ТҮРКІСТАН ОБЛЫСЫНЫҢ СУ АЙДЫНДАРЫНА ДАФНИЯНЫ БИОИНДИКАТОР РЕТІНДЕ ҚОЛДАНУ

Мақалада индикаторлық жұмыстарға арналған су нысандарының ластану дәрежесі, сондай-ақ дафния мен су биотасының реакциясын көрсететін көрсеткіштер келтірілген. Алғаш рет дафния (Daphnia magna) тест-объектілерінің ауыспалы тиімділігі бойынша, Түркістан облысының әртүрлі су қоймаларындағы судың уыттылығын биотестілеуде пайдалану арқылы талдау жұмыстары жүргізілді.
Зерттеу жұмыстарының практикалық маңызы бар, өйткені алынған нәтижелер бойынша дафнияны тест-объект ретінде пайдалану тиімділігі көрсетілген.
Бұл жұмыстың басқа зерттеулерден айырмашылығы, Daphnia magna тестағзасын зерттеуге комплексті тәсіл арқылы қолдану жүзеге асырылды. Daphnia magna индикациялық қасиеттерінің көріністерін зерттеу су қоймасынан олардың қоршаған ортаны қалыптастыру функциясын жүзеге асыруға болатын бірқатар суды анықтауға мүмкіндік берді. Суды биоиндикация әдісімен зерттеу нәтижесінде біз судың жай-күйіне баға бере аламыз; зерделеніп отырған экологиялық проблеманы тұжырымдай аламыз, оның туындау себептерін ұсына және негіздей аламыз; экологиялық жағдайды оңтайландыру жөнінде ұсыныстар енгізе аламыз. Бұл жұмыс индикатордың басымдылығын көрсетеді – биотестілеу әдістерін қолану арқылы жүргізілді. Биотестілеу әдістерінің стандартты әдістерден айырмашылығы судың сапасын, уыттылық дәрежесін бағалау кезінде дафнияның физиологиялық жағдайының және өмір сүру деңгейінің өзгеруіне негізделген.

1. Braginsky L.P. Methodological aspects of Toxicological biotesting on Daphnia magna Str. and other branched crustaceans (critical review) // Hydrobiol. Sib. – 2000. – Vol. 36. – № 5. – P. 50-70.

2. Andronicus I.N. Quantitative assessment of the participation of zooplankton in the processes of self-purification / I.N. Andronicus // Hydrobiological basics of water selfpurification. – Leningrad, 1976. – P. 30-35.

3. Dyatlov S.E. the place and Role of bioassay in the integrated monitoring of the marine environment // Ecology of the sea. – 2000. – Iss. 51. – P. 83-87.

4. Nefedova S.A. Ecological and physiological mechanisms of adaptation of animals to anthropogenic impacts (on the example of the Ryazan region): author's thesis ... doctor of biology / S. A. Nefedova. – Petrozavodsk, 2011. – 52 p.

5. Kraynyukova A.N. Biotesting in water protection from pollution // Methods of water biotesting. – Chernogolovka, 2008. – P. 4-14.

6. Michukova M.V. Assessment of water quality in open reservoirs during periods with different anthropogenic loads by the method of biotesting / M.V. Michukova, A.V. Kanarsky // Collection of materials of the VI Intern. Congress "Water: ecology and technology" ekvatek-2004. – Moscow, 2004. – P. 286-288.

7. Braginsky L.P. Methodological aspects of Toxicological biotesting on Daphnia magna Str. etc. branchiform crustaceans (critical selection) / L.P. Braginsky // Hydrobiological journal. – 2000. – № 5. – P. 50-57.

8. Assessment of water quality and the level of anthropogenic load of enterprises on the Kuibyshev and Nizhnekamsk reservoirs within the waters of the Republic of Tatarstan. Research report. - Kazan: KSU, 2009. – 230 p.

9. Dyatlov S.E. the Role and place of biotesting in integrated monitoring of the marine environment // Ecology of the sea. – 2000. – Iss. 51. – P. 83-87.

10. Bulgakov N.G. Indication of the state of natural ecosystems and normalization of environmental factors. Review of existing approaches / N.G. Bulgakov // Advances in modern biology. – 2002. – Vol. 122. – № 2. – P. 115-135.

11. Kraynyukova A.N. Biotesting in water protection from pollution / / Methods of water biotesting. - Chernogolovka, 2008. – P. 4-14.

12. Manuilova E.F. Branchiform crustaceans (Cladocera) of the USSR fauna. – M.: 1964. – 317 p.

13. Kuzmich V.N. Guide to determining the toxicity of water, bottom sediments, pollutants and drilling fluids by the method of biotesting Text: guide / V.N. Kuzmich, S.A. Sokolova, A.N. Kraynyukova. M.: REFIA, NIA-Nature, 2002. – 118 p.

14. Zhmur N.S. Methodology for determining the toxicity of water and water extracts from soils, sewage sludge, waste by mortality and changes in the fertility of Daphnia Text: methodological guide / N.S. Zhmur / FR. 1.39.2007.03222. – M.: AKVAROS, 2007. – 52 p.