ЛИТВА – ҚАЗАҚСТАН 30 ЖЫЛ БҰРЫН: ТАБИҒИ ҚҰҚЫҚТАРҒА ОРАЛУ

Осыдан 30 жыл бұрын Кеңес Одағының тарауының алғашқы белгілері пайда бола бастағаннан және қайта жандану дәуірі басталған кейінгі Литва мен Қазақстанның табиғи құқықтарға оралу тұжырымдамасының даму туралы мақала.
Өткен дәуірдің әрбір адамның өмір сүру жолындағы маңызды бөлігі оның бостандыққа, сенімге, жеке меншікке, адамның жеке басын және оның құндылығын қалай бағалайтындығына қатысты жеке таңдау болды.
Әрбір жеке тұлға 30 жыл бұрын да, қазір де бір мезгілде екі парадигмада бола алады: ол өзін табиғи құқықты иеленушінің өкілі ретінде қабылдай алады немесе маңқұрт болуы мүмкін. Литваның да, Қазақстанның да халқының көпшілігі бірінші парадигманы таңдады және осы бағытта елдің тәуелсіздігін жариялады.
Осы мақаланың өзектілігі, адамның адам ретінде, жеке тұлға ретінде, өткен және қазіргі уақытта да табиғи құқықтардың өкілі екендігін көрсетеді. Өйткені, егер біз табиғи құқықтар туралы айтпасақ, олар үшін күреспесек, онда біз 30 жыл болған жағдайға ораламыз.
Ал жеке– жеке күресу әрқашан қиын. Сондықтан, мақалада салыстырмалы талдау әдісін қолданып Литва мен Қазақстанда аумақтар бойынша да және даму деңгейлері әртүрлі болса да, бұрын да, қазіргі уақытта да табиғи құқықтарға ортақ көзқарас бар екенін дәлелдейміз.

1. Politics. A thesaurus. – M .: “INFRA–M”, Publishing House “All World”. D. Underhill, S. Barrett, P. Burnell, P. Bern, etc. General Edition: Dr. of Econ. I. Osadchaya . 2001.

2. Strauss Leo, Prigimtinės teisės idėjos kilmė http://www.bernardinai.lt/straipsnis/2017–05–11–prigimtines–teises–idejos–kilme/159126.

3. M. Kozybaev. Kazakhstan at the turn of the century: reflection and search. – Almaty, Volume 1. 2000. – 425 p.

4. Lietuva Rusijos imperijos valdymo metais. https://www.vle.lt/Straipsnis/Lietuva–Rusijos–imperijos–valdymo–metais–(1795%E2%80%931914)–117500.

5. Eidintas A. ir kt. Lietuvos istorija. Vilnius: VU leidykla, 2013.

6. Anušauskas A. ir kt. Lietuva 1940–1990: okupuotos Lietuvos istorija Vilnius: LGGRTC, 2007.

7. M. Kozybayev. December 1986: Facts and Reflections. Almaty, 1997.

8. Kardelis N. Lietuvos kultūriniai žemėlapiai. Pranešimas konferencijoje. Lietuvos mokslų akademija, 2014.

9. Ch. Aitmatov. And the day lasts more than a century. St.Petersburg, 2002.

10. The 17th expedition “Mission Siberia” will leave for Kazakhstan. Publication date: 2018–07–19 http://www.kurier.lt/v–kazaxstan–otpravitsya–17–ya–ekspediciya–missiya–sibir/.

11. Universal Declaration of Human Rights. The UN General Assembly on December 10, 1948. http://www.un.org/ru/documents/decl_conv/declarations/declhr.