ӘЛ-ФАРАБИДІҢ МАТЕМАТИКАЛЫҚ ДҮНИЕТАНЫМЫ ЖӘНЕ ДӨҢГЕЛЕК ДЕНЕЛЕР ТУРАЛЫ ЗЕРТТЕУЛЕРІ
Аннотация
Ұсынылып отырған мақалада Әбу Насыр Әл-Фарабидің 1150 жылдығына орай математикалық зерттеулеріне шолу жасалып, соның ішінде дөңгелек денелерге қатысты зерттеулеріне аса көңіл бөлінген. Берілген шеңбердің центрін анықтау, шеңберге қалай жанама жүргізуге болады, сегментті толық шеңберге дейін қалай толықтыру керек деген сұрақтарға ұлы ойшыл әл-Фарабидің зерттеулерінен мысалдар келтіріліп, сызбалары ұсынылған. Әл-Фарабидің еңбектерінен бастау алған қазіргі дөңгелек денелер туралы зерттеулер теоремаларды көруге болады. Математикалық трактат еңбегіндегі Центрдің бөліктері, шеңбер центрін анықтау туралы, шеңберге жүргізілген жанама радиусқа перпендикуляр жайында, доғаны тең үш бөлікке бөлу әдісі және екі еселенген басқа үйге немесе шарға тең қатынаста алынған үй немесе шар салу туралы әдістерінің сызбасы көрсетіліп, түсіндірілген.
Авторлар туралы
А. Е. Жумагалиева
М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті
Қазақстан
Қазақстан
Жумагалиева Айсулу Елтаевна, физика математика ғылымдарының кандидаты, доцент, БҚУ аға оқытушысы
Л. А. Кожахметова
М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті
Қазақстан
Қазақстан
Кожахметова Ляззат Асылбековна, математика мамандығының 2-курс магистранты
Әдебиет тізімі
1. Фараби, А. Математикалық трактаты [Мәтін] / А. Фараби.- Алма-Ата: Наука, 1972.- 321б.
2. Аль-Фараби, Ә.Н. Он томдық шығармалар жинағы [Мәтін]. 3-ші т. Ғылым (математика және жаратылыстану) / Ә.Н. АльФараби.- Астана: ЛотосАстана, 2007.- 304б.
3. Әбу Насыр әл-Фараби. (870-950):библиографиялық көрсеткіш[Мәтін]. /Қ.Б. Жарықбаев.-Алматы.-2012.- 474 б.
4. Мордухай-Болтовского В.В. Начала Евклида / В.В. МордухайБолтовского – Москва : ГИЛТТ Москва – Ленинград 1948- 403 б.
5. http://alfarabi.kaznpu.kz/ сайты
6. https://www.kaznu.kz/ сайты
Рецензия
Дәйектеу үшін:
Жумагалиева А.Е., Кожахметова Л.А. ӘЛ-ФАРАБИДІҢ МАТЕМАТИКАЛЫҚ ДҮНИЕТАНЫМЫ ЖӘНЕ ДӨҢГЕЛЕК ДЕНЕЛЕР ТУРАЛЫ ЗЕРТТЕУЛЕРІ. М. Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан Университетінің Хабаршысы. 2021;(1 (50)):132-141.
For citation:
Zhumagalieva A.E., Kozhakhmetova L.A. AL-FARABI STUDIES OF THE MATHEMATICAL WORLD AND ROUND BODIES. Vestnik of M. Kozybayev North Kazakhstan University. 2021;(1 (50)):132-141. (In Kazakh)
Қараулар:
295
Мақаланы эл. пошта арқылы жіберу 
