Болашақ мұғалімдердің үздіксіз кәсіби дамуымен интеграцияда өсуін ойлау

Мақаланың мәселелер жиынтығы болашақ педагогтардың кәсіби дайындығын пәндік-педагогикалықтан үздіксіз кәсіби дамуға дейін кеңейтумен байланысты, бұл М.Қозыбаев атындағы СҚУ (2023-2025 жж.) авторлық ұжымы жүргізіп жатқан зерттеудің мақсаты болып табылады. Мақалада эмоционалдық интеллект ресурстары және оны оқытудағы интеграциялау механизмдері ұсынылған, бұл оқуды ыңғайлы және сәтті етеді, соның ішінде «Педагогикалық ғылымдар» мамандығы бойынша оқитындардың үздіксіз кәсіби даму процестері арқылы оқу және кәсіби кемшіліктерді жеңуге мүмкіндік береді. Мақаланың мақсаты – эмоционалдық интеллект дағдыларының (қабілеттерінің) мотивацияланған, мақсатты және тұрақты үздіксіз кәсіби даму құзыреттіліктерін көрсетуге әсерін негіздеу. Мақсатқа жетуде қолданылған зерттеу әдістері: шолу, теориялық және эмпирикалық мақалаларды талдау, оқыту-оқу-бағалауды бақылау, студенттерге сұрақ қою, оқушылардың іс-әрекет өнімдерін талдау. Зерттеу нәтижелері пәндік, педагогикалық құзыреттіліктер мен үздіксіз кәсіби даму құзыреттіліктерін білім беру ортасына интеграциялауға мүмкіндік беретін оқыту сипатын нақтылаумен байланысты, онда білім мен мінез-құлық құзыреттіліктерінің эмоциялары оқушыларға әлеуметтік-эмоционалдық дамуды (жеке және басқа студенттердің) басқару есебінен когнитивтік даму потенциалын арттыруға көмектеседі. Алынған нәтижелер жоғары оқу орнында білім беру процесін ұйымдастыруда және оны жүзеге асырудың білім беру бағдарламаларын әзірлеуде қолданылады. Қорытындылардың концептуалды ережесі – «Педагогикалық ғылымдар» бағытындағы студенттер мен түлектердің өз кәсіби дамуын басқарудағы проактивті әрекеттерге бағытталған эмоционалдық интеллект табиғатын одан әрі зерттеу қажеттілігі, білім беру практикасында көшбасшылыққа жету перспективасы бар. Зерттеу перспективасы студенттерге бағытталған, оқытуды жекелендіруді және жеке тұлғаландыруды ескермеуге болмайтын қашықтықтан оқыту ландшафты үшін ерекше өзектілікке ие.

1. Naraidoo S., Doargajudhur M., Nosanoo Z., Zaung N. (2024). Navigating the pedagogical innovation and digital transformation landscape in the education 5.0 era. Teaching and assessment in the are of education 5.0. pages 1-23. 17 July 2024. DOI 10.4018/979-8-3693-3045-6.ch001

2. Наймушина Л.М. История становления понятия «эмоциональный интеллект» в психологической науке. Педагогика: история, перспективы. 2020. Том 3. № 4. С. 63-70 https://cvberleninka.ru/article/n/istoriva-stanovleniva-ponvativa-emotsionalnvv-intellekt-vpsihologicheskov-nauke/viewer

3. Turner K., Stough C. (2020). Pre-service teachers and emotional intelligence: a scoping review. Australian educational researcher. Vol. 47. Issue 2. Pages 283-305. DOI 10.1007/s13384-019-00352-0

4. Smith I., Kamm B. (2024) Emotional Intelligence Training. Creative Education. Vol. 15. Issue 5. Pages 958-973. Doi 10.4236/ce.2024.155058.

5. Wang Y., Pan L (2024). Immersive virtual reality in education: impact on the emotional intelligence of university students. Educations and information technologies. DOI 10.1007/s10639-024-13013-2

6. Vuichard, A., Capron Puozzo I. (2024). When creativity wakes up emotions: an illustration of a creative course for pre-service teacher training. Discov Educ 3, 214 (2024). DOI 10.1007/s44217-024-00314-4. https://link.springer.com/article/10.1007/s44217-024-003144?utmsource=getftr&utmmedium=getftr&utmcampaign=getftrpilot&getftintegrator=scopus

7. Baizhumanova B., Mustapaeva T., Alekeshova L., Otarbaeva Zh. (2024). Personal growth of social educators in the age of information technologv. International Journal of evaluation and research in education. Vol. 13. Issue. 14. DOI: http://doi.org/10.11591/ijere.v13i4.27902. https://iiere.iaescore.com/index.php/IJERE/article/view/27902

8. Soboleva E. V., Bvkova S. S., Levkina E.V., Patrikeeva E.G. (2024). Developing emotional intelligence of future choreographv teachers in the practice of creating multimedia stories. PerspektivY nauki i obrazovania. Vol. 69. Issue 3. Pages 225-240. DOI 10.32744/pse.2024.3.14

9. Dombrovskis V., Guseva S., Capulis S., Korniseva A. (2024). Intervention in teaching as a means for developing emotional intelligence and positive thinking in 1st-vear students in teacher education programmes. Environment and social phvchologv. Vol. 9. Issue 9. DOI 10.59429/esp.v9i9.2790. https://esp.as-pub.com/index.php/esp/article/view/2790

10. Chocano O., Garsia-Martinez I., Perez-Navio E., Quijano-Lopez R. (2024). Internal emotional factors as stress protection strategies in future teachers. Revista complutense de education. Vol. 35. Issue 1. Pages 81-91. DOI 10.5209/rced.82623. https://revistas.ucm.es/index.php/RCED/article/view/82623

11. Mingwei L., Run Ch., Feifei L. (2024). Teachers' emotional intelligence and job satisfaction: The mediating roles of expression of naturalty felt emotion and perceived teacher-student closeness. Psvchologv in the schools. Vol. 61. Issue 12. Pages 4792-4808. DOI 10.1002/pits.23307

12. Chen H., Zhang S., Xu J., Du R., Tang S. (2024). Effect of the Teacher-student Relationships on Feedback Literacv of High School Students in Tibetan areas of China: Mediating Effect of Emotional Intelligence and Moderating Effect of Ethnicity Category. Asia-pacific education researcher. Vol. 33. Issue 2. Pages 419-429. DOI 10.1007/s40299-023-00739-9

13. Bastian A., Widodo W. (2024). Evoking teacher’s professional commitment: Exploring interpersonal communication in transmitting emotional intelligence and psvchological capital. Cogent education. Vol. 11. Issue 1. DOI 10.1080/2331186X.2024.2418786

14. Manolis A., Aspasia D. (2024). An examination of trait emotional intelligence in pre-service phvsical education teachers. Journal of phvsical education and sport. Vol. 24. Issue 9. Pages 1108-1115 DOI 10.7752/jpes.2021.01007

15. Тайболатов К.М., Постоялко М.Н., Нурлыбаева А.А., Турсунова А.К. (2024). Мектеп білім алушыларының кәсіби бағдарлануындағы эмоционалды интеллектінің рөлі. «Білім» ғылымипедагогикалық журналы. - Астана: Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы, 2024. - No1. - Б. 63-70 https://doi.org/10.59941/2960-0642-2024-1-63-70

16. Мурзалинова А.Ж., Макатова Ж.А., Алпысбаева М.Б., Уалиева Н.Т. (2024). Profit-ресурс как инструмент организации и контента непрерывного профессионального развития будущих педагогов. Известия КазУМОиМЯ им. Абылай хана. Серия «Педагогические науки». - 2024. - № 2. - С. 139-159

17. Messina-Albarenque C., de Andres-Viloria C., de Pablo-Gonzalez G., Benito-Ambrona T. (2024). Emotional education: A critical review of the voices against its implementation in schools. Environment and social psvchologv. Vol. 9. Issue 3. DOI 10.54517/esp.v9i3.1920

18. Mazilov V.A., Kostrigin A.A. (2022). The personality of the future teacher: a review of foreign studies. Russian psvchological journal. Vol. 19. Issue 2. Pages 89-105. DOI 10.21702/rpj.2022.2.7

19. Tleubav S.T., Zhauvnchiveva Z.B., Yessirntylova S.S., Oralkanova Z.A., Akparova Z.M., Nurpeissova A., Kerimbekov T. (2023). The emotional intelligence development of future English language teachers. International Journal of innovative research and scientific studies. Vol. 6. Ussue 3. Pages 667-681. DOI 10.53894/ijirss.v6i3.1742

20. Palomera R., Fernandez-Berrocal P., Brackett M.A. (2008). Emotional intelligence as a basic competency in pre-service teacher training: Some evidence. Electronic journal of research in educational psychology. Vol. 6. Issue 15. Pages 437-454

21. Котомина О. В. (2017). Исследование взаимосвязи эмоционального интеллекта и академической успеваемости студентов университета. Образование и наука. 2017. Т. 19, № 10. С. 91-105. DOI: 10.17853/1994-5639-2017-10-91-105

22. Голубева Е.К., Дубицкая Е.К. (2022). Развитие эмоционального интеллекта у студентов в процессе обучения в педагогическом вузе. Сборник научных трудов «Общение в эпоху конвергенции технологий». 2022. DOI: 10.24412/cl-36917-2022-391-394

23. Кудашкина О.В., Кечина М.А. (2023). Изучение и развитие эмоционального интеллекта студентов-психологов. Проблемы современного педагогического образования. 2023. № 81-4 https://cyberleninka.ru/article/n/izuchenie-i-razvitie-emotsionalnogo-intellekta-studentov-psihologov

24. Ильин Е.И. Эмоции и чувства. - СПб.: Питер, 2001. - 752 с.

25. Cainz-Gomez M., Bermejo R., Ruiz-Melero M. (2024). Emotional Knowledge in a Sample of University Students. Sustainability (Switzerland). Vol. 16. Issue 2. DOI 10.3390/su16020846

26. Цаплина О.В. (2015). Исследование позитивности образа мира и образа «Я» у современных студентов. Вестник Московского городского педагогического университета. - 2015. - №1 (31). - С. 33

27. Ларионова Л.И., Петров В.Г., Горелышева Д.Ю. (2020). Взаимосвязь общего и эмоционального интеллектов с показателями психологического благополучия студентов. Психология. Историкокритические обзоры и современные исследования. - 2020. - Т. 9. - № 2А. - С. 21-31

28. Montalvo Garcia A., Avila Vila S., Longo F. (2024). Online collaborative work model from a socioemotional perspective. Revista Iberoamericana de Education a Distancia (RIED). Vol. 27. Issue 2. DOI 10.5944/ried.27.2.39115