ЕГІЗДЕР ЖҰПТАРЫНЫҢ ЖЕКЕ АЙЫРМАШЫЛЫҚТАРЫНЫҢ ЖӘНЕ ҰҚСАСТЫҚТЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Егіздік әдісі генетикадағы әдістердің бірі болып табылады, ол егіздер жұбының мүшелерінің сипаттамаларын салыстыруынды негізге алады: даразиготалы және қосзиготалы егіздер. Егіздердің жұптылығының жеке айырмашылықтар мен ұқсастылықтардың зерттеуі қалыпты және патологиялық әртүрлі белгілерін қалыптастырудағы тұқым қуалаушылық пен қоршаған ортаның рөлін анықтау үшін адамдағы тұқым қуалаушылық және өзгергіштіктін рөлін анықтауға мүмкіндік береді. Бағыттастық пен сәйкессіздікті талдау классикалық егіздік әдісімен жүзеге асырылды. Даразиготалы егізді сәйкестендіру кезінде қиындықтар туындайды. Даразиготалы және қосзиготалы егіздердің айырылып танылуы генетикалық белгілердің ұқсастығына негізделеді. Сәйкестік немесе өте жақын ұқсастық – даразиготалықтың дәлелі. Егіздік әдісті қолдана отырып алынатын деректерді айқындауылар зерттеу барысында бұл әдісті клиникалық– генеалогиялық және халықтық– статистикалық әдістермен біріктіруге болатынымен жеткізіледі. Бірдей генотипі бар даразиготалы егіздерде кездесетін барлық айырмашылықтар сыртқы жағдайлардың әсерімен байланысты. Егіздердің жұптарының 22 белгі бойынша бағыттастық анықталды. Даразиготикалы егіздердің жұптылығының ұқсастығы 82%–дан 95,5 %–ға дейін, қосзиготалық егіздердің жұптылығының ұқсастығы 32–ден 64%–ке дейін, аға– інілерінің ұқсастығы 18– ден 27%–ға дейін болған. Егіздік әдіс генетикалық мәселелерді шешуге ғана емес, сонымен бірге «қоршаған орта» ұғымының психологиялық мазмұнын ашып көрсету, қоршаған орта жағдайына байланысты тұлғаны қалыптастырудың ерекшеліктерін анықтауға мүмкіндік береді.

1. Vogel F., Motulski A. Genetics of the person. T. 2. – M.: World, 1990. – 378 p.

2. Ushakov G.K. Features of development of twins. – M.: Medicine, 1977. – 192 p.

3. Illingvort R. Healthy child. – Rostov–on–Don.: Phoenix, 1997. – 603 p.

4. Semyonov V.V. To a problem of application of a twin method in psychology. – M.: World, 1980. – 172 p.

5. Guttman B., Griffiths E., Suzuki D., Kullis T. Genetika. – M.: A fusee – a press, 2004. – 448 p.