Мультфильм кейіпкерін локализациялау үрдісінде кездесетін мәдени-тілдік ерекшеліктер

Мақалада анимациялық мультфильмдерді қазақ тіліне локализациялау ерекшеліктері қарастырылып, кейіпкерлердің диалегі мен сөйлеу стилінің ерекшеліктеріне назар аударылады. Мысал ретінде Cinema Tone Production студиясы аударған «Көліктер 2» мультфильмінің ресми дубляж нұсқасы талдалған. Зерттеу нәтижесінде аудармашылардың локализацияны сәтті орындау үшін шығармашылық шешімдерді, соның ішінде қазақ тілінің оңтүстік диалектісінің тұрақты сөз тіркестерін көп қолданғанын көрсетеді. Сондай-ақ, талдау липсинг және кейіпкерлердің сөйлеу мәнері берілуі кейіпкерді жергілікті ретінде, түпнұсқа жұмыс сияқты қабылдауға ықпал ететінін көрсетеді. Қорытындылар түпнұсқаның стилі мен мағыналық дәлдігін сақтау үшін аудиовизуалды аудармада шығармашылық көзқарас пен әрбір диалогты жеке қарастыру қажеттілігін көрсетеді.

1. Уитмен-Линсен, К. (1992). Сквозь дубляжное стекло. Синхронизация американских кинофильмов с немецким, французским и испанским языками. Франкфурт: Питер Ланг.

2. Ньюмарк, П. (1988). Учебник перевода. Великобритания: Прентис Холл

3. Сьюзен Басснет. (2002). Переводческие исследования. Лондон: Рутледж

4. Эсселинк, Б. (2000). Практическое руководство по локализации. Амстердам и Филадельфия: Джон Бенджаминс.

5. Спутник. (2019, 16 апреля). Казахский язык в Голливуде: как озвучиваются в казахских фильмах. Спутник. https://ru.sputnik.kz/20190416/kazahskij-yazyk-gollivud-filmy-ozvuchka-9849754.html

6. Ремаэль А. и Невес Дж. (2007). Инструмент социальной интеграции? Аудиовизуальный перевод с разных сторон. Linguistica Antverpiensia, New Series.

7. Диас Синтас Дж. и Андерман Г. (2009). Аудиовизуальный перевод: передача языка на экране. Basingstoke, UK: Palgrave Macmillan.

8. Чауме, Ф. (2012). Аудиовизуальный перевод: дубляж. Routledge.

9. Забалбеаскоа П. (2008). Природа аудиовизуального текста и его параметры. В книге Дж. Диаса Синтаса (ред.), Дидактика аудиовизуального перевода (стр. 21–38). Амстердам и Филадельфия: Джон Бенджаминс.

10. Нида Э. А. (1964). На пути к науке перевода: с особым акцентом на принципы и процедуры перевода Библии. Лейден: Э.Дж. Брилл.

11. Tengrinews.kz. (2025, 6 февраля). Фильмы Disney: "Головоломка 2", "Моана 2", "Муфаса: Король Лев" выходят в Казахстан с дубляжом на казахском языке. Tengrinews.kz. https://tengrinews.kz/kazakhstan_news/filmyi-disney-golovolomka-2-moana-2-mufasa-korol-lev-vyiydut-528406/