ТЕКЕЛІ ӨҢДЕУ КОМБИНАТЫНЫҢ АҒЫНДЫ СУЛАРЫН СОРБЦИЯЛЫҚ ӘДІСІМЕН ТАЗАРТУ

Мақалада Жетісу облсындағы Текелі өнеркәсіптік қаласындағы Текелі тау-кен өндіру комбинаты» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің су ресурстарын ластануына байланысты туындаған өзекті экологиялық мәселелері қарастырылған. Тақырыптың мазмұнын ашу үшін Қаратал өзен алабының ластануына жұмыс істеп тұрған тау кен өндіру кәсіпорнының алаңдарында шоғырланған өнеркәсіптік ағынды суларының тигізтін кері әсерін зерттеу нәтижелері ұсынылған.
Себебі Текелі тау-кен өндіру комбинатынан бөлінетін зиянды қосылыстар өңірдегі жер асты және жер үсті суларын ауыр металдармен ластайтындықтан түйінді экологиялы мәселелер тудыруда.Оған қолданылатын полиметалл кендерін өндіру әдістерінің жетілмеуінен тікелей өндірістік алаңдарда үздіксіз жиналатын бос тау жыныстарының үйінділерінің құрамындағы химиялық элементтер мен зиянды қосылыстардың еріген қар, жаңбыр сулары арқылы жер үсті және жер асты суларын ластауы әсер етеді.

1. Вода техногенная: проблемы, технологии, ресурсная ценность / [З.И. Шуленина, В.В. Багров, А.В. Десятов и др.]. - Москва: Издательство МГТУ им. Н.Э. Баумана, 2015. - 401 с.

2. Адрышев А.К. Очистка промышленных сточных вод полиметаллических обогатительных фабрик природными сорбентами бентонитами Таганского месторождения [Текст] / А.К. Адрышев, Ж.К. Узденбаева // Тезисы докл. конф. «ИНТЕХМЕТ-2008». - СПб., 2008. - С. 108-109.

3. Малышкина Е.С., Вялкова Е.И., Осипова Е.Ю. Использование природных сорбентов в процессе очистки воды от нефтепродуктов. // Вестник Томского государственного архитектурно-строительного университета. 2019; (1): 188-200. https://doi.org/10.31675/1607-1859-2019-21-1-188-200

4. Кроик А.А., Шрамко Н.Е., Белоус Н.В. Очистка сточных вод с применением природных сорбентов [Текст] / А.А. Кроик, Н.Е. Шрамко, Н.В. Белоус // Химия и технология воды. - 1999. - Т.21, № 3. - С.51- 65.

5. Зубков А.А., Шуленина З.М., Мелентьев Г.Б. Новое направление использования продуктов переработки вермикулита // Материалы Второй международной научной конференции 12-16 сентября 2015. Проблемы рационального использования природного и техногенного сырья Баренцева региона в технологии строительных и технических материалов. - Петрозаводск, 2015. - С.76-78.

6. Батталова Ш.Б. Физико-химические основы получения и изменения катализаторов и адсорбентов из бентонитов [Текст] / / Ш.Б. Батталова. - Алма-Ата, 1986. - С. 188.

7. Муздыбаева Ш.А. Глино-полимерные композиции для очистки шахтной воды от ионов тяжелых металлов (Cu2+, Pb2+, Cd2+, Zn2+) [Текст] / Ш.А. Муздыбаева. - Алматы, 2004. - С.31

8. Кравченко М.М. Бентониты и цеолитовые туфы - эффективные сорбенты для очистки промышленных сточных вод полиметаллических обогатительных фабрик [Текст] / М.М. Кравченко, А.А. Адрышев, Ж.К. Узденбаева // Вестник ВКГТУ им. Д. Серикбаева. - Усть-Каменогорск, 2008. - С. 102-107.

9. Узденбаева Ж.К. Очистка промышленных сточных вод полиметаллических обогатительных фабрик природными сорбентами бентонитами Таганского месторождения [Текст] / Ж.К. Узденбаева // ИНТЕХМЕТ-2008: материалы международной конференции. - СПб., 2008. - С. 108-109.

10. I.M. Jetimov, Yessengabylov, Z. Maymekov, E. Tokpanov, S. Sydykbayeva, Zh. Imangazinova, G. Issayeva Sorption characteristics of zeolite and bentonite natural adsorbents modified complex. NEWS of the national academy of sciences of the republic of Kazakhstan. Series o f geology and technical sciences, ISSN 2224-5278, Volume 4, Number 442 (2020), 165-173, https://doi.org/10.32014/2020.2518-170X.97

11. Узденбаева Ж.К. Геохимические нагрузки промстоков полиметаллических обогатительных фабрик на водную среду и методы их минимизации [Текст] / Ж.К. Узденбаева // «Известия вузов», г. Бишкек, 2011, №1. - С.47-51.

12. Джетимов М.А. Использование природных минеральных сорбентов для очистки питьевой воды от микробиологических загрязнений. // Теоретические и прикладные вопросы науки и образования, г.Томбов, январь, 2015, ISSN 978-5-906766-80-9, стр. 47-51.