ГЕНОТИПІ ӘРТҮРЛІ ҚОЗЫЛАРДЫҢ ӨСУІ МЕН ДАМУЫНА ОРТА ФАКТОРЛАРЫНЫҢ ЫҚПАЛЫ

Мақалада генотипі әртүрлі қозылардың өсуі мен дамуына орта факторларының ықпалын зерттеу нәтижелері енгізілген. Көктемде Қаракөл қойларының саулықтарының төлдеу кезеңі мен өсімдіктің жер бетіне шығуы және олардың өсіп жетілу бірдей кезеңде өтеді. Климат өзгергіштігі сыртқы фактор ретінде төлдің тірі салмағына және өсуіне әсер етеді. Жануарлар генетикалық факторлар мен орта жағдайларының күрделі әрекеттесуінен қалыптасады, мұнда сыртқы орта ағзаның дамуын іске асырып, оның фенотиптік көрінуін анықтайды. Жануарлардың экстерьер көрінісі олардың генотипінің сыртқы ортада да қаншалықты бейімділігін көрсетеді. Азықтандыру жануарлар организіміне ықпал етуші басты фактор. Азықтандыру арқылы малды тұлғасын, іш құрылыстарын өзгертуге болады. Азықтың әсерімен оның әртүрлі органдарының қызметін нашарлатуға, керісінше, күшейтуге болады. Селекциялық жұмыстар арқылы, малдың өнімділігі мен олардың өсіп – дамуын,реттеуге болады.

1. Стакан Г.А. Взаимодействие генотипа со средой в процессе преобразующего отбора по количественным признакам: Автореф. дисс. доктора биологических наук. – Новосибирск, 1968. – 107 с.

2. Байжұманов Ә. Мал өсіру. – Алматы: Кайнар, 1981. – 224 б.

3. Борисенко Е.Я. Разведение сельскохозяйственных животных. – М.: Сельхозгиз, 1952. – С. 486.

4. Меркурьева Е.К. Биометрия в селекции и генетике сельскохозяйственных животных. – М.: Колос, 1970. – 423 с.