ЛЕБЯЖІ КӨЛІ ГИДРОФАУНАСЫНЫҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ

Жұмыс балықтардың жемдік қорын бағалаудың негізгі көрсеткіші ретінде Лебяжье көлінің зоопланктонының түрлік құрамын зерттеуге арналған. Су айдынының ауданын, оның тереңдігін, тұнба шөгінділерінің сипаты мен қуатын, қатты және жұмсақ су өсімдіктерінің өсу қарқындылығын анықтау бойынша ілеспе зерттеулер жүргізілді. Зоопланктонның түрлік, сандық және сапалық құрамы бойынша материалдарды іріктеу және зерттеу Апштейн желісі, гидробиологиялық тордың көмегімен жүргізілді. Зерттеу барысында зоопланктонның 33 сынамасы алынды.Әр сынамадан затттық шыныда препараты дайындалды, содан кейін микроскоппен зоопланктонның түр құрамы орнатылды. Гидробионттардың түрлік құрамын сәйкестендіру зертханада микроскоп және су фаунасын зерттеуге арналған анықтағыштар пайдалану арқылы жасалынды. Зерттеу барысында көлде зоопланктонның 12 түрі анықталды: оның ішінде Cloadocare-67% , Copedoda -25% және Rotatoria-8%. Зоопланктонның құрамына 11 түр кіреді (Ceriodaphnia reticulata, Ceriodaphnia megops, Ceriodaphnia affinis, Daphnia pulex, Daphnia longispina, Daphnia galeata, Simocephalus vetulus, Bosmina longirostris, Asplanchna herricki, Eudiaptomus graciloides, Еudiaptomus gracilis) және Mesocyclops Oithonoides инфузориямен, планктонды шаян тәрізділер мен ұсақ Rotifera қоректенетін 1 жыртқыш түрі кіреді. Басым түрі - Daphnia galeata және кейбір дәрежеде Ceriodaphnia reticulata. Зерттелген сандық көрсеткіштер (экз/м³) және биомассасы (г/м³) Лебяжье көлінің азықтығын көрсетеді, себебі үш маусым ішінде зоопланктонның саны мен биомассасы ең төмені 13 экз/м³-ден 53 экз/м³-ге дейін, биомассасы 0,067 г/м³-ден артық болған емес. Бұл су айдынын балық шаруашылығы қызметінде пайдалану ықтималдығының төмендігін анықтайды. Планктонның саны мен биомассасының маусымдық динамикасын зерттеу барысында көктемде және күзде оның түрлік құрамының аздығы және жазда әртүрлілігі байқалады.

1. Коломин Ю.М. Фефелов В.В. Индустриальное развитие рыбного хозяйства Северного Казахстана// Материалы международной научно-практической конференции «Козыбаевские чтения - 2012». Петропавловск, 2012. № 2. С.47-51.

2. Винберг Г.Г., Лаврентьева Г.М. Методические рекомендации по сбору и обработке материалов при гидробиологичеких исследованиях на пресноводных водоёмах. Зоопланктон и его продукция. Л.: 1984. С. 3-13.

3. Новоселов А.П., Студёнов И.И., Козьмин А.К., Дворянкин Г.А., Имант Е.Н., Левицкий А.Л. Видовое разнообразие и динамика показателей кормовой базы рыб оз. Лача. Часть 1. Зоопланктон // Arctic Evironmental Research. 2017. №2. Нc. 113- 122.https://doi.org/10.17238/issn2541-8416.2017.17.2.113

4. Кожахметова А.Н., Бигалиев А.Б., Шаметов А.К. Биондикационное исследование аккумуляции нефтепроизводных, тяжелых металлов в организме гидробионтов казахстанской зоны Каспия // Фундаментальные исследования. – 2015. – № 2-1. – С. 58-62

5. Жамангара А.К., Акбаева Л.Х., Муратов Р.М., Мухтарова Д.М.,. Телибаева Т Изучение некоторых индикаторных показателей гидробионтов реки Есиль в летний и раннеосенний периоды. Experimental Biology, v. 59, n. 3/2, p. 189-192, apr. 2015. ISSN 2617-7498.

6. Фролова, Л.А. Проблемы и перспективы использования Cladocera (Branchiopoda, Crustacea) донных отложений озер в палеолимнологии // Геленджик. Труды XV Всероссийского микропалеонтологического совещания «Современная микропалеонтология». – 2012. – С. 505–508

7. Акбаева Л.Х., Мурсалимова Т.Р.,. Тулегенов Е.А и др Гидрохимические характеристики и видовой состав планктона в озере Майбалык вблизи города Астана, Республика Казахстан // Вестник ЮУрГУ. Серия «Химия». – 2018. – Т. 10, № 3. – С. 16–23. DOI: 10.14529/chem180302

8. Ермолаева Н.И.. "Некоторые результаты исследования зоопланктона озер Северного Казахстана" Аридные экосистемы, vol. 19, no. 4 (57), 2013, pp. 91-103.

9. Yermolaeva N. I. Zooplankton and water quality of the Ishim River in Northern Kazakhstan Arid Ecosyst 5, 176–187 (2015). https://doi.org/10.1134/S207909611503004X

10. Ермолаева Н.И. К экологии зоопланктона (Rotifera, Cladocera, Copepoda) озер юга Западной Сибири // Успехи современного естествознания. – 2014. – № 5-2. – С. 80-84;

11. E. Krupa1, S. Barinova, S. Assylbekova, K.Isbekov Structural indicators of zooplankton in the shardara reservoir (Kazakhstan) and the main influencing factors //Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 18(5):659-669 DOI: 10.4194/1303-2712-v18_5_02

12. Krupa, E.G. (2007). Structural Characteristics of Zooplankton of the Shardarinskoe Reservoir and Their Use in Water Quality Assessment. Water Resources, 34(6), 712–717. http://dx.doi.org/10.1134/S0097807807060139

13. Alvarado-Flores, J., Rico-Mart ne , R., Adabache-Ort , A., SilvaBriano, M. (2015). Morphological alterations in the freshwater rotifer Brachionus calyciflorus Pallas 1766 (Rotifera: Monogononta) caused by vinclozolin chronic exposure. Ecotoxicology, 24, 915–925. http://dx.doi.org/10.1007/s10646-015-1434-8.

14. Aubakirova, G., Syzdykov, K., Kurzhykayev, Z., Uskenov, R., Narbayev, S., Begenova, A., Zhumakayeva, A., Sabdinova, D. and Akhmedinov, S. (2016). Quantitative Development and Distribution of Zooplankton in Medium Lakes of the Kostanay Region (North Kazakhstan Region). International Journal of Environmental and Science Education, 11(15), pp. 8193-8210