КОММУНИКАТИВТІК ӘМБЕБАПТАР ТІЛДІК ЖОО СТУДЕНТТЕРІНЕ КӨПТІЛДІЛІКТІ ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСІ

Мақалада шет тілдерін оқытудың әдіснамасы (лингводидактикалық әмбебаптар) тұрғысынан тілдік әмбебаптар терең мәнде лингвистикалық, әлеуметтік–мәдени, мәдени және прагматикалық компоненттерден туратын тұжырымдама ретінде қарастырылады. Осы мақалада біз соңғы прагматикалық немесе коммуникативтік құрамдас бөлікке назар аудара отырып, қазақ және ағылшын тілдерін оқытудағы көрініс мысалында коммуникативті әмбебаптардың тілдердің бір–біріне тәуелді емес сипаттамаларын меңгеруіне қалай ықпал ете алатындығы көрсетіледі. Тілдің коммуникативтік функциясы алдыңғы қатарда болғандықтан, біз талдауға болатын коммуникативті (прагматикалық) әмбебаптардың, қадамдар мен компоненттердің бар екендігі жайлы айтып кетеміз. Бұл зерттеуде кез келген тілдегі материалда анықталған үлгі бойынша шет тілінде сөйлесуге үйрену мүмкін екендігі көрсетіледі. Сондықтан, алғашқы шет тілін меңгеру кезінде осы жүйені игеру тілдердің лингвистикалық айырмашылықтарына қарамастан екінші шет тіліндегі коммуникативтік құзыреттілікті дамытуға ықпал  етуі мүмкін. Сонымен қатар бірнеше тілдерді оқытуда коммуникативті әмбебаптарды қолдану қысқа уақыт ішінде функционалдық көптілділікті қалыптастырудың тиімді тәсілі ретінде ұсынылады.

1. Бим И.Л. Обучение иностранным языкам: поиск новых путей Текст. / И.Л. Бим // Иностранные языки в школе. – 1989. – №1. – С. 46 – 47.

2. Вайнрайх У. Одноязычие и многоязычие Текст. / У. Вайнрайх // Зарубежная лингвистика. Вып. III. – М.: Прогресс, 1999. – С. 5 – 40.

3. Верещагин Е.М. Психологическая и методическая характеристика двуязычия (билингвизма) Текст. / Е.М. Верещагин. М.: Наука, – 1969. – 160 с.

4. Китайгородская Г.А. Методические основы интенсивного обучения иностранным языкам Текст.: монография / Г.А. Китайгородская. – М.: Изд– во Моск. гос. ун– та, 1986. – 176 с.

5. Китайгородская Г.А. Принципы интенсивного обучения иностранным языкам Текст. / Г.А. Китайгородская. // Иностранные языки в школе. – 1988. № 6. – P. 3 – 8.

6. Лапидус Б.А. Некоторые теоретические вопросы методики обучения неродному языку Текст./ Б.А. Лапидус// Общая методика обучения иностранным языкам. – М.: Русский язык, 1991. – С. 61 – 69.

7. Маркосян А.С. Овладение вторым иностранным языком как теоретическая и лингводидактическая проблема (на примере французского и армянского языков) Текст.: автореф. дис.канд. пед. наук. / А.С. Маркосян, – МГУ. М., 2004.

8. Маркосян А.С. Очерк теории овладения вторым языком Текст./ А.С. Маркосян. – М.: УМК «Психология», 2004. – 382 с.

9. Albert M.L., Obler L.K. The bilingual brain: Neuropsychological and neurolinguistic aspects of bilingualism. – New York: Academic Press, 1978.

10. Baker C. Foundations of Bilingual Education and Bilingualism. Multilingual Matters Ltd, – 1996.

11. Canale М., Swain М. Theoretical bases of the communicative approach to second language teaching and testing // Applied Linguistics, – 1980, – Vol. 1. – Pр. 1 – 47.

12. Ricciardelli L.A. Bilingualism and Cognitive Development in Relation to Threshold Theory // Journal of Psycholinguistic Research, – Vol. 21, No. 4, 1992. – P. 302.