Salvia officinalis өсімдігінің емдік қасиеттері

Дүние жүзіндегі фармацевтикалық кәсіпорындарда өндірілетін дәрілік заттар көп жағдайда дәрілік өсімдіктердің шикізатынан дайындалады. Salvia (шалфей) онкопротекторлық, антимутагендік, антиоксиданттық, гепатопротекторлық қасиеттері белгілі. Сонымен қатар, метаболизм процестерін қалыпқа келтіреді және дәрілік препараттардың құрамында өзін сәтті дәлелдеді. Salvia officinalis - Lamiaceae тұқымдасына жататын көпжылдық өсімдік. Ол аспаздық және халықтық медицинада кеңінен қолданылатын хош иісті және дәмді жапырақтарымен танымал. Salvia officinalis эфир майы - бұл өсімдіктен алынатын ең құнды өнімдердің бірі. Ол шалфей жапырақтары мен сабақтарын бумен айдау арқылы алынады.  Бұл май күшті, ащы және шөпті хош иіске ие және ароматерапия мен косметика өнеркәсібінде кеңінен қолданылады. Дәстүрлі медицинада дәрілік шалфей әртүрлі ауруларды, соның ішінде тамақ ауруы, ас қорыту және есте сақтау қабілетінің жоғалуын емдеу үшін қолданылады. Жақында жүргізілген ғылыми зерттеулер оның когнитивті функцияға, көңіл-күйді реттеуге және қант диабеті мен Альцгеймер сияқты созылмалы аурулардың алдын алуға әлеуетті пайдасы бар екенін көрсетті. Жалпы, дәрілік шалфей - дәстүрлі медицина мен аспаздықта ұзақ уақыт бойы қолданылған әмбебап өсімдік. Оның ерекше дәмі мен хош иісі оны көптеген тағамдарға танымал қосымша етеді, ал денсаулыққа пайдасы оны заманауи медицина үшін перспективалы зерттеу саласына айналдырады. Бұл мақалада біз осы таңғажайып өсімдіктің барлық аспектілерін қарастырамыз. Salvia officinalis эфир майының үш үлгісінің GC-MS талдауы негізгі компоненттер ретінде 1,8-цинеол, тужон, борнеол, камфора, сабинен, камфенофен және кариофиллен сияқты терпендердің болуын анықтаймыз. Salvia officinalis эфир майының құрамындағы қосылыстарды DPPH талдауы (тежелу 33,61 ± 2,12%, антиоксиданттық белсенділік 0,81 ± 0,11 мг Тролокс/л) және абтс талдауы (тежелу 84,50 ± 2,23%, антиоксиданттық белсенділік 0,81 ± 0,03 ммоль TEAC/л) арқылы жүргіземіз.

1. Llurba-Montesino, N., & Schmidt, T.J. (2018). Salvia Species as Sources of Natural Products with Antiprotozoal Activity. International journal of molecular sciences, 19(1), 264.

2. Lopresti A.L. (2017). Salvia (Sage): A Review of its Potential Cognitive-Enhancing and Protective Effects. Drugs in R&D, 17(1), 53–64.

3. Zalyhina, Y. (2022). Relevance of research of the pharmacological properties of salvia (Salvia officinalis) (literature review). Medicni Perspektivi, 27(2), 44–50.

4. Barno, K. (2023). Study of the Effect of Common Flavanoids of the Medicinal Plant Mavrak (Salvia Officinalis) on Cellular Processes. Academic Integrity and Lifelong Learning, 99-101.

5. Jalalipour, M., Yegdaneh, A., Talebi, A., & Minaiyan, M. (2022). Salvia officinalis leaf extracts protect against acute colitis in rats. Research in pharmaceutical sciences, 17(4), 350–359.

6. Abdollahi, A., Adelibahram, F., Ghassab-Abdollahi, N., Araj-Khodaei, M., Parsian, Z., & Mirghafourvand, M. (2022). The effect of Salvia officinalis on blood glycemic indexes and blood lipid profile in diabetic patients: a systematic review and meta-analysis. Journal of complementary & integrative medicine, 10.1515/jcim-2021-0425. Advance online publication.

7. Mot, M.D., Gavrilaș, S., Lupitu, A.I., Moisa, C., Chambre, D., Tit, D.M., Bogdan, M.A., Bodescu, A.M., Copolovici, L., Copolovici, D.M., & Bungau, S.G. (2022). Salvia officinalis L. Essential Oil: Characterization, Antioxidant Properties, and the Effects of Aromatherapy in Adult Patients. Antioxidants (Basel, Switzerland), 11(5), 808.