Влияние биогумуса на урожайность и качество плодов арбуза (Citrullus vulgaris), выращенных в открытом грунте

В данной статье установлено влияние различных количеств биогумуса на образование биомассы, продуктивность и химический состав Сitrullus vulgaris в условиях Актюбинской области. В исследований использован биогумус, изготовленный на основе жизнедеятельности калифорнийских червей на учебной базе Актюбинского высшего аграрно-технического колледжа им.Берсиева (село Кенес Нокин, Актюбинская область). Арбузы выращивали двумя различными способами: рассадой и семенами в открытом грунте, предварительно вводя в почву биогумус. Результаты биометрии показали, что внесение биогумуса в почву оказывает значительное влияние на рост и развитие арбузов, формирование их вегетативной биомассы, повышение урожайности. Урожайность арбуза наблюдалась на основе введения биогумуса по сравнению со средним весом одного арбуза с контролем, т. е. было обнаружено увеличение от 5,5 кг до 7,8 кг урожайность и составила 16,5 кг/м², что составило 5,8; 7,8 и 45,4% соответственно по сравнению с контролем. Содержание сухих веществ, витамина С и общего сахара в плодах арбуза было  на уровне и выше контроля. При массовом сборе плодов столового арбуза  содержание нитрата было в несколько раз ниже установленных норм (ПДК для арбуза - 60 мг/кг), то есть продукт является экологически чистым [1].

1. Безуглов В.В. Особенности формирования урожайности и качества плодов дыни и столового арбуза в зависимости от условий и способов выращивания в степной зоне Оренбуржья [Текст]: автореферат диссер. на соискан. учен. степ. кандид. с.-х. наук / В.В. Безуглов. – Оренбург, 2006. – 22 с.

2. Төлеубаев Б.Ә. Жерді қорғаудың әрі тиімді пайдаланудың негіздері. – Алматы, 2017. – С. 58-59.

3. Дмитриев В.И. Ауылшаруашылығында топыраққа биогумус қолдану және өсімдіктердің даму ерекшеліктері. – М.: Народное образование, 1996. – С. 7-15.

4. Светлана К.С. Как повысить плодородие почвы с помощью калифорнийских червей // Материалы международной конференции. – 2018. – С.10-15.

5. Игонин А.М. Дождевые черви. – М.: Народное образование, 1991. – С. 45-47

6. Дмитриев В.И. Ауылшаруашылығында топыраққа биогумус қолдану және өсімдіктердің даму ерекшеліктері. – М.: Народное образование, 1996. – С. 7-15.

7. Доспехов Б.А. Методика полевого опыта (с основами статистической обработки результатов исследований). - 5-е изд., доп. и перераб. – М.: Агропромиздат, 1985. - 351 с.

8. Белик В.Ф. Методика опытного дела в овощеводстве и бахчеводстве. - Москва.: Агропромиздат, 1992. – 318 с. ISBN 5-10-002507-7

9. Эдвардс К.А., Сублер С. Құрттардың экологиясы, топырақ денсаулығы және қоршаған орта // Springer, 2017. – С.113-115.

10. Гаджалакшми С., Аббаси, С.А. (Сitrullus vulgaris) өсуі мен өніміне вермикомпосттың әсері // Биоресурс технологиясы, 2008. – С.260-262.

11. Гангвар Б., Сингх Р.П., Сингх Р.К. Вермикомпост пен химиялық тыңайтқыштардың қарбыздың (Сitrullus vulgaris) өсуіне, өнімділігіне және сапасына әсері // Environmental Biology журналы, 2010. – С.245-248.

12. Гарг П., Гупта А., Сатя С. Eisenia foetida көмегімен әртүрлі қалдықтарды вермикомпосттау: салыстырмалы зерттеу // Биоресурс технологиясы, 2006. – С. 391-395.

13. Гупта А., Синха Р.К. Шөп өсіру технологиясы: жауын құрттары, органикалық қалдықтар және қоршаған ортаны басқару. – C.R.C. баспасы, 2018. – С.208-217.

14. Хвайракпам М., Каламдхад А.С. Eisenia fetida көмегімен өсімдік қалдықтарын вермикомпосттау: кәдімгі көрсеткіштерді пайдалана отырып, вермикомпосттың тұрақтылығы мен жетілуін бағалау // Қоршаған орта туралы ғылым және ластануды зерттеу, 2018. – С.152-158.

15. Кизито С., Нконге Б., Банадда Н. Уганда ауылындағы құнды компосттың көзі ретінде вермикомпосттау // Қоршаған ортаны басқару журналы, 2018. – С.316-323.

16. Эдвардс С.А., Аранкон Н.Қ., Васко-Беннетт, М., Асқар А. Тамақ өнімдері мен қағаз қалдықтарынан алынған вермикомпосттардың танаптағы бұрыштың өсуі мен өніміне әсері // Қолданбалы топырақ экологиясы, 2014. – С.238-242.

17. Аббаси С.А. Қызанақ Lycopersicon esculentum L. тұқымының өнуіне, өсуіне, өнімділігі мен сапасына вермикомпост пен компосттың әсері // Халықаралық интегративті биология журналы, 2008. – С.64-72.

18. Спирина Т.П. Соловьева Агрохимические методы исследования почв, растений и удобрений. – Томск: ИДТГУ, 2014. - 347 с.

19. Юдин Ф.А. Методика агрохимических исследований. - М.: Колос, 1980. - 366 с.

20. Нугмагов, Г.Н. Технология возделывания арбуза / Г.Н. Нугмагов // Картофель и овощи. – 1991. - № 4. - С.42-43