К вопросу о классификации (разделении) предмета иска

В статье проводится анализ такой категории как предмет иска, его место и роль в гражданском процессе. Как виды предмета иска выделяются споры о наличии или отсутствии правоотношения между сторонами, об обязанностях ответчика, об изменении или прекращении правоотношения. Авторами приведены примеры каждой группе и проанализированы критерии разграничения исков по предмету иска между группами. Отмечено также, что в спорах об изменении и прекращении правоотношения судом реализуются исключительные полномочия, предоставленные законодателем. В статье выдвигаются два аргумента об ограниченном использовании видов предмета иска. Авторы полагают, что отсутствуют четкие, критерии разграничения между группами исков по предмету иска. Также авторы находят, что в практической области (в нормотворчестве, судах) предмет иска применяется в целом, не разделяя его на группы. Предмет иска вместе с наличием спора влияет на вид судебного производства. В судебной практике встречается ошибочное толкование предмета иска, что имеет негативные последствия. В работе утверждается, требование об установлении факта признания отцовства должно рассматриваться в исковом порядке только в рамках требования об установлении отцовства.

1. Қазақстан Республикасының Конституциясы 1995 жылғы 30 тамыз // https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=51005029#activate_doc=2

2. Трашкова Н.М. Иск как защита прав истца в гражданском процессе: к истории вопроса // Вестник Московского университета, серия 11. Право. 2008, №5, https://cyberleninka.ru/article/n/isk-kak-zaschita-prav-isttsa-v-grazhdanskom-protsesse-k-istorii-voprosa

3. Талап қою арыздарының және басқа өтініштердің үлгілері. Берешектікті өндіріп алу туралы. // https://sud.gov.kz/kaz/content/talap-koyu-aryzdarynyn-zhne-baska-otinishterdin-ulgileri

4. М.А. Аленов, А.С. Мадиярова Азаматтық іс жүргізу құқығы: Оқу құралы. - Астана, 2011. - 431 бет.

5. Гражданский процесс: Учебник / Отв. ред. проф. В.В. Ярков. - 3-е изд., перераб. и доп. - М.: Издательство БЕК, 1999. - 624 с.

6. Гражданское дело №1952-22-00-2/4193 от 10 марта 2023 года, Карасайский районный суд Алматинской области // https://sb.prgapp.kz/lawsuits/4822910

7. Баланың туу тегін анықтауға байланысты істерді қарау кезінде соттардың заңнаманы қолдануы туралы. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2018 жылғы 29 қарашадағы № 16 Нормативтік қаулысы // https://adilet.zan.kz/kaz/docs/P180000016S

8. Гражданское дело №1999-23-00-2а791 от 6 июня 2023 года, Судебная коллегия по гражданским делам Алматинского областного суда // https://sb.prgapp.kz/lawsuits/5014069

9. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2009 жылғы 29 маусымдағы №5 Нормативтік қаулысы.”Соттардың мұрагерлік туралы заңнаманы қолдануының кейбір мәселелері туралы”// https://adilet.zan.kz/kaz/docs/P09000005S_

10. Қазақстан Республикасының Азаматтық процестік кодексі Қазақстан Республикасының Кодексі 2015 жылғы 31 қазандағы № 377-V ҚРЗ // https://adilet.zan.kz/kaz/docs/K1500000377#z506

11. Қазақстан Республикасының азаматтық кодекс Қазақстан Республикасының Кодексі 1994 жылғы 27 желтоқсандағы № 268-ХIII.

12. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2003 жылғы 11 шілдедегі №5 нормативтік қаулысы «Азаматтық істер бойынша сот шешімі туралы» // https://adilet.zan.kz/kaz/docs/P03000005S_

13. Агиевец С.В. К вопросу о понятии индивидуальных трудовых споров // https://elib.bsu.by/bitstream/123456789/167718/1/61-69.pdf

14. Гражданское дело № 6001-18-00-3Г/8176 от 19.11.2018, Верховный Суд Республики Казахстан (Кассационная инстанция) // https://sb.prgapp.kz/lawsuits/701803

15. Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 26 желтоқсандағы № 518-IV Кодексі «Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» // https://adilet.zan.kz/kaz/docs/K1100000518.

16. Гражданское дело № 5912-19-00-2/4300 от 15.10.2019, Суд №2 города Петропавловска // https://sb.prgapp.kz/lawsuits/3975454