ТҰЛҒАЛЫҚТЫҢ РУХАНИ ЖӘНЕ МОРАЛЬДЫҚ ДАМУ ТҮСІНІГІ АБАЙ ҚҰНАНБАЕВ ПОЭЗИЯСЫНДА

Жұмыста қазақ әдебиетінің классигі Абай Құнанбаевтың көркем шығармашылығының моральдық-философиялық мәселелерінің кейбір аспектілері қарастырылған. Зерттелген поэтикалық мәтіндер сопылық поэзияға тән моральдық жетілдіру тұжырымдамалары мен Шығыс классиктері: Низами, Фердоуси, Навои лирикаларының көрінісін ескере отырып таңдалды. Қазақ ақыны шығыс дәстүрін ұстанады, бірақ осы ұғымдарды, сонымен қатар кейбір бейнелерді, атап айтқанда, Ескендір бейнесін қайта қарастырады деп анықталды. Абайдың Құнанбаев жанның өлмейтіндігі туралы тезисті жоққа шығармай, сыртқы әлемді сезімдік қабылдау принциптеріне көбірек сүйенеді. Кейбір материализм, рационализм адамзаттың илаһи бастауына деген сеніммен ұштасып, жан құмарлықтары туралы ілімде, адамшылық ұғымында және ақын жасаған бірқатар дидактикалық тұжырымдарда көрініс тапты. Абайдың пікірінше, руханилық пен тұрақты рефлексия - болмыс тәсілі және адамзаттың даму шарты.

1. Әуезов Мұхтар. Әдебиет туралы. О литературе. Оқу құралы. – Алматы: «Санат», 1997. – 304 б.

2. Мырзахметулы Мекемтас. Восхождение Мухтара Ауэзова к Абаю. – Алматы, 1994. – 317 с.

3. Кунанбаев Абай. Избранное. Пер. с каз. – М.: Худ. лит., 1981. – 223 с.

4. Двадцать стихотворений Абая / Сост. и пер. М. Адибаев. - Алматы, 2005. - 288 с.

5. Жетписбаева Б.А. Древнетюркская литература. Учебник для вузов. – Алматы, 2001. – 255 с.

6. Сатпаева Ш.К. Веяние времени. Статьи. - Алматы: «Ғылым», 2000. – 600 с.