СОЛТҮСТІК-ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫНЫҢ АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ ЖЕРЛЕРІНІҢ ГЕОЭКОЛОГИЯЛЫҚ ЖАҒДАЙЫ

Мақалада Солтүстік Қазақстан облысының ауылшаруашылық аумақтарының қазіргі геоэкологиялық жағдайы қарастырылған және оларды пайдалануға экологиялық-экономикалық баға берілген. Аймақ табиғи жағдайлардың оңтайлы қатынасына байланысты классикалық ауылшаруашылық аймақ болып табылады: жазық жер, құнарлы топырақ, дақылдарды өсіруге қолайлы климаттық жағдайлар және т.б. Ауылшаруашылық алқаптары облыс аумағының 85,2% алып жатыр, бұл аймақтың геоэкожүйелеріне айтарлықтай антропогендік жүктеме жасайды. Зерттеулер көрсеткендей, аймақтағы ауылшаруашылығының дамуы айтарлықтай экологиялық проблемаларға, соның ішінде топырақтың дегмификациялануына, топырақтың пестицидтермен ластануына, топырақтағы заттардың табиғи көшіқонының бұзылуына, топырақ құрылымының бұзылуына, табиғи өсімдік жамылғысының тозуына және т.б. Мұның бәрі топырақтың тозуына, құнарлылығының төмендеуіне, сондай-ақ ауылшаруашылығына жарамды жерлердің азаюына әкеледі. Осылайша, бұл аймақтың Қазақстандағы топырақ жүктемесінің максималды жиынтығына, яғни көрсеткіштер жиынтығы бойынша есептелген - жер жырту, ауылшаруашылық түрі, егін өнімділігі, ауыспалы егіс және т.б.

1. Pashkov S.V. Current problems of geography and geology on the 100th anniversary of the opening of the natural branch at Tomsk State University: proceedings of the IV All-Russian Scientific and Practical Conference with international participation. 2017. Р. 513-517.

2. Zvereyachenko V.M., Tukachev N.M. Natural conditions of the North Kazakhstan region. 2003. Р. 76.

3. Taizhanova M.M. The rational use of natural resources // Ecology and sustainable development. 2003. No1. Р. 24–28.

4. Beletskaya N.P. On soil fertility in the North Kazakhstan region // Ecology and Industry of Kazakhstan. 2015. No1 (45). Р. 41–46.