IT мамандарын пәнаралық даярлауда жи мен шешім қабылдауды қолдау жүйелерін (ШҚҚЖ) интеграциялау: тікелей манипуляция интерфейстерін әзірлеуге арналған кейстік тәсіл

Бұл мақалада IT мамандарын даярлау барысында жасанды интеллект (ЖИ) пен шешім қабылдауды қолдау жүйелерін (ШҚҚЖ) пәнаралық оқытуға интеграциялау мәселесі қарастырылады. Зерттеу практикалық-бағытталған жоба аясында іске асырылған оқу кейсі негізінде тікелей манипуляция интерфейстерін әзірлеу және тестілеу процесіне бағытталған. Жұмыс пайдаланушы интерфейстерін жобалау әдістерін, бағдарламалық жасақтама метрологиясын және ШҚҚЖ технологияларын біріктіреді. Сонымен қатар, зерттеуге цифрлық құралдар мен ұжымдық сараптаманы қолдана отырып, пайдаланушы тәжірибесін талдау элементтері енгізілген.

Жоба қатысушылары цифрлық өнім жасаудың барлық кезеңдерінен өтті: ғимараттар мен құрылыстар нысандарын таңдау және модельдеу, пайдаланушы сценарийлерін құрастыру, тестілік кейстер әзірлеу, интерфейстерді визуализациялау және сараптамалық бағалау үлгілерін құру. Пікірлерді үйлестіру, артықшылықтарды біріктіру және интерфейс сапасының критерийлерін талдау әдістері қолданылды. ЖИ пайдаланушы шешімдерін автоматтандырылған түрде талдау және генерациялау құралы ретінде қолдануға ерекше назар аударылды.

Кейстік зерттеу нәтижелері IT мамандарын пәнаралық оқытудың тиімділігін бағалауға бағытталған зерттеудің эксперименттік бөлімінде пайдаланылды. Алынған деректер ЖИ мен ШҚҚЖ-ны білім беру процесінде қолданудың практикалық маңыздылығын көрсетіп, кәсіби құзыреттілікті қалыптастыруға және интерфейстерді әзірлеу үдерістерін тереңірек түсінуге ықпал етеді. Мақалада осындай кейстерді ИКТ-білім беру жүйесіне жобалық оқыту арқылы енгізудің келешегі талданып, заманауи цифрлық технологияларды пайдалану бойынша әдістемелік ұсынымдар ұсынылады.

1. Барнс, Л.Б. Преподавание и метод конкретных ситуаций: учебник, ситуации и дополнительная литература / Л.Б. Барнс, Р.К. Кристенсен, Э.Дж. Хансен. - М.: Дело, 2000. - 502 с.

2. Белыш, К.В. Методический инструментарий внедрения и функционирования бережливого производства на промышленном предприятии: дис. ... канд. экон. наук [Электронный ресурс]. - URL: https://elar.urfu.rU/bitstream/10995/68402/1/urfu1961_d.pdf (дата обращения: 25.04.2025).

3. Иллюстрированный самоучитель по SPSS [Электронный ресурс]. - URL: https://www.datuapstrade.lv/rus/spss/ (дата обращения: 05.05.2025).

4. Куликов, В.П. К вопросу обеспечения информационной поддержки принятия решений // Современные тенденции физико-математического образования: школа - вуз: материалы Междунар. науч.-практ. конф. - Соликамск: СГПИ, 2023.

5. Куликова, В.П. Анализ и обработка данных в информационных системах (первая ступень): учеб. -метод. пособие. - Петропавловск: СКГУ им. М. Козыбаева, 2006. - 363 с.

6. Куликов, В.П. Практика информационной поддержки принятия решений: учеб. пособие / В.П. Куликов, В.П. Куликова. - Петропавловск: СКУ им. М. Козыбаева, 2023. - 302 с.

7. Куликов, В.П. Case-study в моделировании процессов и систем / В.П. Куликов, В.П. Куликова, Е.В. Кухаренко. - Петропавловск: ИПО СКГУ им. М. Козыбаева, 2019. - 200 с.

8. Куликов, С. Тестирование программного обеспечения. Базовый курс. Версия книги 3.2.6 от 24.05.2024 [Электронный ресурс]. - URL: https://svyatoslav.biz/software_testing_book_download/ (дата обращения: 25.04.2025).

9. Перяшкина, А.А. Сущность и основа кейс-технологии в профессиональном образовании / А.А. Перяшкина, А.А. Трифанова, Е.В. Барабашкина и др. // Психология, социология и педагогика. - 2022. - № 2. [Электронный ресурс]. - URL: https://psychology.snauka.ru/2022/08/8676 (дата обращения: 25.04.2025).

10. Рассел, С. Искусственный интеллект: Современный подход / С. Рассел, П. Норвиг. - 4-е изд. - М.: Вильямс, 2023. - 1152 с.

11. Саати, Т. Принятие решений. Метод анализа иерархий / Т. Саати; пер. с англ. - М.: URSS, 1993. - 320 с.

12. Эрроу, К.Дж. Коллективный выбор и индивидуальные ценности / К.Дж. Эрроу ; пер. с англ. Ю.М. Яновская. - М.: Изд. дом ГУ ВШЭ, 2004. - 201 с.

13. Agresti, A. Statistical Methods for the Social Sciences. - 5th ed. - Pearson, 2018. - 568 p.

14. Apple. TestFlight | Official Site [Электронный ресурс]. - URL: https://developer.apple.com/testflight/ (дата обращения: 25.04.2025).

15. Benyon, D. Designing User Experience: A Guide to HCI, UX and Interaction Design. - 4th ed. - Harlow, England: Pearson Education, 2019. - 628 p.

16. Google. System Services Public Beta Program [Электронный ресурс]. - URL: https://developers.google.com/android/guides/beta-program (дата обращения: 25.04.2025).

17. Howse, J., Minichino, J. Learning OpenCV 5 Computer Vision with Python. - 4th ed. - O’Reilly: Packt Publishing, 2024. - 282 p.

18. ISO/IEC 25010:2011. Системная и программная инженерия. Требования к качеству и оценка (SQuaRE). Модели качества систем и программного обеспечения [Электронный ресурс]. - Женева: ISO, 2019. - URL: http://gost.gtsever.ru/Data/600/60038.pdf (дата обращения: 25.04.2025).

19. ISO/IEC 9126-1:2001. Информационная технология. Оценка программной продукции. Характеристики качества и руководства по их применению [Электронный ресурс]. - Минск: ISO, 2006. - URL: https://files.stroyinf.ru/Data2/1/4293737/4293737267.pdf (дата обращения: 25.04.2025).

20. ISO/IEC 9241-110:2016. Эргономика взаимодействия человек-система. Ч. 110. Принципы организации диалога [Электронный ресурс]. - М.: Стандартинформ, 2016. - URL: https://rosgosts.ru/file/gost/13/180/gost_r_iso_9241-110-2016.pdf (дата обращения: 25.04.2025).

21. Jenkins. Official Site [Электронный ресурс]. - URL: https://www.jenkins.io (дата обращения: 25.04.2025).

22. Kan, S.H. Metrics and Models in Software Quality Engineering. - 2nd ed. - Addison-Wesley, 2003. - 564 p.

23. Microsoft. Use the Analysis ToolPak to Perform Complex Data Analysis [Electronic resource]. - URL: https://support.microsoft.com/en-us/office/use-the-analysis-toolpak-to-perform-complex-dataanalysis-6c67ccf0-f4a9-487c-8dec-bdb5a2cefab6 (дата обращения: 05.05.2025).

24. Staiano, F. Designing and Prototyping Interfaces with Figma. - Birmingham: Packt Publishing, 2022. - 365p.