде авторлар 2017-2021 жылдарға арналған Солтүстік Қазақстан облысындағы құс шаруашылығы кәсіпорындарынан мәліметтер алынды, атап айтқанда, облыстағы құс фабрикаларының жұмыртқа өндіру үлесі, жан басына шаққандағы тұтынудың жалпы көлемі және құс өнімдерінің жылына орташа бағасы толық есептелінген. Нәтижесінде ел нарығында құс өнімдеріне сұраныс жоғары, сондықтан құс фабрикалары өнім көлемін ұлғайту және оның бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін барлық мүмкіндіктерді іздеуі қажет болады.
Бұл мақала криптовалюталарды реттеудің жеке-құқықтық мәселелеріне және криптовалюталар тудыруы мүмкін кейбір мәселелерге арналған. Криптовалюталар құқық бұзушылар арасында өте танымал, өйткені олардың көмегімен жасалған қылмыстар құпиялылықтың жоғары деңгейіне ие.
Криптовалюталар банк ұйымы тұлғасында үшінші тараптың араласуынсыз ақша аударуға мүмкіндік береді, бұл ақша аударымдарын жеңілдетеді және олардың анонимділігіне кепілдік береді.
Сондай-ақ, мақалада блокчейн технологиясын орталықсыздандыруға байланысты мәселе қарастырылады, оның түйіндері бүкіл әлемде болуы мүмкін және сәйкесінше бір-біріне қайшы келетін заңдарға бағынады. Сондай-ақ, мақалада мәліметтер базасының ерекше түрі болып табылатын және алғаш рет 2008 жылы биткоин жүйесінде қолданылған блокчейн технологиясы қарастырылады. Блокчейн технологиясы қазіргі криптовалюталардың көпшілігінің ажырамас бөлігі болып табылады, өйткені олардың көпшілігі осы технологияға негізделген.
Бұл мақаланың өзектілігі осы мақалада қарастырылған криптовалюталарды реттеудің жеке құқықтық мәселелерінің болуына байланысты.
Көлік құралдарына салынатын салық тікелей жатады және жергілікті бюджеттерге есептеледі. Оның әлемдегі жетекші мемлекеттердің жергілікті бюджеттерінің кірістеріндегі рөлі үнемі артып келеді, өйткені көлік құралдарының саны үнемі өсіп келеді. Әлемдегі көлік-логистикалық тізбектердің бұзылуымен де, көлік құралдарының жаңа түрлерінің пайда болуына байланысты автомобильдер саны артып келеді. Жақын арада әлемде көлік революциясы күтілуде. Бұл электромобильдердің өсіп келе жатқан қолданылуымен ғана емес, сонымен қатар қоғамдық салаға дәстүрлі емес көлік түрлерін енгізумен де байланысты.
Сондай-ақ, көлік салығын есептеу бүкіл әлемде үнемі өзгеріп, жетілдіріліп отырады. Бір сөзбен айтқанда, оның динамикалық мінез-құлқы бар, мысалы, жер салығы сияқты салықтан айырмашылығы. Осыған байланысты жетекші елдердің көлік салығын қысқаша зерттеу қажет.
Бұл мақаланың мақсаты – Қазақстанда қаржылық инклюзияның қалыптасуы мен дамуын зерттеу. Заманауи шындықта цифрлық технологиялар инновацияның, бәсекелестіктің және экономикалық өсудің қозғалтқышы болып табылады. Автор оның дамуына әсер ететін бірқатар факторларды бөліп көрсеткен. Бұл технологиялар қаржылық қызметтердің қолжетімділігіндегі кедергілерді теңестіруге, яғни қаржылық инклюзивтілікті арттыруға мүмкіндік береді.
Бұл мақала көші-қон процестерінің аймақтың әлеуметтік-экономикалық дамуына ықпалының өзекті мәселесіне арналған. Оның мақсаты – көші-қон процестерінің динамикасы мен қарқындылығын бағалау және олардың Солтүстік Қазақстан облысының әлеуметтік-экономикалық дамуын қамтамасыз етудегі рөлін анықтау. Бұл мақаланы дайындау барысында талдау және синтез, құрылымдық тәсіл, тарихи - статистикалық тәсіл сияқты зерттеу әдістері қолданылды. Зерттеу нәтижелері Солтүстік Қазақстан облысындағы көші-қон процестерінің тенденциялары өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына кедергі келтіреді деген гипотезаны растайды. Зерттеу нәтижелері автордың одан әрі магистрлік диссертация бойынша ғылыми жұмысына негіз болады.
Барлық артықшылықтарға қарамастан, ақпараттық кеңістік үлкен қоғамдық қауіп болып табылады, өйткені олар, атап айтқанда, құқық бұзушылық жасау үшін қолданылады. Ақпараттық кеңістікте жасалған құқық бұзушылықтар жоғары кідіріспен сипатталады, өйткені құқық қорғау органдарында бұл қылмыстарды тергеу және ашу үшін мүмкіндіктер жеткіліксіз, өйткені олар бір елдің аумағында жасалуы мүмкін, ал құқық бұзушының орналасқан жері мүлдем басқа елдің немесе континенттің аумағында болуы мүмкін.
Бұл мақалада ақпараттық кеңістікті криминализациялау және әлеуметтік желілердегі экстремистік топтардың қылмыстық әрекеттері қарастырылады.
Бұл мақаланың өзектілігі - бұл мақалада әлеуметтік желілердің таралуымен туындаған проблемалар және олар қандай әлеуметтік қауіп төндіретіні зерттеледі. Интернетті пайдалану арқылы жасалған қылмыстар жоғары кідіріспен сипатталады және құқық қорғау органдарына үлкен қиындықтар туғызады. Интернет-қылмыспен күресу үшін мемлекеттер өздерінің құқық қорғау органдарын техникалық қамтамасыз етуді жетілдіруі қажет.
АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР
Рапстың өнімділігі өте жоғары болмайды. Сондықтан, жаздық рапстың өнімділігі мен сапасына биологиялық белсенді заттардың әсерін зерттеу қажет. Биологиялық белсенді заттарда тиімді, тез әсер ететін факторлары бар, егіннің сапасын және ауыл шаруашылық дақылдардың өнімділігін арттыруға мүмкіндік тұғызады. Олар арқылы заттектер алмасуы өзгереді, өсімдіктердің химиялық құрамына, ақуыз, майлар, көмірсулар жиналуына және өнімнің сапасы мен санына әсер етеді.
Бұл мақалада СҚО жағдайында жаздық рапс өсіру кезінде биологиялық белсенді заттарды қолданудың тиімділігі бойынша сұрақтар қарастырылған.
ТЕХНИКАЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР
Ғылыми жұмыста балық өткізу құрылымдарының жаңа конструкциялары және оларды жетілдіру мәселелері келтірілген. Балық өткізу құрылымдарының тобын дұрыс таңдау оларды жобалаудың маңызды кезеңі болып табылады. Айта кету керек, құрылым тобын таңдау негізінен балықтардың трактінің бүкіл ұзындығы бойынша өту мүмкіндігін ескере отырып, орналасу және құрылымдық себептермен емес, техникалық және экономикалық салыстыру негізінде жүзеге асырылады.
Көлік жүргізу, әрине, адамның толық бақылауымен және адамның түйсігі мен алдыңғы жүргізу тәжірибесін ескере отырып, Жер шарының әртүрлі бөліктерін саяхаттау және зерттеу тәсілін өзгертті. Бірақ қолмен басқару барлық мүмкін жүргізу жағдайларында қауіпсіздікке және өлімнің болмауына кепілдік бермейді.
Автономды жүргізу-бұл мәселенің шешімі. Алайда, жасанды интеллект технологияның барлық аспектілеріне әлі әсер еткен жоқ. Бұл мақалада Tesla motor - Tesla Autopilot жартылай автономды жүргізу технологиясы процесті, бағдарлауды және тасымалдауды қалай өзгерт етіні туралы қысқаша шолу берілген. Жасанды интеллект пен аппараттық құралдардың заманауи технологияларын енгізе отырып, нақты уақыт режимінде келесі ұрпақтың автономды жүргізуін жақсарту қамтамасыз етіледі. Tesla Autopilot жүргізушілерді жол қозғалысының ең жалықтыратын және ықтимал қауіпті аспектілерінен құтқарады.
ISSN 2958-0048 (Online)