ОРГАНИКАЛЫҚ ТЫҢАЙТҚЫШТАРДЫҢ ӘРТҮРЛІ ДОЗАЛАРЫНЫҢ ОҢТҮСТІК ҚАРА ТОПЫРАҚТАҒЫ МИКРООРГАНИЗМДЕР ТОПТАРЫНЫҢ ҚҰРАМЫНА ӘСЕРІ

Бұл жұмыста құс саңғырығынан жасалған органикалық тыңайтқыштың әртүрлі дозаларының арпа ризосферасындағы микроорганизмдердің таралуына әсері зерттелді. Оңтүстік қара топырақтардың микробиологиялық белсенділігі арпаны себуге дейін жүргізілді. Органикалық тыңайтқыштарды қолдану аммонификаторлар мен азоттың минералды формаларын сіңіретін, азотты бекітетін бактериялар санының саңырауқұлақтар мен актиномицеттерге қарағанда басымдылығын арттырды. Гаузе қоректік ортасында сараланатын актиномицеттердің өсуіне қолайлы кезең арпаның толық пісу кезеңімен тұспатұс келді және олардың таралуына 5 т/га-10 т/га нұсқаларының жағымды әсері байқалды. Целлюлозаны ыдыратушы актиномицеттер саңырауқұлақтардан басым нәтижелер көрсетті, бұл өсімдік қалдықтары мен топырақтағы органикалық қосылыстардың қарқынды жойылуының көрсеткіші болып табылады. Тәжірибе нұсқаларындағы органикалық тыңайтқыш дозасы артқан сайын саңырауқұлақтардың таралуына, өсіп-дамуына қолайсыз әсері ететінін зерттеулер көрсетіп отыр. Мұны органикалық тыңайтқышты компосттауға пайдаланылған биопрепараттың құрамымен байланыстыруға болады. Құс саңғырығын жоғары дозада қолдану азот бекітуші бактериялардың көбеюіне ықпал етеді.

1. Zhong, W.H., & Cai, Z.C. (2007). Long-term effects of inorganic fertilizers on microbial biomass and community functional diversity in a paddy soil derived from quaternary red clay. Applied Soil Ecology, 36(2-3), 84-91.

2. Brookes, P. (2001). The soil microbial biomass: concept, measurement and applications in soil ecosystem research. Microbes and Environments, 16(3), 131-140.

3. Ahmad, F., Ahmad, I., & Khan, M.S. (2008). Screening of free-living rhizospheric bacteria for their multiple plant growth promoting activities. Microbiological research, 163(2), 173-181.

4. Muhammad, F., Bajwa, M.N., & Nasir, M. A. (1995). Effect of different soil amendments on the incidence of common scab of potato. Pakistan Journal of Phytopathology (Pakistan).

5. Sarathchandra, S.U., Ghani, A., Yeates, G.W., Burch, G., & Cox, N. R. (2001). Effect of nitrogen and phosphate fertilisers on microbial and nematode diversity in pasture soils. Soil Biology and Biochemistry, 33(7-8), 953-964.

6. Graham, M.H., & Haynes, R.J. (2005). Organic matter accumulation and fertilizer-induced acidification interact to affect soil microbial and enzyme activity on a long -term sugarcane management experiment. Biology and Fertility of Soils, 41(4), 249-256.

7. Glick, B.R. (1995). The enhancement of plant growth by free-living bacteria. Canadian journal of microbiology, 41(2), 109-117.

8. Prashar, P., Kapoor, N., & Sachdeva, S. (2013). Biocontrol of plant pathogens using plant growth promoting bacteria. In Sustainable agriculture reviews (pp. 319-360). Springer, Dordrecht.

9. Islam M.R. et al. Evaluating the effect of fertilizer application on soil microbial community structure in rice based cropping system using fatty acid methyl esters (FAME) analysis //World Journal of Microbiology and Biotechnology. – 2009. – Т. 25. – №. 6. – С. 1115-1117.

10. Yu-Hong, Y.A.N.G., Dong-Mei, C.H.E.N., Yan, J.I.N., Hai-Bin, W.A.N.G., Yu-Qi, D.U.A.N., XuKui, G.U.O., ... & Wen-Xiong, L.I.N. (2011). Effect of different fertilizers on functional diversity of microbial flora in rhizospheric soil under tobacco monoculture. Acta Agronomica Sinica, 37(1), 105-111.

11. Kang, G.S., Beri, V., Sidhu, B.S., & Rupela, O. P. (2005). A new index to assess soil quality and sustainability of wheat-based cropping systems. Biology and Fertility of Soils, 41(6), 389-398.

12. Malik, S.S., & Chauhan, R.C. (2014). Impact of organic farming in enhancing the soil microbial pool. In Climate Change and Biodiversity (pp. 183-196). Springer, Tokyo.

13. Pérez-de-Mora, A., Madrid, F., Cabrera, F., & Madejón, E. (2007). Amendments and plant cover influence on trace element pools in a contaminated soil. Geoderma, 139(1-2), 1-10.

14. Jaervan, M., & Edesi, L. (2015). Nitrogen cycle bacteria in soils of organically and conventionally managed crop rotations. Zemdirbyste-Agriculture, 102(1).

15. Sradnick, A., Murugan, R., Oltmanns, M., Raupp, J., & Joergensen, R.G. (2013). Changes in functional diversity of the soil microbial community in a heterogeneous sandy soil after long -term fertilization with cattle manure and mineral fertilizer. Applied Soil Ecology, 63, 23-28.

16. Мокаренко Т.В., Воробьева Е.В. Практическое пособие по спецкурсу «Большой практикум» Пробоотбор в химико-экологическом мониторинге. Гомель, 2004. С. 30.

17. Нетрусов А.И., Егорова М.А., Захарчук Л.М. и др. Практикум по микробиологии: Учеб. Пособие для студ. высш. учеб. заведений – М.: Издательский центр «Академия», 2005. - 608 с.

18. Albiach, R., Canet, R., Pomares, F., & Ingelmo, F. (2000). Microbial biomass content and enzymatic activities after the application of organic amendments to a horticultural soil. Bioresource technology, 75(1), 43-48.

19. Okoh, A.I. (2011). Effect of long-term organic fertilizer application on soil microbial dynamics. African Journal of Biotechnology, 10(4), 556-559.

20. Waring, B.G., Averill, C., & Hawkes, C. V. (2013). Differences in fungal and bacterial physiology alter soil carbon and nitrogen cycling: insights from metaanalysis and theoretical models. Ecology letters, 16(7), 887-894.