СОЛТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫНДАҒЫ СУ ҚҰБЫРЛАРЫНДАҒЫ ЭЛЕКТР ҚУАТЫН ЖЕТКІЗУШІЛЕРДІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Облыс аумағындағы су қоймалардағы ондатрдың тамақтануы туралы сұрақтар қарастырылады. Әр түрлі су қоймалардағы қолданылатын қорек құрамының зерттеу қорытындылары келтірілген. Табылған 20 компоненттердің ішіндегі негізгі 4 қорек түрі болып табылатыны анықталды, оның 100% асқазандарынан анықталды және 73 тен 100% оның көлемін алды. Көлдердердің белгілі бір ая үстіндегі бедердегі өсімдіктердің сйәкестігі байқалды. Су қоймалардағы негізгі қорек түрі қамыс болып табылады, жалпы барлық желінетін өсімдіктер арасынан зерттелген барлық көлдердің ішінде орташа есеппен 62,3% құрады. Қоға және ақшоқанда ондатрдың тәжірибелік маңызы жағынан бірдей қорек болып табылады, осыған сәйкес олар 28,8% және 27,1%, құрады. Қоректің басқа түрлері 21,5% жоғары көрсеткіш көрсеткен жоқ, ал жануар тектес қорек 1,2%. Оған қоса ондатрдың жануарлар қорегін жейтіндігі де анықталды. Жекелей қарастырғанда 3 дарасының асқазанында былқылдақденелілердің қабыршақтарының қалдықтары және жас балықтардың жүзбе қанаттары табылды. Қажет ететін қорек мөлшері және жануарлардың салмағы анықталды. Оның салмағы дене салмағына шаққанда 2,31 дейін 3,76 ауытқиды. Болжамды есеп бойынша, ондатрдың қысқы кезеңде (7 ай) қорек тұтыну мөлшері көрсеткендей, бір дарақ үшін кемінде 54–55 кг тұтынады, ал отбасы 5 дарақ – 270–275 кг. Сонымен қатар, қамыстың тамыр сабақтарының өнімділігі шамамен 350–450 кг.

1. O‘Neil T., 1949. The muskrat in the Louisiana coastal marshes. Louisiana Department of Wildlife and Fisheries: 152 pp.

2. Feldhamer G.A., Thompson B.C., Chapman J.A. (eds.). 2003. Wild Mammals of North America: Biology, Management, and Conservation. The Johns Hopkins University Press, United States of America; 311–348.

3. Skyrienė G., Paulauskas A., 2012. Distribution of invasive muskrats (Ondatrazibethicus) and impact on ecosystem. Ekologija 58 (3): 357–367.

4. Afanasyev A.V., Bazhanov V.S., Korelov M.N., Sludsky A.A., Strautman E.I. Animals of Kazakhstan. – Alma–Ata: Publishing House of the Academy of Sciences of the Kazakh SSR, 1953. – 535 p.

5. Bakenov A., LobachevYu.S., Lobacheva V.V. Muskrat. – Alma– Ata: Kaynar, 1989. – 188 с.

6. Strautman E.I. Muskrat in Kazakhstan. – Alma–Ata: AN KazSSR, 1963. – 230 p.

7. Korsakov G.K., Smirensky A.A. Fouling reservoirs and their use for muskrats. – M., 1955. – 97 p.

8. Novikov G.A. Field studies of the ecology of terrestrial vertebrates. M.: Izd. Soviet science, 1949. – 352.

9. Danilov P. I. 2009. New mammals of the Russian European North. Pertrozavodsk: Karelia scientific center of RAS Publ.; 1–308 (in Russian). Danilov, PI, 2009. New species of mammals in the European North of Russia.

10. Campbell K.L., MacArthur R.A., 1994. Digestibility and assimilation of natural forages by muskrat. Journal of Wildlife Management 58 (4): pp. 633–641.