АКРОБАТТАРДЫҢ СПОРТТЫҚ БІЛІКТІЛІГІНЕ ТЕПЕ – ТЕҢДІК ҚАБЛЕТТЕРІНІҢ ӘСЕРІ

Спорттық шеберлік көптеген спорт түрлерінде (әсіресе гимнастика мен акробатикада) тепе-теңдік анализаторының қызметіне айтарлықтай тәуелді.
Бұл мақала акробатикамен айналысатын балалардың тепе – теңдікті сақтау мүмкіндіктерін анықтауға арналған. Зерттеу жұмыстарының барысында статикалық тепе – теңдікті анықтау үшін Ромберг тестісі, ал акробатикалық жаттығулардағы тепе-теңдік қаблеттерінің динамикалық көрсеткіштерін бағалау үшін В.И. Лях тестісі қолданылды.
Ромберг және В.И. Лях сынамаларының көрсеткіштері бойынша акробаттардың біліктілік деңгейі (спорттық дәрежесі) мен тепе – теңдікті сақтау қаблеттерінің арсындағы айырмашылық анықталды. В.И. Ляхтың тестісін орындау барысында бала өскен сайын бұл сынаманы орындауға жұмсалатын уақыттың азайғандығы байқалды. Ромберг тестісін орындау нәтижесінде де осындай өзгерістер байқалды, яғни, баланың жасының артуына сәйкес тестіні орындауға жұмсалған уақыт қысқарды.
Жасөспірімдер бағдарламасына сәйкес дайындалатын ұл және қыз балалардың тепе – теңдікті сақтау қаблеттерін анықтау барысында, ұлдадардың тепе – теңдікті сақтау қаблеті қыз балалармен салыстырғанда біршама тезірек дамитыны айқындалды.
Акробаттардың спорттық нәтижелері олардың жасына сәйкес тепе – теңдікті сақтау қаблетіне байланысты екендігі дәлелденді. Соынмен қатар біліктілікке, жасқа және жеке ерекшеліктерге тән айырмашылықтар көрсетілді. Ромберг және В.И. Лях сынамаларын жаттығу үрдісін бақылау үшін қолдануға болады.

1. Волков Л.В. Система управления развитием физических способностей детей школьного возраста в процессе занятий физической культурой и спортом – М.: Астрель, 2002. – 80 с.

2. Григорян Э.А. Двигательная координация школьников в зависимости от возраста, пола и занятий спортом. – Киев, 2006. – 134 с.

3. Евстафьев Б.В. Понятийный словарь по физической культуре и спорту. – Л., 1990. – 126 с.

4. Лях В.И. Тесты в физическом воспитании школьников. - М.: Физкультура и спорт, 2001. - 114 с.

5. Платонов В.Н., Булатова М.М. Координация спортсмена и методика её совершенствования: Учебно-метод. пособие. – Киев, 1992. – 118 с.