СҮТ САРЫСУЫНЫҢ МИКРОБТЫҚ АЛУАНТҮРЛІЛІГІН ЗЕРТТЕУ ЖӘНЕ БӨЛІНІП АЛЫНҒАН ТАЗА ДАҚЫЛДАРДЫ ИДЕНТИФИКАЦИЯЛАУ

21 ғасырдағы сүт өнеркәсібі үшін ресурстардың таусылуына және қоршаған ортаны сақтау қажеттілігіне байланысты экологиялық проблемалар ерекше өзекті болып табылады. Отандық және әлемдік тәжірибеде тағамдық және биологиялық құндылығы жоғары, ағынды суларды барынша ластайтын сүт сарысуын пайдалану мәселесі шешілген жоқ. Соңғы жылдары сүт сарысуын өнеркәсіптік өңдеудің принципті жаңа бағыты белсенді және мақсатты түрде қалыптасты - мақсатты өнімдер болып табылатын туынды компоненттерді, атап айтқанда, спирт алу. Жоғарыда айтылғандарға байланысты сарысудың микробиологиялық көрсеткіштерін зерттеу және перспективті дақылдарды анықтау маңызды болып саналады. Зерттеу жұмысының мақсаты: сүт сарысуының микробтық алуантүрлілігін зерттеу және бөлініп алынған таза дақылдарды идентификациялау. Зерттеу барысында «Меркі ірімшік зауыты» ЖШС, «Амиран» ЖШС (сарысу), «Стелла Альпина» ЖШС (ірімшік сарысуы) сүт сарысуларының микробтық қауымдастығының микробиологиялық көрсеткіштері мен таксономиялық құрамы зерттелді. Сүт сарысуының физика-химиялық және органолептикалық сипаттамалары зерттелді. Сарысу үлгілерінен ашытқылардың 1 штаммы және сүт қышқылы бактерияларының 1 штаммы бөлініп алынды. Бөлініп алынған ашытқылар мен сүтқышқылды бактериялардың морфологиялық-культуральдық қасиеттері зерттеліп, нәтижесінде М1 және А1 штаммдары M1-Lactococcus lactis, A1-Candida inconspicua түріне дейін идентификацияланды. 

1. Sebastián-Nicolás J.L., González-Olivares L.G., Vázquez-Rodríguez G.A., Lucho-Constatino Carlos A., Castañeda-Ovando A., Cruz-Guerrero A.E. (2020) Valorization of whey using a biorefnery. Biofuels, Bioprod Biorefn 14(5):1010–1027. https://doi.org/10.1002/bbb.2100

2. Ariyanti D., Aini A.P., Pinundi D.S. (2014) Optimization of ethanol production from whey through fedbatch fermentation using Kluyveromyces marxianus. Energy Proc 47:108–112

3. Christensen A.D., Kádár Z., Oleskowicz-Popiel P., Thomsen M.H. (2011) Production of bioethanol from organic whey using Kluyveromyces marxianus. J Ind Microbiol Biotechnol 38(2):283–289

4. Alexandre, M.P., Gondim, Diego, R.G. and Luciana, R.B.G. (2009) Ethanol Production by Fermentation Using Immobilized Cells of Saccharomyces cerevisiae in Cashew Apple Bagasse. Applied Biochemistry and Biotechnology, 10, pp. 706-714.

5. Ghaly A.E., El-Taweel A.A. Kinetic modelling of continuous production of ethanol from cheese whey. Biomass. Bioener 1997;12:461–72

6. Peregudov, S.S. Othody v dohody / S.S. Peregudov // Torgpred - 2005. - № 1. - S. 28.

7. Ozmıhcı S., Kargi F. Ethanol production from cheese whey powder solution in a packed column bioreactor at different hydraulic residence times. Biochem Eng J 2008 ;42(1):180–5.

8. Lijuan G. Rice straw fermentation using lactic acid bacteria // Bioresource Technology. – 2008. - № 99 (8). – Р. 2742 – 2748.

9. Paul J. Effect of whey protein isolate on strength, body composition and muscle hypertrophy during resisance training. Current Opinion in Clinical Nutrition & Metabolic Care. – 2008. – № 11(1). – P. 40-44

10. Dale Bruce E. Lignocellulose conversion and the future of fermentation biotechnology // Trends Biotchnol. - 2000. -Vol.5. № 10. - Р.287-291.

11. Norman F. Fermented cereals a global perspective // FAO agricultural services bulletin. - №138. - 2009. – Р. 268. 12. Efimova M.V. Vvedenie v prikladnuyu biotekhnologiyu. - Petropavlovck: KamchatGTU. - 2004. - 96 c.

12. Tarabukin D.V. Fermentativnye tekhnologii napravlennoj biokonvercii cellyulozo- i krahmalcoderzhashchego ractitel'nogo cyr'ya: avtoref. dic. ... kand. biol. nauk: 03.00.23. Inctitut biologii Ufimckogo nauchnogo centra RAN. – Ufa. - 2009. – S. 26.

13. Dedkov V.N. Razrabotka biotekhnologii kormovogo belka iz ractitel'nogo cyr'ya: dic. ... kand. tekhn. nauk: 03.01.06. Orlovckij gocudarctvennyj agrarnyj univercitet. – Voronezh. - 2014. - S. 146.

14. Carlsson R. Amaranth species and related species for leaf protein concentrate production //Proceedings of 1st Amaranth conf., Rodale Press Inc., Emma.